06-20-2013
|
#5
|
Şengül Şirin
|
Cevap : Latin Edebiyatı, Erken Dönem, Altın çağ, Gümüş çağ, Ortaçağ, Rönesans Dönemleri
6 ve 7 yüzyıllarda,Hıristiyan edebiyatı Frank istilaları karşısında savunmaya geçtiTours'lu Aziz Gregorius'un bugün bile kaynak olarak kullanılan Historia Francorum'u (605-664; Franklar Tarihi ) ve Fortunatus'un dinsel ve dindışı şiirleri,Galya'da Frank egemenliğinin kuruluş döneminin en önemli edebi ürünleriydiAynı dönemde ,İtalya'da Ostrogot krallarının hizmetinde çalışan Cassiodorus,Institutiones divinarum et saecularium litterarum (Dinsel ve Dindışı Edebiyatın Kurumları ) adlı yapıtında ,klasik Latin kültürüyle Hıristiyan öğretisinin kaynaştırılmasına dayalı bir eğitim programı ortaya koyduFelsefe alanında,Romalı Boethius'un De consolatione philosophiae (y524; Felsefenin Avuntusu Üzerine ) adlı yapıtıklasik Latin retorik sanatının bir uzantısıydıAynı dönemde Doğu Roma İmparatorluğu edebiyet alanında Batı kadar verimli değildiBizans'ta Latincenin yerini Yunancanın almasından önce yetişen son önemli şair,Iohannis adlı destanıyla tanınan Afrikalı Corippus'tu
7 ve 8 yüzyıllarda Hıristiyanlık Saksonlar arasında yayıldıNorthumbria'lı Aziz Bede'in İngiliz Kilisesiyle Hıristiyanlığın Roma'daki merkezi arasındaki ilişkileri ve İngilizlerin Tanrı yolunda ileşleyişlerini konu alan Historia ecclesiastica gentis Anglorum'u (731/732; İngiliz Halkının Kilise Tarihi) ortaçağ Latin klasiklerinin en önemlilerindendi
8 ve 9 yüzyıllarda Galya'da Frank egemenliği pekiştiFrank kralları artık kendilerini birer istilacı olarak değil,Galya'nın meşru yöneticileri olarak görüyorlar ve ulusal bir tutum benimsiyorlardıKutsal Roma-Germen imparatoru Charlemagne döneminde ( 768-814) Hıristiyan Latin edebiyatı yeni bir canlılık içine girdiCherlemagne'ın desteğiyle Latin klasiklerine öykünen yeni yapıtlar yazıldı ve Roma'nın yıkılmasından sonra ilk kez yeniden bir uluslararası kültür ortamı doğduAnglosakson Alcuin,Vizigot Orleans'lı Theodulfus,İtalyan Aquileia'lı Paulinus ve Paulus Diaconus gibi şairler,dinsel ve dindışı konularda daha önceki dönemde görülmemiş bir ustalığın ürünü olan,lirik,epik ve didaktik şiirler yazdılar" Karolenj rönesansı" olarak da nitelendirilen bu yüz yıllık dönemin bir başka önemli katkısı da ,destan kahramanlarının dindışı özellikler kazanmasıydıYeni epik şiirler,kahramanlık modellerini Charlemagne'ın yaşamından aldılarSonraki yüzyıllarda bu destanlar,İngiltere'den Almanya'ya kadar bütün Avrupa'da Kral Arthur Siegfried,Tristan ve Isolde romanslarının yazılmasını sağladıAttila yönetimindeki Hunların Avrupa'yı istilasını konu alan Waltharius destanıyla (10ve 11yüzyıllar) yerel dille zenginleştirilmiş bir Latinceyle yazılmış Ruodlieb (y1050) romansı da bu epik geleneğin devamı olarak görülebilir
Latin ortaçağının en özgün şiirsel ürünü,missa ayininde Kitabı Mukaddes'ten parçalar arasında okunan ardışım şarkılarıydıŞiirsel düzyazı biçiminde başlayan bu yeni tür,9yüzyılda Sankt Gallenli Notker Balbulus tarafından geliştirildi12yüzyılda da uyaklı ve ölçülü bir şiir kalıbına dönüşerek StVictor'lu Adam'ın yapıtlarıyla kusursuz biçimine ulaştıKonularını dinsel mitolojiden günlük olaylara kadar çok farklı kaynaklardan alan bu yapıtların dramatik yapısı,daha sonra dinsel tiyatronun ortaya çıkışında önemli bir rol oynadı12yüzyılın önemli yapıtları arasında,Monmouth'lu Geoffrey'nin Historia regum Britanniae'sı nı da (Britanya Krallarının Tarihi) anmak gerekir
Kaynak;AnaBritannica cilt 20 sayfa 260 frmsinsinet için derlenmiştir
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|
|