12-03-2010
|
#8
|
Şengül Şirin
|
Cevap : Sanat Ansiklopedisi - Sanat Sözlüğü
Garip: Bk Ayak
Geçme: Tezhip de, birbiri içinden geçer biçimde tertip edilen geometrik çizgilerden ibaret süsleme şekilleri, örgü de denilir Kenarsuyu (bordür) ye yalın hâlde olmak üzere iki büyük bölüme ayrılır
Geçme nokta: Tezhip motifi Birbirinin altından ve üstünden geçmek üzere çeşitli şekillerde ve düzgün biçimde yapılan nokta Mücevher nokta da denir Surelerde âyet aralarında çok kullanılmıştır
Gelgit ebrusu: Bk Tarama ebru
Geometrik motifler: Yalın, geometrik biçimlerden oluşan süsleme motifleriözellikle Anadolu Selçukluları döneminde yaygın olarak ciltte ve tezhip de kullanılmıştır
Gersef: Bk Lika
Gevaş: Bk Nakş-ı âbî
Gezlik: «Eğri kılıcın ağzı» Kalemtıraş yerine de kullanılırdı Gez açmağa mahsus küçük kalemtıraş Ayrıca bk Kalemtıraş
Gıldırgıç: Mücellit terimlerindendir Kitaplar ciltlenirken kenarlarını kesmeye yarayan rende biçiminde âletin adıdır
Girift: Motifleri birbirine girik ve içice olan süsleme Kıvrım ve dallar, örgü gibi birbirinin içinden geçmektedir Geometrik olanlarına geçme denir Avrupalılar girifte, İslâm memleketlerinden geldiği için, yanlış olarak, arabesk demişlerdir
Girift yazı: Harfleri birbiriyle içice girmiş yazı Bir yazı çeşidi değil yazılma biçimidir Sanatkârane de olsa okunması güç olduğundan makbul sayılmamıştır
Göbek: Hat terimi olarak, Hilye-i şerifin, Peygamberin vasıflarının yazıldığı yuvarlak kısmına verilen ad Ayrıca bk HilyeŞemse ciltlerin ortasındaki motife de göbek denir
Göbek gülü: Şemselerin ve yıldız biçimindeki geometrik orta süslemelerin merkezine yapılan küçük ve yuvarlak çiçekler
Gömme şemse: Süsleme yapılacak yerlerin mukavva ile birlikte derileri de kesilmiş ve sonradan, kabartma süsü kavi başka deri buralara yapıştırılmışsa buna gömme şemse denir Bu usûlle yapılan şemselerde motifler sürtünme ile yıpranmaz Ayrıca Bk Şemse
Gubarî: Eski harflerle yazılan, çok ince bir çeşit yazının adı Gubar, Arapçada toz demektir Yazı, toz gibi ince yazıldığından bu adı almıştır
Gûni-i Tebrizî: Eskiden kullanılan yazı kâğıtlarından biri Lui Tebrizî de denirdi Bk Kâğıt
Gül: Yazma kitapların sayfa kenarlarında görülen, çevresi tezhiplenmiş, ortası boş, yuvarlak motifler Ortalarına o sayfadaki komi yazılırdı Çok çeşitli süslemeleri yapılmıştır Daha çok Kur'an'da, durulacak veya secde edilecek âyetler hizasında görülür Bunlara vakıf, vakfe, secde, hizip, sure, cüz gülü gibi (Bunlara Bk) isimler verilir
Gül gonca: Tezhipte, hataîlerin yanına gonca biçiminde eklenen motifin adıdır
Gülce: Rozet Gül şeklinde yuvarlak motifler Ciltlerin katlarına madenî kalıplarla basılan yuvarlak süsleme
Gümüşsüyü: Minyatürlerde akarsular gümüş suyu ile boyanmıştır Gümüş, jelatin suyu içinde eritilir, kâğıt üzerine sürülür Mührelenince su gibi parlar Yalnız gümüş, hava oksijeniyle temas edince oksitlendiğinden zamanla kararır ve kâğıdı yırtar
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|
|