11-04-2012
|
#27
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Bursa Ve Güzellikleri
Bursa Köprüleri
Abdal Köprüsü (Osmangazi)
Abdal Köprüsü, Acemler ve Hürriyet Mahalleleri arasında Bursa, Mudanya yolunda, Nilüfer Çayının üzerindedir Köprüyü Abdal Çelebi isimli bir tüccar 1669 yılında yaptırmıştır Bursa Salnamelerine göre (1906) 12 gözlü olan bu köprünün iki ucu toprak altında kalmıştır Köprü 64 m uzunluğunda, 475 m genişliğindedir Orta kısım yol seviyesinden biraz daha yüksekte ve sivri kemerlidir
Köfeki taşından yapılan köprünün kuzey tarafında bir mihrap nişi, ayakları üzerinde de selyaranlar bulunmaktadır Bu köprü 1971 yılında Karayolları tarafından onarılmıştır
Cilimboz Köprüsü (Osmangazi)
Bursa, Cilimboz Deresi üzerindeki bu köprünün ne zaman yapıldığı bilinmemektedir Osmanlı dönemi eserlerinden olan bu köprü, iri kesme taştan, sivri kemerli ve tek gözlüdür Köfeki taşından yapılan köprünün üzerine bir korniş taşı yerleştirilmiş bunun üzerine de iri blok taşlardan korkuluklar eklenmiştir
Demirtaş Köprüsü (Osmangazi)
Bursa Mudanya yolunda Gökdere üzerinde 1883 yılında ahşap olarak yapılmıştır 1970li yıllara kadar ahşap olarak ayakta kalan köprü yıkılmıştır
Geçit Köprüsü (Osmangazi)
Bursa Mudanya yolu üzerinde Geçit Köyünün 1 km batısında bulunmaktadır Bursa Valisi Nazif Paşanın yaptırdığı köprünün ortasına karşılıklı iki mermer kitabe yerleştirilmiştir Bunlardan birinde Nazif Paşanın söylediği beyit, nesih yazı ile yazılmış, üzerine de bir tuğra yerleştirilmiştir Bursa Türk ve İslam Eserleri Müzesinde bulunan bu kitabeden köprünün 1886 yılında yapıldığı öğrenilmektedir
Köprü basık kemerli, tek gözlü olup kesme taştan yapılmıştır Köprünün tampon duvarları üzerinde köprüyü yapan ustanın monogramı bulunmaktadır Karayolları tarafından 1968 yılında onarılmış, köprü genişletilmiş ve ayrıca demir parmaklıklardan bir korkuluk ilave edilmiştir Köprü girişlerinde dikdörtgen kaideler üzerine oturan kürelerden meydana gelmiş babalar bulunmaktadır
Mihraplı Köprü (Osmangazi)
Bursa-Karacabey yolu üzerinde, Nilüfer Nehrinin kollarından biri üzerindeki bu köprüyü Çelebi Sultan Mehmetin kızı Selçuk Hatun yaptırmıştır
Köprünün iki kitabesi bulunmaktadır Bunlardan birine göre 1465 yılında yaptırılmıştır Diğer kitabede köprünün iki büyük gözü arasına tarihi ve yaptıranın isimleri yazılmıştır Kitabeleri Şair Cemali yazmıştır Bugün bu kitabeler Bursa Türk ve İslam Eserleri Müzesindedir
Nilüfer Köprüsü (Osmangazi)
Bursa-Mudanya yolunda, Nilüfer Çayı üzerindedir Orhan Gazinin eşi, Sultan IMuradın annesi Nilüfer Hatun tarafından yaptırılmıştır Kitabesi günümüze gelememiştir
Köprü, 3935 m uzunluğunda, 540 m genişliğinde olup, yedi gözden meydana gelmiştir Bu gözlerden en büyük kemer açıklığı 985 mdir Kesme köfeki taşı ve tuğladan yapılmıştır Çeşitli dönemlerde onarım geçirmiş, sağ taraftaki dört göz orijinalliğini korumuştur Tampon duvarları moloz taştan olan köprünün kemerleri tuğladandır Selyaranlar sivri külahlı ve taş kaplamadır Karayolları tarafından 1972 yılında onarılmıştır
Tatarlar Köprüsü (Osmangazi)
Bursa Karaköy yolu üzerindeki bu köprünün ne zaman ve kimin tarafından yaptırıldığı bilinmemektedir Ancak eski kaynaklardan öğrenildiğine göre 1553 yılından beri kullanılmaktadır
Tek gözlü olarak yaptırılan köprü moloz taştandır Kemerinde tek sıra mermer taşlar kullanılmıştır Bu köprünün kemeri üzerine çıkıntılı bir korniş yerleştirilmiş, yoldan ötürü eğimli olmayan bir arazide olduğundan düz olarak yapılmıştır
Setbaşı Köprüsü (Yıldırım)
Bursanın en eski köprülerinden biri olan Setbaşı Köprüsü Çelebi Sultan Mehmet zamanında, Gökdere üzerinde XIVyüzyılda yapılmıştır Günümüze yapılan onarımlarla iyi bir durumda gelebilmiştir
Setbaşı Köprüsü biri küçük, diğeri büyük olmak üzere ki kemerli olup, daha önce ahşap olduğu ve Cumhuriyetin ilanından sonra taştan yenilendiği bilinmektedir
Irgandi Köprüsü (Yıldırım ile Osmangazi ilçeleri sınırındadır)
Irgandi Köprüsü Osmangazi ile Yıldırım ilçelerini birbirinden ayıran Gökdere üzerinde bulunmaktadır Irgandı köprüsü, Floransa, Venedik ve Bulgaristanın Lofça kentinde benzerleri olan çarşı köprülerindendir
Bu köprü 1442 yılında Pir Ali oğlu Tüccar Muslihiddin tarafından Mimar Abdullah oğlu Timurtaşa yaptırılmıştır Eski kaynaklardan öğrenildiğine göre bu köprüde 31 dükkan, bir mescit ve iki de ahır bulunuyordu Köprünün uzunluğu konusunda kaynaklar birbirini tutmayan bilgiler vermektedirler Buna göre uzunluğu 45 ile 300 m arasında değişmektedir Ancak, çevresindeki yapılanmalar, köprünün iki yamacındaki eğimin armasından ötürü vadi daralmış ve bu yüzden de köprünün boyu kısaltılmıştır
1854 depreminde büyük zarar görmüş ve Bursanın işgali sırasında Yunanlılar buradan çekilirken köprü kemerini bombalamışlardır Bundan sonra 1949 yılında köprü yeniden yapılmış ve 60 cm daha yükseltilmiştir Köprünün Yıldırım ilçesi tarafı Osmangazi ilçesindeki tarafına göre 120 cm daha yüksektir Günümüzde köprünün ana tonozu betonarme olup, her iki yanına da taş kemerler yapılmıştır Köprünün cephesinde dikkati çeken bir özellik de mazgal deliklerinin yerleri bozulmuştur Köprü hücrelerine tonozlu mekanların üzengi taşlarına kadar taş olan köprü, üzengiden sonra tuğla ile yapılmıştır
XVIIyüzyılda Bursaya gelen Evliya Çelebi bu köprünün mimarisi ile onunla ilgili öyküleri anlatmaktadır “Evsaf-ı cisr-i Irgandi Bursanın bir çarşısı da Gökderedeki Irgandi Köprüsü üzerindedir ki, yemin ve yesar ikiyüz kadar hallac dükkanlarıdır Hücrelerinin pencereleri zir-ü paylerinden cereyan eden Gökdereye nâzırdır Ve bu cisr dükkânlarının üzeri cümle tonoz kemerler ile mebni olub kurşun ile mesturdur Bu cisrin iki başında kala kapuları gibi temiz kapılar üzere mazgal delikleri vardır Cizrin bir tarafı boştur Han gibi misafirhane olup at bağlanır”
Boyacıkulluğu Köprüsü (Yıldırım)
Boyacıkulluğu Köprüsü, Gökdere üzerinde, Hoca Sinan adındaki bir tüccar tarafından 1443 yılından önce yapılmıştır Köprü kagir olup, büyük tek gözlüdür
Taş Köprü (İznik)
İznik-Orhangazi karayolunun 50 metre kuzeyinde, İznikin 3 km batısındadır Roma döneminde yapılan ve tarihi ipek yolu üzerinde bulunan Taş köprü 20 metre uzunluğunda ve 2,5 metre genişliğindedir
|
|
|