Cevap : Kişilik, çağdaş Kuramlar, Kişiliğin Toplumsal Boyutu, Kişilik ölçümü ve Değerlendirilmesi

**Şengül Şirin** · 05-30-2013

Kişilik sorunu tartışmalarının temelini,kişisel ile toplumsal olan arasındaki fark ve ilişkiler ile toplumsal olan arasındaki fark ve ilişkiler oluşturur

Deneyci kuramlar kişiliği öznel,toplumsal olandan bağımsız,değişmez özellikler bütünü biçiminde ele alırken ,diyalektik kuramlar kişiliği,öznel olanın toplumsal olanla etkileşimi içinde gelişen ve yaşam boyu değişim gösteren bireysel özellikler olarak değerlendirilir

İnsanın amacı,eylemleri ve kimliği ,bu tartışmanın bir başka boyutudur

Eğilim,gereksinim,ilgi ve ülküler insanın amacını,oluşturur

Belirli bir etkinliğe olan eğilim ve ilgi sonucunda belli gereksinimler ortaya çıkar

Çocuklukta oyunla başlayan ve girederk işe dönüşen etkinliğe yönelik ilginin belirmesinde toplumsal etkenlerin rolü büyüktür

Eylemler ise ilgiye yönelik belirli beceri ve yeteneklerin sonucudur

Ürün verici bir işin doğması gereksinimleri artırır

çeşitlendirir

değiştirir ve böylece yeni ilgi alanları ile ülküler belirir,yetenekler yeniden gelişir ve artar

Dolayısıyla insanın amacı ve eyleminin açıklanması da toplumla ve topluma sunulanla geri besleme ilişkisi içinde sürekli değişim gösterir

İnsanın kimliğini ise mizaç ve karakter kavramlarıyla birlikte ele almak gerekir

Mizaç kişiliğin dinamik yanını oluşturur

Bir yandan tezcanlılık,atılganlık gibi özelliklerle etkinliğin hızını belirlerken ,duygusal etkileşimdeki kalıcılık ve güçlülüğü de içerir

Mizacın hareket ve duygu alanındaki bu ikili özelliği ,beyin kabuğu ile beyin sapı arasındaki yapısal ilişkinin dengesine bağlıdır

Rus fizyolog İvan Pavlov ,beyin kabuğunda oluşan uyarılma ve ketleme süreçlerine göre mizacı güçlülük,dengelilik hareketlilik çizgisi içinde dört tipe ayırır

1-) Güçlü,dengeli,hareketli,canlı tip

2-) güçlü,dengeli hereketsiz,sakin,yavaş tip

3-) güçlü,dengesiz-engelsiz tip

4-) zayıf tip

Kişinin dış dünya,toplum,toplumsal değer yargıları ve başka insanlarla ilişkilerinde toplumun kişiye vermiş olduğu değer biçiminde tanımlanabilen karakter,yapısal ve kalıtsal bir nitelik taşımaz,çevre koşullarınca belirlenir

Toplumsal ve kişisel açıdan önemli olan koşul ya da davranışlar arasındaki uyum,karakteri önemli ölçüde etkiler

Ödev ve sorumluluk içinde belirlenen bu etki,tutum ve davranışlara yansır: güdülenim sürecinde giderek alışkanlık biçimine bürünür

Toplumsal ve kişisel davranış arasındaki çelişkinin derinleşmesi sonucunda dış dünya ile çatışmalı karakter oluşur

Ayrıca bak

kişilik bozuklukları

KİŞİLİK ÖLÇÜMÜ VE DEĞERLENDİRMESİ

Kişiliğin ölçümü ve değerlendirilmesinde kullanılan yöntemler genel olarak test yöntemleri ve test dışı yöntemler biçiminde ikiye ayrılır

Başlıca test dışı yöntemler görüşme ve gözlemdir

Görüşme,,genellikle soru-yanıt biçiminde gerçekleştirilir

Bununla birlikte konuşmanın planlı,sistemli ve standart olması önemlidir

Bu yöntem hiçbir zaman bir içgözlem aracı olarak değerlendirilmemelidir

Genellikle işe almada işe yatkınlık,iş deneyimi ve amacı gibi konuların araştırılmasında ya da psikiyatrik görüşmede sorunu ve hastalığı saptamada kullanılır

Nesnel gözlem de denen davranış gözlemi,insanın davranışlarının doğal ya da oyun grubu gibi yapay bir ortamda incelenmesi ilkesine dayanır

Gözlemin öznellik ve etkilenmeden uzak biçimde tümüyle dışarıdan yapılması ve değerlendirmenin ruhsal süreçlere yansıtılmasında nesnel hipotezlerin kurulmuş olması gerekir

Bunun gerçekleşmesi durumunda dış gözlem iç ruhsal süreçlerle özdeşleştirilir ve öznel bir değerlendirme ortaya çıkar

Gözlem ve görüşme verilerinin standartlaştırılması amacıyla çoğu zaman değerlendirme tabloları kullanılmaktadır

Kişiliğin güvenilir,yararlı bir biçimde saptanmasını amaçlayan ve zeka testleri örneğinden yola çıkarak oluşturulan kişilik testleri,özellikle Batı ülkelerinde yaygın kullanım alanı bulmuştur

Test yöntemleri başlıca iki grupta toplanır

bunlar kişilik dökümü ve yansıtma teknikleridir

Kendini anlatma ilkesine dayalı testlerin en yaygını,ABD'li psikolog Robert S

Woodworth'ün geliştirdiği Woodworth Kişisel Veri Kağıdı'dır

( WPDS) ve ilk olarak I

Dünya Savaşı'nda savaşa hazır olmayan erleri saptamak amacıyla kullanılmıştır

Minnesota Çok Aşamalı Kişilik Dökümü (MMPI),genellikle İngilizce konuşulan ülkelerde kullanılmakla birlikte çoğu Batı ülkesinin diline de çevrilmiş ve buralarda kullanım alanı bulmuştur

Doğru-yanlış biçiminde düzenlenmiş 550 tümceden oluşan test ,genellikle klinik psikolojide kullanılır

Şizofreni,ruhsal çöküntü ve paranoya gibi çeşitli bozuklukları belirten dokuz klinik cetvel söz konusudur

Bu cetvellerde yüksek değerler elde edilmesi ,psikiyatrik bir sorunun varlığını gösterir

MMPI'nın tersine herhangi bir ruhsal bozukluk göstermeyen kişilere uygulanan Colifornia Psikolojik Dökümü (CPI) ise kendini denetleyebilme,toplumsallık,esneklik gibi değerleri ölçmede kullanılır

İngiliz psikolog Hans Jürgen Eysenck'in geliştirdiği Eysenck Kişilik Dökümü ( EPI) özellikle nevrotikliği ve dışadönüklüğü ölçmede kullanılır

Kaynak;AnaBritannica cilt 19 sayfa 115 frmsinsi

net için derlenmiştir

05-30-2013	#2
Şengül Şirin	Cevap : Kişilik, çağdaş Kuramlar, Kişiliğin Toplumsal Boyutu, Kişilik ölçümü ve Değerlendirilmesi KİŞİLİĞİN TOPLUMSAL BOYUTU Kişilik sorunu tartışmalarının temelini,kişisel ile toplumsal olan arasındaki fark ve ilişkiler ile toplumsal olan arasındaki fark ve ilişkiler oluştururDeneyci kuramlar kişiliği öznel,toplumsal olandan bağımsız,değişmez özellikler bütünü biçiminde ele alırken ,diyalektik kuramlar kişiliği,öznel olanın toplumsal olanla etkileşimi içinde gelişen ve yaşam boyu değişim gösteren bireysel özellikler olarak değerlendirilir İnsanın amacı,eylemleri ve kimliği ,bu tartışmanın bir başka boyutudurEğilim,gereksinim,ilgi ve ülküler insanın amacını,oluştururBelirli bir etkinliğe olan eğilim ve ilgi sonucunda belli gereksinimler ortaya çıkarÇocuklukta oyunla başlayan ve girederk işe dönüşen etkinliğe yönelik ilginin belirmesinde toplumsal etkenlerin rolü büyüktürEylemler ise ilgiye yönelik belirli beceri ve yeteneklerin sonucudurÜrün verici bir işin doğması gereksinimleri artırırçeşitlendirirdeğiştirir ve böylece yeni ilgi alanları ile ülküler belirir,yetenekler yeniden gelişir ve artarDolayısıyla insanın amacı ve eyleminin açıklanması da toplumla ve topluma sunulanla geri besleme ilişkisi içinde sürekli değişim gösterir İnsanın kimliğini ise mizaç ve karakter kavramlarıyla birlikte ele almak gerekirMizaç kişiliğin dinamik yanını oluştururBir yandan tezcanlılık,atılganlık gibi özelliklerle etkinliğin hızını belirlerken ,duygusal etkileşimdeki kalıcılık ve güçlülüğü de içerirMizacın hareket ve duygu alanındaki bu ikili özelliği ,beyin kabuğu ile beyin sapı arasındaki yapısal ilişkinin dengesine bağlıdırRus fizyolog İvan Pavlov ,beyin kabuğunda oluşan uyarılma ve ketleme süreçlerine göre mizacı güçlülük,dengelilik hareketlilik çizgisi içinde dört tipe ayırır 1-) Güçlü,dengeli,hareketli,canlı tip 2-) güçlü,dengeli hereketsiz,sakin,yavaş tip 3-) güçlü,dengesiz-engelsiz tip 4-) zayıf tip Kişinin dış dünya,toplum,toplumsal değer yargıları ve başka insanlarla ilişkilerinde toplumun kişiye vermiş olduğu değer biçiminde tanımlanabilen karakter,yapısal ve kalıtsal bir nitelik taşımaz,çevre koşullarınca belirlenirToplumsal ve kişisel açıdan önemli olan koşul ya da davranışlar arasındaki uyum,karakteri önemli ölçüde etkilerÖdev ve sorumluluk içinde belirlenen bu etki,tutum ve davranışlara yansır: güdülenim sürecinde giderek alışkanlık biçimine bürünürToplumsal ve kişisel davranış arasındaki çelişkinin derinleşmesi sonucunda dış dünya ile çatışmalı karakter oluşurAyrıca bakkişilik bozuklukları KİŞİLİK ÖLÇÜMÜ VE DEĞERLENDİRMESİ Kişiliğin ölçümü ve değerlendirilmesinde kullanılan yöntemler genel olarak test yöntemleri ve test dışı yöntemler biçiminde ikiye ayrılırBaşlıca test dışı yöntemler görüşme ve gözlemdirGörüşme,,genellikle soru-yanıt biçiminde gerçekleştirilirBununla birlikte konuşmanın planlı,sistemli ve standart olması önemlidirBu yöntem hiçbir zaman bir içgözlem aracı olarak değerlendirilmemelidirGenellikle işe almada işe yatkınlık,iş deneyimi ve amacı gibi konuların araştırılmasında ya da psikiyatrik görüşmede sorunu ve hastalığı saptamada kullanılır Nesnel gözlem de denen davranış gözlemi,insanın davranışlarının doğal ya da oyun grubu gibi yapay bir ortamda incelenmesi ilkesine dayanırGözlemin öznellik ve etkilenmeden uzak biçimde tümüyle dışarıdan yapılması ve değerlendirmenin ruhsal süreçlere yansıtılmasında nesnel hipotezlerin kurulmuş olması gerekirBunun gerçekleşmesi durumunda dış gözlem iç ruhsal süreçlerle özdeşleştirilir ve öznel bir değerlendirme ortaya çıkarGözlem ve görüşme verilerinin standartlaştırılması amacıyla çoğu zaman değerlendirme tabloları kullanılmaktadır Kişiliğin güvenilir,yararlı bir biçimde saptanmasını amaçlayan ve zeka testleri örneğinden yola çıkarak oluşturulan kişilik testleri,özellikle Batı ülkelerinde yaygın kullanım alanı bulmuştur Test yöntemleri başlıca iki grupta toplanırbunlar kişilik dökümü ve yansıtma teknikleridirKendini anlatma ilkesine dayalı testlerin en yaygını,ABD'li psikolog Robert SWoodworth'ün geliştirdiği Woodworth Kişisel Veri Kağıdı'dır( WPDS) ve ilk olarak IDünya Savaşı'nda savaşa hazır olmayan erleri saptamak amacıyla kullanılmıştırMinnesota Çok Aşamalı Kişilik Dökümü (MMPI),genellikle İngilizce konuşulan ülkelerde kullanılmakla birlikte çoğu Batı ülkesinin diline de çevrilmiş ve buralarda kullanım alanı bulmuşturDoğru-yanlış biçiminde düzenlenmiş 550 tümceden oluşan test ,genellikle klinik psikolojide kullanılırŞizofreni,ruhsal çöküntü ve paranoya gibi çeşitli bozuklukları belirten dokuz klinik cetvel söz konusudurBu cetvellerde yüksek değerler elde edilmesi ,psikiyatrik bir sorunun varlığını gösterirMMPI'nın tersine herhangi bir ruhsal bozukluk göstermeyen kişilere uygulanan Colifornia Psikolojik Dökümü (CPI) ise kendini denetleyebilme,toplumsallık,esneklik gibi değerleri ölçmede kullanılırİngiliz psikolog Hans Jürgen Eysenck'in geliştirdiği Eysenck Kişilik Dökümü ( EPI) özellikle nevrotikliği ve dışadönüklüğü ölçmede kullanılır Kaynak;AnaBritannica cilt 19 sayfa 115 frmsinsinet için derlenmiştir __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır