Cevap : ilk yardımmm!!

Acil ve İlk Yardım

Herhangi bir kaza yada yaşamı tehlikeye düşüren durumda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar,hayatın kurtarılması ya da durumun daha kötüye gitmesini önlemek amacıyla, ilaçsız olarak yapılan uygulamalara ilkyardım denir İLK YARDIM UYGULAMASINDA KESİNLİKLE İLAÇ KULLANILMAZ

İlk Yardımın 3 temel amacı vardır:

1Yaşamı koruma ve sürdürülmesini sağlama
2Durumun kötüleşmesini engelleme
3İyileşmesini kolaylaştırma

İlk yardım esnasında sırası ile yapılması gerekenleri şöyle sayabiliriz: İlk Yardımı yapan kişi öncelikle sakin ve telaşsız olmalıdır Hastayı da sakinleştirmeli ve etrafta süren bir tehlike olup olmadığını belirlemelidir Bu arada kendi can güvenliğini de tehlikeye atmamalıdır Çevrede bulunan kişiler sağlık kuruluşlarına, itfaiye ve güvenlik güçlerine haber vermeleri için organize edilmelidir Hastanın durumu değerlendirilerek uygun ilk yardıma başlanarak hasta en kısa zamanda bir sağlık kuruluşuna ulaştırılmalıdır

İlk Yardımda öncelikle hastanın

Soluk yolunun açılması
Solunumun düzeltilmesi ve
Dolaşımın etkinliğinin sağlanması
hedeflenir

Çeşitli Durumlara Göre Uygulanacak İlk Yardım

Yanıklarda İlk Yardım Nasıl Yapılır?

Doğrudan ateş ya da yüksek ısı veren fiziksel kimyasal etkenlerl karşılaşma sonucu yanıklar oluşur Bu etkenler ateş, elektrik, güneş, sıcak su ya da yağ, kimyasal maddeler, sıcak metal cisimler olabilir

Yanık cilt, açık yara gibi değerlendirilmelidir Vücut bu kısımdan su kaybeder ve açık yara gibi mikroplanmaya açıktır Toplam vücut yüzeyinin %20'sinden fazlasını etkileyen yanıklar yaşamsal tehlike doğurur

Yanıklar, ortaya çıkan tahribata göre derecelendirilir:

1 Derece Yanıklar

En çok güneşte fazla kalma nedeniyle olur
Cildin kızarması ve şiddetli ağrı ile tanınır
Kendiliğinden iyileşip, cilt normal görünümünü alabilir
Elbisesi tutuşan kişi yere yatıp kendi etrafında dönmelidir

2 Derece Yanıklar

Kızarıklığa ek olarak su dolu keseciklerin görünmesi ile tanınır
En sık sıcak sıvılar ile olurAğrılı ve ciddi yanıklardır
Su keselerini patlatmak sakıncalıdır
Doğru bakım yapılmaz ise iz kalır Mikrop üremesine açıktır

3 Derece Yanıklar

Cildin tamamı etkilenmiştir Ağrı azdır Hayati tehlike yaratacak sıvı kayıpları ve iltihaplanmalar mümkündür
Yanıklarda ilkyardımcının ilk amacı, yanığa neden olan madde ya da kaynağın uzaklaştırılmasıdır
Tutuşmuş kazazedenin kaçması önlenir Üzerine bir örtü atılarak ya da yuvarlanarak söndürülür
Yanıklı kazazede soyulurken cilt de soyulabileceğinden elbiseler kesilerek çıkartılır
Tüm Yanıklarda Yapılacak işlemler:

İlk yapılacak işlem, yanık bölgenin ağrı geçene ve sonrasında 10 dakika kadar soğuk suda tutulmasıdır
Yaralının üzerinde yüzük, bilezik, saat, künye varsa çıkarılır
Yanık bölge üzeri ıslak, temiz bir bezle örtülür
Bu nitelikte malzeme yoksa açık bırakılır
Bilinç açık ise ağızdan sulu gıdalar ve su verilir Şoka karşı uygun pozisyonda tutulur
İkinci ve üçüncü derece yanıklar var ise kişi nakledilir

Güneş Çarpmasında İlk Yardım Nasıl Yapılır?

Güneş Çarpması, Güneşte fazla kalma sonucu vücut sıcaklığının aşırı yükselmesiyle ortaya çıkar Kazazede aşırı terlemektedir ya da terlemiştir Vücut sıcaklığı 40 derece ya da daha üzerinde olabilir Bilinç bulanıklaşmıştır ve nabız hızlıdır Halsizlik, aşırı susuzluk hissi ve ağrılar vardır

Güneş çarpmasına uğrayan kişinin bilinci kapalı ise;

Öncelikle kazazede gölge, serin bir yere taşınır

Soluk yolunun açıklığı, düzenli solunum yapıp yapmadığı ve kalp atışları kontrol edilir, kazazede serinletilir

Kazazedenin bilinci açık ise;

Kazazede serin bir yere taşınır, yarı oturur pozisyon verilir Su serpme, ıslak havlu ve hava akımı kullanılarak (yelpaze, vantilatör vb) serinletilir, su ve alkolsüz içecekler verilir Fazla giysileri çıkarılır

Suda Boğulmada İlk Yardım Nasıl Yapılır?

Boğulmakta olan kişiye ilk önce can yeleği, can simidi gibi suda batmayan bir cisim veya yüzme aracı atılması gerekir Bunlar bulunamıyorsa uzun bir sopa ya da kayık küreği gibi araçlarla da yardım edilebilir Havuz ya da denizde çırpınmakta olan kişiye suda kurtarma eğitimi almamış kişiler, yüzme bilseler dahi yaklaşmamalıdır

Sahile ya da tekneye çıkarılan kazazedenin soluk yolunun açık olup olmadığı, düzenli solunum yapıp yapmadığı ve kalp atışları kontrol edilir

Kazazedenin ağzındaki takma dişler veya yabancı cisimler derhal çıkarılmalı ve boğazı temizlenmelidir

Başı iyice arkaya yatırılarak, alt çenesi iki elle kavranıp geriye doğru çekilmelidir (Ensenin altına katlanmış giysiler konabilir)

Eğer solunum durmuş ise; bir el kazazedenin alnına, diğer elin işaret ve baş parmakları burnu kapatacak şekilde yerleştirilmelidir Kurtarıcı, derin nefes aldıktan sonra dudaklarını kazazedenin dudaklarına bitiştirerek güçlü bir nefes vermelidir Soluk verilmesinin ardından, kazazedenin soluk vermesini sağlamak için ağzı açık tutulmalıdır

Kalp atışları durmuş yada çok yavaşlamışsa; bu suni solunum işlemi 2 kere tekrarlandıktan sonra, göğüs kafesine bastırılarak kalp masajına başlanmalıdır Kazazedenin yanı başına diz çökerek, bir el göğüs kemiğinin alt bölümüne, diğer el ise sırtına yerleştirilerek göğüs kemiği üzerine omuz ile vücudun ağırlığı gelecek ve 30-40 kilogramlık bir güç oluşturacak şekilde güçle bastırılıp, sonra hızla bırakılmalıdır

Akciğerlere dolan suyun boşaltılmasına çalışılarak zaman kaybedilmemeli, derhal yapay solunuma başlanmalıdır

Kazazedeyi baş aşağı getirerek çıkarılan suyun çoğunun akciğerlerden değil mideden geldiği bilinmelidir

Taşıma sırasında yapay solunum ve kalp masajı imkanı varsa kazazede hemen hastaneye kaldırılmalıdır Eğer taşıma esnasında müdahale etme imkanı yoksa solunum ve kan dolaşımı düzelmeden kazazedeyi hastaneye taşımaya çalışmak yerine öncelikle solunumu ve kan dolaşımını düzenlemek daha yararlıdır

Suya dalma ya da düşme esnasında boyun kırıkları, karaciğer ve dalak yırtılmaları olabileceği unutulmamalıdır

Hayvan Isırığı, Arı, Yılan ve Akrep Sokmasında İlk Yardım Nasıl Yapılır?

Hayvan Isırığı:

Bir tahrik olmaksınız saldırarak ısıran kedi ya da köpeğin kuduz olmasından şüphe edilmelidir Kuduz mikrobu ısırılmış bölgeden vücuda girer Bu nedenle ısırık yeri hemen bol su ve sabun ile iyice yıkanarak mikrobun bulaşma ihtimali azaltılmaya çalışılır Kazazede vakit kaybetmeden ve yürütülmeden bir sağlık kuruluşuna nakledilmelidir Isıran hayvanın da gözlem altına alınması gerekir

Zehirli Hayvan Sokmaları:

Arı Sokması
İğnenin girdiği yerde kızarıklık, ağrı, kaşıntı, şişme olabilir İğne hala ciltte ise düzgünce çıkarılır İğne yerine buz koyarak soğutma yapılır Alerjisi olanlar, astımlılar, ağızdan sokulanlar, çok sayıda arı tarafından sokulanların hemen nakli gerekir

Yılan Sokması
Yılan zehirlenmelerinde ısırık yerinde ağrı, şişlik, morluk, hassasiyet vardır Sokulan yer hareket ettirilmeden yıkanır Isırılan yerin birkaç cm yukarısına boğucu sargı uygulanır Isırık yeri 05 cm kesilerek ve elle sıvazlanarak zehrin kısmen çıkması sağlanır Yaranın emilmesi etkili değildir ve zararlı olabileceği için uygulanmamalıdır Isırık yerine buz uygulanabilir Kişinin yatarak nakli sağlanır

Akrep Sokması
Akrep sokmasında yara yerinde ağrı ve uyuşukluk olur Solunum bozulabilir Sokulan bölge yıkanır, buzla soğutulur, sokulan kol veya bacakla vücut arasına boğucu sargı uygulanılarak akrep antiserumu bulunabilecek bir merkeze yatarak nakledilir

Kanamalarda İlk Yardım Nasıl Yapılır?

Kanın, damar bütünlüğünün bozulmasıyla, normal olarak içinde bulunduğu kalp ve damarlardan dışarıya çıkmasına kanama denir

Nedeni ve yeri ne olursa olsun, durmayan ya da durdurulamayan her kanama, şok, hatta ölüme yol açar Kazalarda ölümlerin önemli bölümü bir kanamadan kaynaklanır Bu nedenle kanamanın kontrolü ve durdurulması en çok ihtiyaç duyulan ve en önemli ilk yardım konularından biridir

Zedelenen damar çeşidine göre kanamaları üçe ayırabiliriz;

1 Kılcal damar kanamaları: Kılcal damarlar hücrelere ulaşan son damar uzantılarıdır Çok ince olup içlerinde çok az kan bulunduğu için zedelenme, kesilmelerinde ancak sızıntı tarzında ve hafif bir kanama olur Bir kesi ya da darbe sonrası ortaya çıkabilir Hemen her zaman, dış müdahale olmasa bile, kendiliğinden sona erer Hayati tehlike yaratmaz

2 Toplardamar kanamaları: Toplardamarlar hücrelerden dönen kanı kalbe taşıyan, düşük basınçlı kan akımı olan damarlardır Cilde yakın, yüzeysel toplardamarlar kol ve bacak, el, ayak sırtında rahatça seçilebilir Toplardamar kesileriyle olan kanamalarda koyu renkli, taşma tarzında kan kaçışı görülür Çoğu kez doğrudan baskı uygulayarak kontrol altına alınabilir Genellikle yaşamı tehlikeye sokmaz

3 Atardamar kanamaları: Atardamarlar kalbimizden yüksek basınçla pompalanan kanı hücrelere ileten, toplardamarların tersine kol ve bacakta derinde yol alan damarlardır Atardamardan olan kanamalarda, açık renkli kanın, yara ağzından kalp atımına uyumlu şekilde fışkırarak çıktığı izlenir Genellikle durdurulması daha zor olan, hayati tehlike yaratan kanamalardır

Kanamaları konumu ve yönüne göre de üçe ayırmak mümkündür:

Kanın kaçışının gözle izlenebildiği kanamaya dış kanama adı verilir İç organlara ait damarlar, ya da vücut içinde kafa-göğüs-karın boşluklarında yerleşik damarların, bir darbe ya da kesici delici bir aletle parçalanmasıyla ortaya çıkan kan kaçışı dışardan görülmez Bunlar, iç kanama olarak adlandırılır Kanayan damarın vücudun iç organlarında olduğu kanamalar, doğal deliklerden dışarıya doğru kanama olarak adlandırılır
Kanamada ilkyardımcının amacı, önce damardan kan kaçışını önlemek, sonra da, kan hacmi azaldığı için şoka karşı önlem almaktır
Kanamaya müdahalede en basit, risksiz, malzeme gerektirmeyecek yöntemden daha etkili, ancak uygulaması daha zor, riskler taşıyan yönteme doğru bir sıra izlenir Değişik yöntemlerle damarı sıkıştıran, içinden kan geçmesi ve dışarıya kaçmasını önleyen ilkyardımcı, damardan kan kaçışını önleyen sağlam pıhtı oluşuna kadar uygulamasını sürdürmelidir

Kanamayı durdurmak için kullanılan ilkyardım yöntemleri sırayla;

1 Kanayan yer üzerine doğrudan baskı yapmak,
2 Kanayan damarın kalpten geliş yolu üzerindeki özel noktalara baskı yapmak,
3 İlk iki yöntemle kontrol edilemeyen özel durumlarda, turnike-boğucu sargı yapmaktır

Ufak bir keside ,kesi yerinin su ve sabunla yıkanıp üzerine birkaç dakika bastırılması yeterli olacaktır Üzeri bir yara bandı ile kapatılabilir

Daha büyük bir yaralanmada, yara bezi üzerinden avuç ya da parmaklarla yapılacak baskı ile kanama durdurulduktan sonra, yeniden açılmayı önlemek için rulo, ya da, bohça haline getirilecek yara bezleri ile, üzerine sıkı bandaj yapılması uygun olur Kanamalı kişinin sakinleştirilmesi ve kanayan kol ya da bacağın yukarıya kaldırılması, kanamanın durmasını kolaylaştıracaktır Kanla ıslanan bandaj sökülmez, üstten yenilenir

Doğrudan baskı ile kontrol edilmeyen kanamalarda, ilkyardımcı kanamanın yerine uygun bir noktadan, baş parmağı ya da yumruğu ile baskı yaparak, kanı getiren atardamarı sıkıştırır Ancak uygun baskı noktaları bu konuda beceri eğitimi almadan kullanılmamalıdırOrgan kopması, birden fazla atardamar kanamasına aynı anda baskı uygulayamayacak tek ilkyardımcı olması, kazazedenin yanından ayrılma zorunluluğu, ilkyardımcının uzun sürecek yol boyunca baskı yapacak gücü olmaması durumunda, son çare olarak, boğucu sargı-turnike uygulanır Uygulama omuz-dirsek ya da diz-kalça arasındaki tek kemikli bölgeye yapılır

Kan dolaşımının tam olarak kesilmesi kalıcı doku hasarlarına neden olabileceği için istenmeyen bir uygulamadır
Her yüz kanamalı olaydan doksanının yara yerine baskı yapılarak, geri kalan on olayın dokuzunun özel noktalara baskı ile kontrol altına alınabileceği, turnike-boğucu sargının çok az başvurulacak yöntemler olduğu unutulmamalıdır

İç Kanamalarda İlkyardım

İç kanamada ilkyardımcı kanamanın varlığını dışarıdan göremez Büyük kemik kırıkları, kafaya gelen darbeler, tüm vücudu etkileyen kazalarda, dıştan izlenebilen kanama olsun ya da olmasın, iç kanamadan şüphe edilmelidir

Kazazede huzursuzluk, halsizlik, uyuklama hali, görme ve işitme sorunları, soğuk, soluk ve nemli bir cilt, karında sertlik ve bastırınca ağrı, vücutta yaygın sıyrık, morluk ve şişlikler, susuzluk hissi, zayıf fakat hızlı solunum ve nabız varsa iç kanama düşünülmelidir

İç Kanama Düşünülen Kazazede İçin Yapılacaklar: Kazazedenin ayakları yüksekte olacak şekilde yatırılıp, kazazede ısıtılır ve vakit kaybetmeden hızlıca bir sağlık kuruluşuna sevk edilir



devamı gelecek

__________________
BU İMZAYA ERİŞİM ENGELLENMİŞTİR
Ankara 1 Sulh Ceza Mahkemesi, 30-10-2008 tarih ve 2008/666 nolu kararı gereği bu imza TELEKOMÜNİKASYON İLETİŞİM BAŞKANLIĞI'nca engellenmiştir