Mimarlıkta Sütun

SÜTUN

Mimarlıkta,bir gövde ,bir başlık ve bir kaideden oluşan düzey taşıyıcıTaşıyıcı bir işlev görmeden,yalnızca dekoratif amaçla kullanıldığı da olurGene düşey bir taşıyıcı olana ve taş ya da tuğla gibi malzemelerden örülerek yapılan ayaktan farkı,tek bir bloktan ya da ayne eksen boyunca üst üste getirilen parçalardan oluşmasıdır

Eski Yunan ve Roma mimarlıklarında beş temel sütun düzeni (bakdüzen)uygulanırdıEski Mısır'da ve Yakındoğu da kütlesel yapılarda,özellikle kemer uygulamasına gidilmediği zaman,birbirlerine düz kirişlerle bağlanan büyük yuvarlak sütunlar hem taşıma,hem de bezeme amacıyla etkili bir biçimde kullanıldıUzakdoğu mimarlıklarında ise sütunlar daha basit biçimlerde oluyor ama çok zengin bir biçimde bezeniyorduGotik ve romaneks dönemlerin yapı ustaları taşıyıcı sütunların kaide ve başlıklarını karmaşık oyma ve kabartmalarla doldurdularBarok tasarım anlayışı sarmallar yaparak yükselen burmalı sütunu ortaya çıkardı



Sütunlar kare,dikdörtgen ,daire ya da çokgen kesitli olabilirYukarıya doğru inceldiği gibi,hep aynı kesiti de koruyabilirEski Yunan mimarlığında sütunlar hem yukarıya doğru incelirhem de ortaları hafifçe şişkin olurduEski Roma mimarlığında sonra da klasikçi akımlarda çok karşılaşılan gömme ayak (pilastr),yarısı duvara gömülmüş olarak duvarla birlikte örülen sütundurBunlar dekoratif amaçla yapıldığı gibi,bulundukları noktada duvarı kalınlaştırarak taşıyıcı bir görevi de yerine getirirlerDemet sütun birçok ince sütunun bir araya getirilmesiyle oluşmuş gibi bir görünüm yaratırsada ,gerçekte dış yüzü bir anlamda düşey kanallarla hareketlendirilmiş tek bir büyük sütundur

Kaynak;AnaBritannica cilt 29 sayfa 27 frmsinsinet için yazılmıştır

__________________