Kaya Yağının Kökeni

KAYA YAĞININ KÖKENİ

Kaya yağı genellikle çökel kayalar içinde bulunurEn çok kaya yağlı kayalar sığ denizel çökellerdir Kaya yağını içinde bulunduran çökel kayalar geçirimsiz kayalarla örtülmüş ya da çevrelenmişlerdir

KAYA YAĞININ BİLEŞENİ

Yaşlı doğal işlenmemiş kaya yağı ile bugün sığı derinliklerde oluşmakta olan kaya yağı arasında köpür(karbon) bağları bakımından ayrılıklar vardır
Yaşlı işlenmemiş kaya yağının %50’den çoğu çoğu yeğni hidrokarbonlardır Yeğni kaya yağı yüksek API, düşük yoğunluklu kaya yağıdır Güncel kaya yağında bu durum seyrek olarak görülürGenç kaya yağının ışık geçirme özelliklerinden bazıları yapaydirim(biyosentetik) olarak oluşturulan kaya yağının özelliklerine benzemektedir Genç kaya yağlarında bulunan kimi karmaşık özmükler bugün çağcıl orgenik özdekler(özdekler) içersinde de oluşmaktadır

KAYA YAĞI ORGENİK Mİ, BİTKİSEL Mİ?

İlk olarak Berthelot (1866) ca ortaya atılan,sonra Mendelev’ce (1877 ile 1902) desteklenen bir kurama göre kaya yağı orgenik değildir Deneylikte metan, asetilen ile benzol gibi özdekleri elde eden kamıkçılar doğadaki kaya yağının da yeraltında kamıksal tepkimeler, püskürük olaylarla oluştuğunu ileri sürmüşlerdir
20 Yüzyılın başında kimi bilim adamları kaya yağının korsal (magmatik) kökenli olduğunu ileri sürdülerMendele’ev mantodaki Demir Karbid’in yeraltına sızan sularla birleşerek metan ile hidrokarbonları oluşturduğunu ileri sürmüştür Bu görüş bu gün bile kimi araştırmacılarca savunulmaktadır Bu görüş doğru ise kaya yağının püskürük kayalarla ilişkili olması gerekir
Rusya’da alkali püskürük kayalar içinde, Norveç’te dolerit daykları içinde, Ege’de yanardağ kökenliler içinde, kimi korsal, ayrıca başkalaşık kayaların boşlukları içinde kaya yağıyla karşılaşmış olmakla birlikte bu durum kaya yağının korsal kökenli olduğunu kanıtlamaz Peyve (1956) ile Subbottin (1966) büyük, derin kırıklardan çıkan kokak(hidrokarbon) uçunlarına(uçunlarına) dayanarak bu uçunların mantodan çıkıp kabuk içinde biriktiklerini,sonra sıvı kaya yağına dönüştüklerini ileri sürmüşlerdir Bu durumda çok derin kuyular açarak sonsuz kaya yağı kaynaklarına ulaşılabilecektir Ancak kaya yağının büyük ölçüde çökel çukurlarında bulunması bu görüşe aykırıdır
Bu örnekleri arttırmak olasıdır Ancak bugün kaya yağının orgenik özdeğin olgunlaşması (matürasyonu) ile oluştuğu çoğunluk benimsemektedir

ORGENİK OLMADIĞI KURAMINI ÇÜRÜTEN BİLGİLER

Kaya yağı içindeki porfırin, piridin ile klorofil gibi özdekler orgenik olmayan yolla elde edilemez Kaya yağında bulunan çok karbonlu hidrokarbonların metanın polimerleşmesi yolu ile doğal olarak nasıl oluşabileceği

__________________