Ariusçuluk, Ariusçuluk-Arianizm - NASARA

**Şengül Şirin** · 05-09-2013

ARİUSÇULUK

Ariusçuluk,ilk olarak 4

yüzyıl başında,İskendireyeli rahip Arius tarafından ortaya atılan heretik Hıristiyan öğretisi

Bu görüş,İsa'nın tanrılığı inancına karşı çıkar,yaratılmış bir varlık olduğunu ileri sürer

Arius'un telem çıkış noktası,kendi kendine var olan ve değişmez olan Tanrı'nın tekliğidir

varlığı kendinden olmayan Oğul,Tanrı olamaz

Tanrılık bir ve tek olduğu için,paylaşılamaz ya da başkasına aktarılamaz; bu nedenle de Oğul,Tanrı olamaz

Gene tanrılık değişmez olduğu için,İncil'lerde büyüyüp değişen bir varlık olduğu anlatılan Oğul,Tanrı olamaz

Dolayısıyla Oğul,yoktan var edilmiş ve bir başlangıcı olan bir varlık biçiminde düşünülmelidir

Sonlu ve başka bir varoluş düzlemine ait olduğu için Oğul,Baba'nın doğrudan bilgisine de sahip olamaz

Karşıt görüşte olanlara,özellikle de Athanasios'a göre Arius'un öğretisi,Oğul'u bir yarıtanrıya indirgiyor

Oğul'a tapınmadan vazgeçilmediği için de çoktanrıcılığı geri getiriyor ve Hıristiyanlığın kurtuluş kavramını da zayıflatıyordu

çünkü ancak gerçekten Tanrı olan bir varlığın insanı tanrılıkla barıştırabileceği düşünülebilirdi

Arius'u ve öğretisini mahkum eden ve yerleşik Hıristiyan inanışını korumak üzere bir karar çıkartan Nikaia (İznik) Konsili (İS 325) ile görünüşte bu anlaşmazlığa son verildi

Bu kararda Oğul'un homoousion ta Patri ( Baba ile benzer tözden) olduğu bildiriliyordu

Böylece Oğul'un ,Baba neyse o olduğu tümüyle tanrısal olduğu açıklanıyordu

Ama bu gerçekte uzayıp giden bir tartışmanın yalnızca başlangıcıydı

Nikaia Konsili'den sonra sürgüne gönderilen Ariusçu önderler ,325'ten Constantinus'un öldüğü 337'ye değin çeşitli entrikalarla kiliselerine,piskoposluklarına geri dönmeye ve düşmanlarını sürgüne göndermeye çalıştılar

Bir ölçüde başarılı da oldular

337'den 350'ye değin,Batı'da gelenekçi Hıristiyanlara yakınlık duyan Constans,Doğu'da da Ariusçulara yakınlık duyan II

Constantius imparatordu

Antakya'da ( Antiokheia) toplanan bir konsilde (341) homoousion ibaresini dışta bırakan bir karar yayımlandı

342'de Sardica'da ( bugün Sofya) başka bir konsil toplandı,ama iki konsilde de pek bir başarı sağlanamadı

350'de Constantius imparatorluğunun tek yöneticisi oldu

onun yönetimi sırasında ,Nikaia grubu büyük ölçüde ezildi

Bu dönemde,Aetius'un önderliğindeki aşırı Ariusçular,Oğul'un Baba'ya "benzemez" (anomoios) olduğunu açıkladılar

Tanrı ile İsa'nın özdeş olamayacağını savunan Anomoiosçular 357'de Sirmium'da görüşlerini onaylatmayı başardılar

Ama aşırı tutumları,Oğul'un Baba ile benzer tözden (homoiousios) olduğunu savunan ılımlıları harekete geçirdi

Costantius başlangıçta Homoiousioncuları destekledi

ama çok geçmeden desteğini Oğul'un Baba'ya "benzer" ( homoios) olduğunu kabul eden Akakios öncülüğündeki Homoiosçulara yöneltti

Bunların görüşleri 360'ta Konstantinopolis'te (İstanbul) onaylandı

önceki bütün kararlar bir kenara bırakıldı

ousia ("töz") terimi reddedildi ve Oğul'un " kendisini vücuda getiren Baba'ya benzer " olduğunu dile getiren bir inanç bildirisi yayımlandı

Constantius'un ölümünden (361) sonra,Batı'daki gelenekçi Hıristiyan çoğunluğun durumu güçlendi

İmparator Valens'in (hd 364-378) Doğu'da Ariusçulara yaptığı zulüm ve Kaisareialı Büyük Basileios,Nyssalı Gregorios ve Nazianzoslu Gregorius'un öğretisinin kazandığı başarı,Doğu'daki Homoiousioncu çoğunluğunun Nikaia grubuyla temelde anlaştıklarını fark etmesine yol açtı

İmparator Gratianus (hd 367-383) ve I

Theodosius (hd 379-395) dogmatikliğin savunusunu üstlenince,Ariusçuluk çöktü

381'de Konstantinopolis'te ikinci bir ekumenik konsil toplandı

Ariusçuluk yasaklandı ve Nikaia kararı kabul edildi

Bu imparatorluk içindeki heretik tutuma son verdiyse de ,Ariusçuluk ,Germen kabilelerden bazılarında 7

yüzyılın sonuna değin sürdü

Günümüzde de bazı Üniteryenler,İsa'yı basit bir insanı varlığa indirgemeye de ona Baba'nınkiyle özdeş ,tanrısal bir doğa atfetmeye de yanaşmayan tutumlarıyla,sonuçta Ariusçudurlar

Yehova Şahitlerinin İsa anlayışları da Ariusçuluğun bir biçimidir

Onlar Arius'u ,mezheplerinin kurucusu,Charles Taze Russell'ın öncüsü sayarlar

Kaynak;AnaBritannica cilt 3 sayfa 56 frmsinsi

net için derlenmiştir

05-09-2013	#1
Şengül Şirin	Ariusçuluk, Ariusçuluk-Arianizm - NASARA ARİUSÇULUK Ariusçuluk,ilk olarak 4yüzyıl başında,İskendireyeli rahip Arius tarafından ortaya atılan heretik Hıristiyan öğretisiBu görüş,İsa'nın tanrılığı inancına karşı çıkar,yaratılmış bir varlık olduğunu ileri sürerArius'un telem çıkış noktası,kendi kendine var olan ve değişmez olan Tanrı'nın tekliğidirvarlığı kendinden olmayan Oğul,Tanrı olamazTanrılık bir ve tek olduğu için,paylaşılamaz ya da başkasına aktarılamaz; bu nedenle de Oğul,Tanrı olamazGene tanrılık değişmez olduğu için,İncil'lerde büyüyüp değişen bir varlık olduğu anlatılan Oğul,Tanrı olamazDolayısıyla Oğul,yoktan var edilmiş ve bir başlangıcı olan bir varlık biçiminde düşünülmelidirSonlu ve başka bir varoluş düzlemine ait olduğu için Oğul,Baba'nın doğrudan bilgisine de sahip olamaz Karşıt görüşte olanlara,özellikle de Athanasios'a göre Arius'un öğretisi,Oğul'u bir yarıtanrıya indirgiyorOğul'a tapınmadan vazgeçilmediği için de çoktanrıcılığı geri getiriyor ve Hıristiyanlığın kurtuluş kavramını da zayıflatıyorduçünkü ancak gerçekten Tanrı olan bir varlığın insanı tanrılıkla barıştırabileceği düşünülebilirdi Arius'u ve öğretisini mahkum eden ve yerleşik Hıristiyan inanışını korumak üzere bir karar çıkartan Nikaia (İznik) Konsili (İS 325) ile görünüşte bu anlaşmazlığa son verildi Bu kararda Oğul'un homoousion ta Patri ( Baba ile benzer tözden) olduğu bildiriliyorduBöylece Oğul'un ,Baba neyse o olduğu tümüyle tanrısal olduğu açıklanıyorduAma bu gerçekte uzayıp giden bir tartışmanın yalnızca başlangıcıydı Nikaia Konsili'den sonra sürgüne gönderilen Ariusçu önderler ,325'ten Constantinus'un öldüğü 337'ye değin çeşitli entrikalarla kiliselerine,piskoposluklarına geri dönmeye ve düşmanlarını sürgüne göndermeye çalıştılarBir ölçüde başarılı da oldular 337'den 350'ye değin,Batı'da gelenekçi Hıristiyanlara yakınlık duyan Constans,Doğu'da da Ariusçulara yakınlık duyan IIConstantius imparatorduAntakya'da ( Antiokheia) toplanan bir konsilde (341) homoousion ibaresini dışta bırakan bir karar yayımlandı342'de Sardica'da ( bugün Sofya) başka bir konsil toplandı,ama iki konsilde de pek bir başarı sağlanamadı 350'de Constantius imparatorluğunun tek yöneticisi olduonun yönetimi sırasında ,Nikaia grubu büyük ölçüde ezildi Bu dönemde,Aetius'un önderliğindeki aşırı Ariusçular,Oğul'un Baba'ya "benzemez" (anomoios) olduğunu açıkladılarTanrı ile İsa'nın özdeş olamayacağını savunan Anomoiosçular 357'de Sirmium'da görüşlerini onaylatmayı başardılarAma aşırı tutumları,Oğul'un Baba ile benzer tözden (homoiousios) olduğunu savunan ılımlıları harekete geçirdiCostantius başlangıçta Homoiousioncuları desteklediama çok geçmeden desteğini Oğul'un Baba'ya "benzer" ( homoios) olduğunu kabul eden Akakios öncülüğündeki Homoiosçulara yönelttiBunların görüşleri 360'ta Konstantinopolis'te (İstanbul) onaylandıönceki bütün kararlar bir kenara bırakıldıousia ("töz") terimi reddedildi ve Oğul'un " kendisini vücuda getiren Baba'ya benzer " olduğunu dile getiren bir inanç bildirisi yayımlandı Constantius'un ölümünden (361) sonra,Batı'daki gelenekçi Hıristiyan çoğunluğun durumu güçlendiİmparator Valens'in (hd 364-378) Doğu'da Ariusçulara yaptığı zulüm ve Kaisareialı Büyük Basileios,Nyssalı Gregorios ve Nazianzoslu Gregorius'un öğretisinin kazandığı başarı,Doğu'daki Homoiousioncu çoğunluğunun Nikaia grubuyla temelde anlaştıklarını fark etmesine yol açtıİmparator Gratianus (hd 367-383) ve ITheodosius (hd 379-395) dogmatikliğin savunusunu üstlenince,Ariusçuluk çöktü381'de Konstantinopolis'te ikinci bir ekumenik konsil toplandıAriusçuluk yasaklandı ve Nikaia kararı kabul edildi Bu imparatorluk içindeki heretik tutuma son verdiyse de ,Ariusçuluk ,Germen kabilelerden bazılarında 7yüzyılın sonuna değin sürdüGünümüzde de bazı Üniteryenler,İsa'yı basit bir insanı varlığa indirgemeye de ona Baba'nınkiyle özdeş ,tanrısal bir doğa atfetmeye de yanaşmayan tutumlarıyla,sonuçta AriusçudurlarYehova Şahitlerinin İsa anlayışları da Ariusçuluğun bir biçimidirOnlar Arius'u ,mezheplerinin kurucusu,Charles Taze Russell'ın öncüsü sayarlar Kaynak;AnaBritannica cilt 3 sayfa 56 frmsinsinet için derlenmiştir __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır