Cevap : Latin Edebiyatı, Erken Dönem, Altın çağ, Gümüş çağ, Ortaçağ, Rönesans Dönemleri

**Şengül Şirin** · 06-20-2013

GÜMÜŞ ÇAĞ ( İS y

18-y

133)

Augustus döneminin sonlarında yetişmiş yazarların,örneğin,Livius'un yapıtlarında ,Roma'nın Altın Çağ'ın artık kapanmakta olduğunu hissettiren belli belirsiz bir umutsuzluk vardı

Ovidius'tan sonra birçok başka yazarın da imparatorların hışmına uğramasıylabu kanı iyice pekişti

Tarihçi Tacitus ( İS y

56-y

120) bu karamsarlığı dile getiren yapıtlarında,Roma'da iktidarın hanedanların tekeline geçişini de eleştirdi

Suetonius'un (y

69-122'den sonra ) daha çok dedikoduya dayanan ve okurlara heyecan verme amacını güden imparator yaşamöyküleri,Romadaki yeni kültürel iklimi yansıtıyordu

Yazarlar büyük,anıtsal ,coşkulu ve "yüksek" ürünler vermekten umut kesmiş gibiydiler

Bu dönemin bir başka önemli yazarı,yakından incelemek için gittiği Vezüv Yanardağının lavları altında kalarak bilim tutkusunun kurbanı olan,Historia naturalis ( Doğa Tarihi) adlı yapıtın yazarı Yaşlı Plinius'tu (23-79)

Yeğeni Genç Plinius (61/62 y

113) ise aslında yüksek sesle okunmak üzere yazılmış söylevler olan mektuplarıyla öne çıktı

Seneca'nın ,stoacı davranış ve düşünceyi belki de tragedyalarından daha iyi dile getiren mektupları ise daha özentisiz daha didaktikti

Seneca'nın ahlaki çöküntü karşısında içe çekilmeyi sade ve erdemli bir bireysel yaşantıya dönmeyi yeterli gören daha iyimser yaklaşımına ,Tacitus'un yazıları,erdemli yaşama olasılığının bütünüyle elden kaçırıldığına inanan düz bir karamsarlığın anlatımıydı

Tacitus gibi şair luvenalis de (55/60?-127 ya da sonrası?)karamsarlığını açıkça dile getiren yergilerinde Roma toplumuna saldırdı

Luvenalis toplumsal bozuklukları,bayağılık ve kabalıkları adeta bir büyüteçle sergilediği şiirlerinde ,kendisi de kabalaşmaktan hatta müstehcenleşmekten çekinmedi

Arkadaşı Martialis'in (y

38/41-y

103) özdeyişleride aynı eğilimi yansıtıyordu

Bu iki şairle birlikte,Avrupa edebiyatında sonraki yüzyıllarda önem kazanacak olan "grotesk" tarzının esin kaynakları arasında sayılan bir başka yazar da konuklarına görkemli bir ziyafet veren ve yemeğin sonunda damarlarını keserek intihar eden Petronius Arbiter'di

(1

yy)

Petronius birbirinden bağımsız olaylardan oluşan ve bazı eleştirmenlerce roman türünün ilk örneği sayılan Satyricon adlı yapıtında iki gencin serüvenlerini Roma'nın günlük konuşma dilini kullanarak anlatıyordu

Gümüş Çağ'ın bir başka önemli yazarı da,retorik ustası Quintilianus'tu

(y

35-96'dan sonra)

Cicero retoriğine bağlı kalarak yazdığı Institutio oratoria ( Hitaben İlkeleri) imparatorluk döneminde söz özgürlüğünün kısıtlanması ve hitabet sanatının gözden düşmesi yüzünden kendi döneminde pek etkili olamadıysa da,sonraki yüzyıllarda bir retorik ve eleştiri kılavuzu olarak yeniden önem kazandı

Dönemin son önemli adları,yapmacık bir söyleyişin egemen olduğu,aşırı süslü şiirler yazan Lucanus'la (39 - 65) mitolojik konulardan uzak durarak Vergilius öncesi şairlerin çizgisini sürdüren Statius'tu

(45-96)

Roma imparatorluk yönetiminin kurulması anlatım özgürlüğünün sınırlanması ve kamu yaşamının giderek sönükleşmesi,tragedya ve komedyanın ölmesine yol açtı

İS 1

yüzyıldan sonra,Roma'da önemli bir tiyatro yapıtı yazılmadı

Kaynak;AnaBritannica cilt 20 sayfa 260 frmsinsi

net için derlenmiştir

06-20-2013	#3
Şengül Şirin	Cevap : Latin Edebiyatı, Erken Dönem, Altın çağ, Gümüş çağ, Ortaçağ, Rönesans Dönemleri GÜMÜŞ ÇAĞ ( İS y18-y133) Augustus döneminin sonlarında yetişmiş yazarların,örneğin,Livius'un yapıtlarında ,Roma'nın Altın Çağ'ın artık kapanmakta olduğunu hissettiren belli belirsiz bir umutsuzluk vardıOvidius'tan sonra birçok başka yazarın da imparatorların hışmına uğramasıylabu kanı iyice pekiştiTarihçi Tacitus ( İS y56-y120) bu karamsarlığı dile getiren yapıtlarında,Roma'da iktidarın hanedanların tekeline geçişini de eleştirdiSuetonius'un (y69-122'den sonra ) daha çok dedikoduya dayanan ve okurlara heyecan verme amacını güden imparator yaşamöyküleri,Romadaki yeni kültürel iklimi yansıtıyorduYazarlar büyük,anıtsal ,coşkulu ve "yüksek" ürünler vermekten umut kesmiş gibiydiler Bu dönemin bir başka önemli yazarı,yakından incelemek için gittiği Vezüv Yanardağının lavları altında kalarak bilim tutkusunun kurbanı olan,Historia naturalis ( Doğa Tarihi) adlı yapıtın yazarı Yaşlı Plinius'tu (23-79)Yeğeni Genç Plinius (61/62 y 113) ise aslında yüksek sesle okunmak üzere yazılmış söylevler olan mektuplarıyla öne çıktıSeneca'nın ,stoacı davranış ve düşünceyi belki de tragedyalarından daha iyi dile getiren mektupları ise daha özentisiz daha didaktiktiSeneca'nın ahlaki çöküntü karşısında içe çekilmeyi sade ve erdemli bir bireysel yaşantıya dönmeyi yeterli gören daha iyimser yaklaşımına ,Tacitus'un yazıları,erdemli yaşama olasılığının bütünüyle elden kaçırıldığına inanan düz bir karamsarlığın anlatımıydıTacitus gibi şair luvenalis de (55/60?-127 ya da sonrası?)karamsarlığını açıkça dile getiren yergilerinde Roma toplumuna saldırdıLuvenalis toplumsal bozuklukları,bayağılık ve kabalıkları adeta bir büyüteçle sergilediği şiirlerinde ,kendisi de kabalaşmaktan hatta müstehcenleşmekten çekinmediArkadaşı Martialis'in (y38/41-y103) özdeyişleride aynı eğilimi yansıtıyorduBu iki şairle birlikte,Avrupa edebiyatında sonraki yüzyıllarda önem kazanacak olan "grotesk" tarzının esin kaynakları arasında sayılan bir başka yazar da konuklarına görkemli bir ziyafet veren ve yemeğin sonunda damarlarını keserek intihar eden Petronius Arbiter'di(1yy) Petronius birbirinden bağımsız olaylardan oluşan ve bazı eleştirmenlerce roman türünün ilk örneği sayılan Satyricon adlı yapıtında iki gencin serüvenlerini Roma'nın günlük konuşma dilini kullanarak anlatıyordu Gümüş Çağ'ın bir başka önemli yazarı da,retorik ustası Quintilianus'tu(y35-96'dan sonra) Cicero retoriğine bağlı kalarak yazdığı Institutio oratoria ( Hitaben İlkeleri) imparatorluk döneminde söz özgürlüğünün kısıtlanması ve hitabet sanatının gözden düşmesi yüzünden kendi döneminde pek etkili olamadıysa da,sonraki yüzyıllarda bir retorik ve eleştiri kılavuzu olarak yeniden önem kazandıDönemin son önemli adları,yapmacık bir söyleyişin egemen olduğu,aşırı süslü şiirler yazan Lucanus'la (39 - 65) mitolojik konulardan uzak durarak Vergilius öncesi şairlerin çizgisini sürdüren Statius'tu(45-96) Roma imparatorluk yönetiminin kurulması anlatım özgürlüğünün sınırlanması ve kamu yaşamının giderek sönükleşmesi,tragedya ve komedyanın ölmesine yol açtıİS 1yüzyıldan sonra,Roma'da önemli bir tiyatro yapıtı yazılmadı Kaynak;AnaBritannica cilt 20 sayfa 260 frmsinsinet için derlenmiştir __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır