Çarmıha Geriliş,Hıristiyan öğretisinde Eski Ahit Ile Yeni Ahit Arasındaki Tarihsel Dönüm Noktası.H

**Şengül Şirin** · 05-06-2014

ÇARMIHA GERİLİŞ

Çarmıha geriliş,Hıristiyan öğretisinde Eski Ahit ile Yeni Ahit arasındaki tarihsel dönüm noktası

Hıristiyan sanatının en önemli konularından biri

Hz

İsa'nın yaklaşık 32'de,Yahuda'nın Romalı valisi Pontius Pilatus'un buyruğuyla çarmıha gerilişi,gerek tasvirlerde,gerek inanç düzeyinde çok zengin anlamlar kazanmıştır

Çarmıhagerme,İÖ 6

yüzyıldan beri özellikle Persler,Selevkoslar,Yahudiler,Kartacalılar ve Romalılar arasında ölüm cezasını uygulamanın yaygın bir yöntemiydi

Suçlu genellikle önce kırbaçlanır ,sonra da kendi çarmıhının yatay parçasını infaz yerine kadar sürükleyerek taşırdı

çarmıhın dikey parçası ise önceden infaz yerinde toprağa çakılmış olurdu

Suçlunun giysileri ya kamçılanırken ya da infaz yerinde çıkartılır

orada kolları iki yana açılarak yatay parçaya sıkıca bağlanır

ya da bileklerinden çiviyle çakılırdı

Daha sonra yatay parça çarmıhın direği boyunca yükseltilir ve yerden yaklaşık 3 m

yükseklikte direğe tutturulurdu

Ardandan da ayaklar direğe sıkıca bağlanır yada çivilenirdi

Direğin ortalarına eklenen bir çıkıntıyla da vücuda destek sağlanırdı

sonraları ayaklar için de benzer bir dayanmalık kullanıldığını gösteren ender bulgular vardır

Suçlunun başının üzerinde ,adının ve suçunun yazılı olduğu bir yafta bulunurdu

Suçlu büyük olasılıkla bitkinlik ya da kalp yetmezliği sonucunda ölürdü

Şok ve soluk kesilmesiyle ölümü çabuklaştırmak için demir bir çomakla bacaklarınd kırıldığı ( crurifragium) da olurdu

Çarmıha germe yöntemi daha çok siyasal ve dinsel eylemcileri ,korsanları ,köleleri yada yurttaşlık haklarından yoksun suçluları cezalandırmak için kullanılırdı

Pers kralı I

Dareios İÖ 519'da Babil'de 3 bin siyasal karşıtını,Yahuda kralı ve başrahibi Alexander Jannaeus da İÖ 88'de 800 Ferisiyi çarmıha gerdirmişti

İlk Hıristiyan imparator I

Constantinus,İsa'ya saygı gereğince,İS 337'de Roma İmparatorluğu'nda çarmıha germe uygulamasına son verdi

İncil metinlerinde İsa'nın çarmıha gerilişinin öyküsü,kırbançlanmasıyla başlar

Ardından Romalı askerler ona erguvan rengi bir giysi giydirip başına dikenlerden örülmüş bir taç takarlar

"Yahudilerin Kralı" diye onunla alay ederek Golgota adıyla bilinen tepeye kadar yavaş yavaş yürütürler

Kirineli Simun adında biri de İsa'nın çarmıhı taşımasına yardım eder

İnfaz yerinde İsa'nın giysileri çıkartılır,ellerinden çarmıha çakılır

Başının üzerinde,Yahudilerin kralı olduğunu öne sürdüğü içinbu cezaya çarptırıldığını belirten yafta asılır

İsa çarmıhta üç saat can çekişir

Bu arada askerler İsa'nın giysilerini paylaşırlar

dikişsiz kaftanı için aralarında kura çekerler

seyre gelenler de ona hakaret eder

İsa'nın iki yanında hırsızlık suçundan çarmıha gerilmiş iki kişi daha vardır

Askerler bu iki suçluyu akşam üzeri bacaklarını kırarak öldürürler

İsa'nın ise zaten ölmüş olduğunu görürler;ama emin olabilmek için askerlerden biri İsa'nın böğrünü mızrakla deler,yaradan hemen kan ve su çıkar

Yahudi töresi uyarınca İSa günbatımından önce çarmıhtan indirilir

kaya içine oyulmuş bir kabre gömülür

Öncelikle günahlardan kurtuluşun ve sonsuz yaşama kavuşmanın yalın simgesiyle ilgilenen ve çarmıh cezasının dehşeti karşısında irkilen ilk Hıristiyanlar ,5

yüzyıla değin Çarmıha Geriliş'i betimleyen gerçekçi tasvirler yapmadılar

olayı çoğu kez simgelerle tanımladırlar

Önceleri kuzu figürü,Hıristayanlığın resmi din olarak kabul edildiği 5

yüzyıl başlarından sonra da değerli taşlarla bezenmiş bir haç,Çarmıha Geriliş'in simgeleriydi

6

yüzyılda İSa'nın insani ve tanrısal iki ayrı doğası olmadığı ,yalnızca tanrısal varlık taşıdığı ,dolayısıyla da yaralanamayacağı yolundaki heretik görüşlere karşı girişilen mücadele dolayısıyla çok sayıda Çarmıha Geriliş tasviri yapıldı

Gene de ilk tasvirler,İsa'yı canlı,gözleri açık,ölüme karşı zafer kazanmış,yüzünde hiçbir acı izi bulunmayan bir figür olarak betimliyordu

9

yüzyılda Bizans sanatında İsa ilk kez gözleri kapalı,ölü durumda betimlenmeye başladı

Bu eğilim,dinsel düşüncenin,İsa'nın ölümündeki giz ve Tanrı'nın insan bedenine bürünüşünün niteliği üzerinde yoğunlaşmasını yansıtıyordu

Bu yaklaşım,13

yüzyılda dönemin mistisizm anlayışı doğrultusunda Batı'da daha da vurgulanarak benimsendi

Kaynak;AnaBritannica cilt 9 sayfa 14-15 frmsinsi

net için yazılmıştır

05-06-2014	#1
Şengül Şirin	Çarmıha Geriliş,Hıristiyan öğretisinde Eski Ahit Ile Yeni Ahit Arasındaki Tarihsel Dönüm Noktası.H ÇARMIHA GERİLİŞ Çarmıha geriliş,Hıristiyan öğretisinde Eski Ahit ile Yeni Ahit arasındaki tarihsel dönüm noktasıHıristiyan sanatının en önemli konularından biriHzİsa'nın yaklaşık 32'de,Yahuda'nın Romalı valisi Pontius Pilatus'un buyruğuyla çarmıha gerilişi,gerek tasvirlerde,gerek inanç düzeyinde çok zengin anlamlar kazanmıştır Çarmıhagerme,İÖ 6yüzyıldan beri özellikle Persler,Selevkoslar,Yahudiler,Kartacalılar ve Romalılar arasında ölüm cezasını uygulamanın yaygın bir yöntemiydiSuçlu genellikle önce kırbaçlanır ,sonra da kendi çarmıhının yatay parçasını infaz yerine kadar sürükleyerek taşırdıçarmıhın dikey parçası ise önceden infaz yerinde toprağa çakılmış olurduSuçlunun giysileri ya kamçılanırken ya da infaz yerinde çıkartılırorada kolları iki yana açılarak yatay parçaya sıkıca bağlanırya da bileklerinden çiviyle çakılırdıDaha sonra yatay parça çarmıhın direği boyunca yükseltilir ve yerden yaklaşık 3 myükseklikte direğe tutturulurduArdandan da ayaklar direğe sıkıca bağlanır yada çivilenirdiDireğin ortalarına eklenen bir çıkıntıyla da vücuda destek sağlanırdısonraları ayaklar için de benzer bir dayanmalık kullanıldığını gösteren ender bulgular vardırSuçlunun başının üzerinde ,adının ve suçunun yazılı olduğu bir yafta bulunurduSuçlu büyük olasılıkla bitkinlik ya da kalp yetmezliği sonucunda ölürdüŞok ve soluk kesilmesiyle ölümü çabuklaştırmak için demir bir çomakla bacaklarınd kırıldığı ( crurifragium) da olurdu Çarmıha germe yöntemi daha çok siyasal ve dinsel eylemcileri ,korsanları ,köleleri yada yurttaşlık haklarından yoksun suçluları cezalandırmak için kullanılırdıPers kralı IDareios İÖ 519'da Babil'de 3 bin siyasal karşıtını,Yahuda kralı ve başrahibi Alexander Jannaeus da İÖ 88'de 800 Ferisiyi çarmıha gerdirmiştiİlk Hıristiyan imparator IConstantinus,İsa'ya saygı gereğince,İS 337'de Roma İmparatorluğu'nda çarmıha germe uygulamasına son verdi İncil metinlerinde İsa'nın çarmıha gerilişinin öyküsü,kırbançlanmasıyla başlarArdından Romalı askerler ona erguvan rengi bir giysi giydirip başına dikenlerden örülmüş bir taç takarlar"Yahudilerin Kralı" diye onunla alay ederek Golgota adıyla bilinen tepeye kadar yavaş yavaş yürütürlerKirineli Simun adında biri de İsa'nın çarmıhı taşımasına yardım ederİnfaz yerinde İsa'nın giysileri çıkartılır,ellerinden çarmıha çakılırBaşının üzerinde,Yahudilerin kralı olduğunu öne sürdüğü içinbu cezaya çarptırıldığını belirten yafta asılırİsa çarmıhta üç saat can çekişirBu arada askerler İsa'nın giysilerini paylaşırlardikişsiz kaftanı için aralarında kura çekerlerseyre gelenler de ona hakaret ederİsa'nın iki yanında hırsızlık suçundan çarmıha gerilmiş iki kişi daha vardırAskerler bu iki suçluyu akşam üzeri bacaklarını kırarak öldürürlerİsa'nın ise zaten ölmüş olduğunu görürler;ama emin olabilmek için askerlerden biri İsa'nın böğrünü mızrakla deler,yaradan hemen kan ve su çıkarYahudi töresi uyarınca İSa günbatımından önce çarmıhtan indirilirkaya içine oyulmuş bir kabre gömülür Öncelikle günahlardan kurtuluşun ve sonsuz yaşama kavuşmanın yalın simgesiyle ilgilenen ve çarmıh cezasının dehşeti karşısında irkilen ilk Hıristiyanlar ,5yüzyıla değin Çarmıha Geriliş'i betimleyen gerçekçi tasvirler yapmadılarolayı çoğu kez simgelerle tanımladırlarÖnceleri kuzu figürü,Hıristayanlığın resmi din olarak kabul edildiği 5yüzyıl başlarından sonra da değerli taşlarla bezenmiş bir haç,Çarmıha Geriliş'in simgeleriydi6yüzyılda İSa'nın insani ve tanrısal iki ayrı doğası olmadığı ,yalnızca tanrısal varlık taşıdığı ,dolayısıyla da yaralanamayacağı yolundaki heretik görüşlere karşı girişilen mücadele dolayısıyla çok sayıda Çarmıha Geriliş tasviri yapıldıGene de ilk tasvirler,İsa'yı canlı,gözleri açık,ölüme karşı zafer kazanmış,yüzünde hiçbir acı izi bulunmayan bir figür olarak betimliyordu9yüzyılda Bizans sanatında İsa ilk kez gözleri kapalı,ölü durumda betimlenmeye başladıBu eğilim,dinsel düşüncenin,İsa'nın ölümündeki giz ve Tanrı'nın insan bedenine bürünüşünün niteliği üzerinde yoğunlaşmasını yansıtıyorduBu yaklaşım,13yüzyılda dönemin mistisizm anlayışı doğrultusunda Batı'da daha da vurgulanarak benimsendi Kaynak;AnaBritannica cilt 9 sayfa 14-15 frmsinsinet için yazılmıştır __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır