Cevap : Fatura Ve Teyit Mektubu, Faturaya Itiraz, Faturanin Delil Niteligi

**yesimciwciw** · 06-04-2009

Fatura, aynı zamanda kendisinden sadır olmakla birlikte iddiasını ispat için, kendisi lehine delil teşkil edebilecek yazılı ispat vasıtası olabildiği gibi, kendisinden sadır olmamakla beraber belirli şartlar altında adına tanzim edilen tacirin de lehine veya aleyhine yazılı delil olabilme özelliğine sahiptir

Yazılı delilin kendisinden sadır olmamakla birlikte aleyhine delil teşkil edebileceği, faturanın adına tanzim edilen aleyhine ispat vasıtası olabilme özelliği TTK md

23/1 hükmünün düzenlediği karineden doğan ve faturayı alan, bununla beraber sekiz gün içinde itiraz etmeyen aleyhine öngörülmüş karinedir

TTK md

23 hükmü uyarınca öncelikle, faturayı alan kimsenin sekiz günlük süre içinde itiraz hakkı bulunduğu, ikinci olarak da, bu süre içinde itiraz yapılmamışsa faturayı alan kimsenin fatura münderecatını kabul etmiş sayılacağı ifade edilmiştir

Faturaya itirazın yapılması durumunda, vesikanın doğruluğunu faturayı tanzim edenin ispat etmesi gerekmektedir

Çünkü MK

Md

6 hükmüne göre müddei iddiasını ispat ile mükelleftir

Lakin faturaya itiraz edilmemişse, artık faturayı tanzim eden vesikanın doğruluğunu ispat zorunda olmayıp, eğer doğru olmadığı iddia ediliyorsa, bunu iddia eden yani faturayı alan kimse aksini ispat etmek durumunda kalacaktır

Çünkü TTK md

23/2 hükmü burada MK md

6 hükmündeki “kanunun aksini belirtmesi” durumunu göstermekte ve bu suretle ispat yükü yer değiştirmektedir48

C) FATURAYA İLİŞKİN KARİNENİN SIHHAT ŞARTLARI
TTK md

23 hükmünün fatura için öngördüğü kanuni karineden söz edebilmek için birtakım unsurların gerçekleşmiş olması gerekmektedir

a) TARAFLAR ARASINDA TEMEL BORÇ İLŞİKİSİNİN MEVCUDİYETİ ve İSPATI
Faturayı tanzim eden ile adına fatura tanzim edilen arasında bir akdi ilişkinin bulunması ve faturanın bu akdi ilişkinin ifası ile alakalı olarak düzenlenmesi gerekmektedir

Temel borç ilişkisi dediğimiz bu hususun kimin tarafından ve hangi vasıtalar ile ispat edileceği önem arz etmektedir49

Fatura bir akit olmayıp, akdin ifasını gösteren bir belge olduğundan ihdası muteber bir borç ilişkisinin varlığına bağlıdır

Fatura tanzim eden ile adına fatura tanzim edilen arasında böyle bir borç ilişkisi bulunmaması halinde faturanın hukuki bir sonuç doğurmasından söz edilemez

Geçersiz bir sözleşmeye sekiz gün içinde itiraz edilmemesi muteber olmayan sözleşmeye geçerlilik bahşetmez

Yargıtay, alınan bir faturaya sekiz gün içinde itiraz edilmemesi halinde, o faturanın münderecatının kabul edilmiş sayılacağına dair TTK

md

23/2 hükmü, sadece geçerli akitler hakkında uygulanabilir50, demektedir

Temel bir borç ilişkisine dayanmayan bir faturaya itiraz edilip edilmemesinin de bir kıymeti bulunmamaktadır

TTK md

23 hükmünün düzenlediği ve madde metninden anlaşıldığı üzere, faturanın, onu teslim alan muhatabı borç altına sokabilmesi için borç doğurucu bir hukuki işlemin bulunması ve bu hukuki ilişkiye istinaden verilmesi şarttır

Mezkûr hukuki ilişki, bir akittir

Yargıtay, tazminat niteliğindeki alacakların fatura konusu olamayacağın belirtmiştir51

48 ÜNAL, Oğuz Kürşat,: Fatura ve İspat Kuvveti, Üçüncü Baskı Ankara 2003
49 ÜNAL, Oğuz Kürşat,: Fatura ve İspat Kuvveti, Üçüncü Baskı Ankara 2003
50 Yargıtay 11

H

D

23

05

1978 gün E

1978/2562, K

1978/271
51 Yargıtay 11

H

D

17

01

1968 gün E

1968/3605 K

1968/4337 25

06-04-2009	#24
yesimciwciw	Cevap : Fatura Ve Teyit Mektubu, Faturaya Itiraz, Faturanin Delil Niteligi Fatura, aynı zamanda kendisinden sadır olmakla birlikte iddiasını ispat için, kendisi lehine delil teşkil edebilecek yazılı ispat vasıtası olabildiği gibi, kendisinden sadır olmamakla beraber belirli şartlar altında adına tanzim edilen tacirin de lehine veya aleyhine yazılı delil olabilme özelliğine sahiptir Yazılı delilin kendisinden sadır olmamakla birlikte aleyhine delil teşkil edebileceği, faturanın adına tanzim edilen aleyhine ispat vasıtası olabilme özelliği TTK md 23/1 hükmünün düzenlediği karineden doğan ve faturayı alan, bununla beraber sekiz gün içinde itiraz etmeyen aleyhine öngörülmüş karinedir TTK md 23 hükmü uyarınca öncelikle, faturayı alan kimsenin sekiz günlük süre içinde itiraz hakkı bulunduğu, ikinci olarak da, bu süre içinde itiraz yapılmamışsa faturayı alan kimsenin fatura münderecatını kabul etmiş sayılacağı ifade edilmiştir Faturaya itirazın yapılması durumunda, vesikanın doğruluğunu faturayı tanzim edenin ispat etmesi gerekmektedir Çünkü MK Md 6 hükmüne göre müddei iddiasını ispat ile mükelleftir Lakin faturaya itiraz edilmemişse, artık faturayı tanzim eden vesikanın doğruluğunu ispat zorunda olmayıp, eğer doğru olmadığı iddia ediliyorsa, bunu iddia eden yani faturayı alan kimse aksini ispat etmek durumunda kalacaktır Çünkü TTK md 23/2 hükmü burada MK md 6 hükmündeki “kanunun aksini belirtmesi” durumunu göstermekte ve bu suretle ispat yükü yer değiştirmektedir48 C) FATURAYA İLİŞKİN KARİNENİN SIHHAT ŞARTLARI TTK md 23 hükmünün fatura için öngördüğü kanuni karineden söz edebilmek için birtakım unsurların gerçekleşmiş olması gerekmektedir a) TARAFLAR ARASINDA TEMEL BORÇ İLŞİKİSİNİN MEVCUDİYETİ ve İSPATI Faturayı tanzim eden ile adına fatura tanzim edilen arasında bir akdi ilişkinin bulunması ve faturanın bu akdi ilişkinin ifası ile alakalı olarak düzenlenmesi gerekmektedir Temel borç ilişkisi dediğimiz bu hususun kimin tarafından ve hangi vasıtalar ile ispat edileceği önem arz etmektedir49 Fatura bir akit olmayıp, akdin ifasını gösteren bir belge olduğundan ihdası muteber bir borç ilişkisinin varlığına bağlıdır Fatura tanzim eden ile adına fatura tanzim edilen arasında böyle bir borç ilişkisi bulunmaması halinde faturanın hukuki bir sonuç doğurmasından söz edilemez Geçersiz bir sözleşmeye sekiz gün içinde itiraz edilmemesi muteber olmayan sözleşmeye geçerlilik bahşetmez Yargıtay, alınan bir faturaya sekiz gün içinde itiraz edilmemesi halinde, o faturanın münderecatının kabul edilmiş sayılacağına dair TTK md 23/2 hükmü, sadece geçerli akitler hakkında uygulanabilir50, demektedir Temel bir borç ilişkisine dayanmayan bir faturaya itiraz edilip edilmemesinin de bir kıymeti bulunmamaktadır TTK md 23 hükmünün düzenlediği ve madde metninden anlaşıldığı üzere, faturanın, onu teslim alan muhatabı borç altına sokabilmesi için borç doğurucu bir hukuki işlemin bulunması ve bu hukuki ilişkiye istinaden verilmesi şarttır Mezkûr hukuki ilişki, bir akittir Yargıtay, tazminat niteliğindeki alacakların fatura konusu olamayacağın belirtmiştir51 48 ÜNAL, Oğuz Kürşat,: Fatura ve İspat Kuvveti, Üçüncü Baskı Ankara 2003 49 ÜNAL, Oğuz Kürşat,: Fatura ve İspat Kuvveti, Üçüncü Baskı Ankara 2003 50 Yargıtay 11 HD 23051978 gün E 1978/2562, K 1978/271 51 Yargıtay 11 HD 17011968 gün E 1968/3605 K 1968/4337 25 __________________