Ölçme Sistemleri

Sayacın Yapısı ve Çalışma Prensibi
elektrik sayaçları, üretilen veya tüketilen elektrik enerjisi
miktarını ölçen aletlerdir Elektrik enerjisi miktarı Watt-saat (Wh) olarak belirtilir Bu da
Watt olarak çekilen güç ile saat olarak bu gücün çekildiği zamanın çarpımını gösterir
Pratikte enerji birimi olarak daha çok Wh’in 1000 katı olan kilowatt-saat (kWh) veya
1000 000 katı olan Megawatt-saat (MWh) kullanılır
Sayaç bir tarafından wattmetre gibi bağlı olduğu devrenin gücünü ölçerken diğer
tarafından zaman içinde değişen bu güçlerin zamanla çarpımlarını toplayıp Kwh veya Mwh
olarak kayıdeder

Sayacın gövdesi ve kapakları IP 54 bina dışı standardına uygun tamamen sızdırmazdır
Üstün nitelikli alev yürümez malzemeden yapılmıştır Bütün elektronik komponentler PCB
özel kart üzerine monte edilmiş ve bu kartlar sayaç gövdesine vidalanmıştır Üst kapak
sayacın fabrikada kalibrasyonundan sonra vidalanıp TC Sanayi Bakanlığı yetkili personeli
tarafından mühürlenir Ayrıca açılmaya karşı emniyet anahtarı mevcuttur

Üç fazlı elektronik kombi sayaçlar aktif, reaktif ve kapasitif enerjiyi özel chip
vasıtasıyla hassas olarak ölçer Yüksek kaliteli analog digital counters (ADC) ile digital
signal (DSP) ile entegre eder Bu sayaçlar tarih ve saat, 4 tarife altında ölçüm yapma, bilgi
iletişimi sinyal çıkışı, 12 ay veri kaydetme gibi gelişmiş özelliklerle donatılmıştır -40 °C
+70 °C dereceleri arasında ℅ 95 nem miktarında çalışma aralığına sahiptir

sayacın Teknik Özellikleri
Direk tipi trafo ölçüm panolarında 3 fazlı 4 telli 4 tarifeli demantmetreli akım
trafolu (x5) Aktif-Reaktif-Kapasitif 3x220/380 V elektronik sayaç
kullanılmaktadır
*Güç sarfiyatı gerilim devresinde 10 VA,2 W, akım devresinde 4 VA’dır
*Pil ömrü 10 yıl’dır (lityum pil ile)
*Zaman dilimleri ve tarifeler proğramlanabilir Gün içinde 12 ayrı zaman dilimi
belirlenip, belirlenen bu zaman diliminde 4 tarifeden biri seçilebilir
Ayrıca 32 tatil günü, 8 ayrı günlük, 8 ayrı haftalık ve 12 aylık proğram
yapılabilir Örnek olarak günlük zaman proğramı(TP) 0600-1700 T1 , 1700-
2200 T2 , 2200-0600 T3gibi… (Her zaman dilimindeki tüketim farklı
fiyatlandırılmaktadır)
*Demant sıfırlama butonu mühürlenebilir özelliktedir, TEDAŞ yetkilileri
mühürler
* Sayaç kendisindeki devreleri sürekli olarak kontrol ederek arıza menüsünde
arıza var veya yok ekrana getirir
* Klemens kapağı ve üst kapak açma kapama kayıdetme özelliği vardır
*Optik portla ve RS 485 –RS 232 adaptör yardımıyla doğrudan bilgisayardan
okunur
*Sinyal çıkışı, sayaç üzerinde yanıp sönen led vardır, x5 sayaçlarda 1kwh için
1600 kez led yanıp sönme yapar
*Yaz/kış saati zaman ayarını 16 yıl boyunca otomatik olarak yapar
*Ekrana bilgi çağırma butonları, mavi butona basılarak ekran çağırma modu
devreye girer Butonlara her basış ve bırakılış 0,5 sn’lik bir süreden sonra
ekranda görüntü çıkar Elektrik kesilse bile bilgiler ekranda görünür
*Auto display, ekranda her bilgi 5 snekranda kalır ve otomatik olarak kendinden
sonra gelen bilgi ekrana gelir
Elektrik Sayacı Alm Elektrizitätszähler (m), Fr Electrique compteur, İngElectricity meter Harcanan elektrik enerjisini sayaçlı bir sistemlekaydeden elektrikli bir ölçü aleti Doğru akım ve alternatif akımsayaçları, yapı bakımından farklılık gösterirler Mühim olan günümüzdekullanılmakta olan alternatif akım sayaçlarıdır Bu sayaçların birfazlı ve üç fazlı tipleri mevcuttur Üç fazlı olanlar ile bir fazlıolanlar arasında yapı bakımından bir fark yoktur Her faz için birfazlı sayaç birbirine ortak bir mil ile bağlıdır ve üç fazın etkisinintoplamına göre dönme momenti meydana gelerek sayacı döndürür

Alternatif akım sayaçlarına indüksiyon sayaçları da denir Devreye seribağlı birkaç spiral ve kalın telden olan akım elektromıknatısı vedevreye paralel bağlı ince tel ve çok spiral meydana gelen gerilimelektromıknatısı yanında, bir alüminyum disk, bir U mıknatıs ve dişlitertibattan meydana gelir İki elektromıknatısın birbirine karşı olankonumları önemlidir Bu iki elektromıknatısın arasından ve bobinlerininmanyetik alanından etkilenebilecek şekilde, ortadan mili bulunan vedönebilen alüminyum disk geçer

Sayacın dönebilmesi için devreden akım çekilmesi gerekir Böylece akımbobininde bir manyetik alan hasıl olur Sayacın devreye paralel bağlıgerilim bobininde zaten manyetik alan vardır Gerilim bobinleritarafından meydana getirilen manyetik alanın diskte doğurduğu Foucaultakımları, akım bobininin meydana getirdiği manyetik alanın etkisiylediski hareket ettirir Hareket eden disk, bir dişli sistemiçalıştırarak numaratörün hareketini sağlar Sayaçta bulunan Umıknatısın kutupları arasından geçen disk üzerinde de bir indüklemeakımı doğurur Bu da diskin frenlenmesine ve hareketinin ayarlanmasınasebeb olur Sayacın ayarı bu mıknatıs aracılığıyla yapılabilir