1950

1950

2 OCAK - Bingöl-Kiğı-Karlıova ve dolaylarında şiddetli deprem
4 OCAK - Hastalık ve Analık Sigortası Kanunu kabul edildi
7 OCAK - Karabük Demir ve Çelik İşletmesinde 'Zeynep' fu-uu hizmete girdi
16 ŞUBAT - Tek dereceli, gizli oy ve açık tasnif esaslarım getiren çoğunluk sistemine dayalı seçim kanunu (No 5545) kabul edildi
26 şubat - Kiğı ve dolaylannda deprem Hafif hasar
1 MART - Türk büyüklerine ait olan ya da sanat değeri bulunan türbelerin Millî Eğitim Bakanlığı'nca hizmete açılabileceği hakkındaki (No 5566) kanun kabul edildi
1 MART - Karayolları Genel Müdürlüğü kuruldu
2 MART - EmOrg Mustafa Muğlalı, Özalp olayı nedeniyle bir süreden beri devam eden duruşma sonunda idama mahkum edildi ve cezası müebbet hapse çevrildi
8 MART - Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu Kanunu kabul edildi
8 MART - Türkiye Ticaret Odaları Borsaları Birliği Kanunu kabul edildi
20 MART - Toprak ve İskan İşleri Kanunu kabul edildi
20 MART - Kurtuluş Savaşı komutanlarmdan Org Ali Sait Akbaytogan (Doğ: 1872) öldü
23 MART - Millî Kütüphane kuruluşu hakkındaki (5632) saydı kanun kabul edildi
24 MART - Türk-İtalyan Dostluk Antlaşması imzalandı
24 MART - TBMM, seçimin yenilenmesine dair önergeyi; 22'ye karşı;299 oyla kabul edildi
29 MART - İstanbul'da Beyazıt Devlet Kütüphanesi'nde Türkiye'de ilk defa konu; yazar ve kitap adına göre hazırlanmış 40000 kitaplık bir koleksiyonun katalog fişleri Bakan Tahsin Banguoğlu eliyle hizmete açıldı
2 NİSAN - Eski Başbakanlardan Recep Peker (Doğ: 1888) öldü
10 NİSAN - Mareşal Fevzi Çakmak (Doğ: 1876) öldü
11 Nisan 1950 günü istanbul'da yapılan ve olaylı geçen büyük cenaze töreni ile Eyüp'teki aile kabristanına gömüldü
12 NİSAN - Türkiye-Mısır Hava Ulaştırma Antlaşması imzalandı 28 NİSAN - Nightingale Hemşire Koleji İstanbul'da açıldı 'Nightingale Florance 1820-1910 Hastabakıcı hemşireliğin kurucusu Kınm Savaşı sırasında, 4 Kasım 1854'te İstanbul'a gelerek Üsküdar'da Selimiye Kışlasi'nda yaralılara ayrılan bölümde hastalara baktı Dünya çapmda ünlü bir hemşire" 8 MAYIS - DP seçim beyannamesini yayınladı: 'Devrimleri koruyacağım ve ekonomik alanda tedbirler alınacağım' belirtti
14 MAYIS - Milletvekili seçimleri:
(Sonuç: DP: 396, CHP: 68, MP: l Bağımsız: 7)
15 MAYIS - İnönü; seçim sonuçlarım DP genel başkanına bildirerek 'Hükümetin devredilmesini' istedi
16 MAYIS - Bayar, cumhurbaşkanım ziyaret ederek, TBMM toplanıncaya kadar Hükümetin 4 basında kalmasmı rica etti
16 MAYIS -19 Mayıs töreni, seçim haftası olduğu, TBMM'nin de açılışına rastladığından geri bir tarihe bırakıldı
17 MAYIS - Ankara Universitesine mensup büyük bir grup İnönü'yü Çankaya'da ziyaret etti 20 MAYIS - DP Meclis Grubu, CeUu Bayar'ı 345 oyla Cumhurbaşkanlığı adaylığına seçti
22 MAYIS - TBMM, en yaşlı üye Hüseyin Cahit Yalçın (Kars Milletvekili) başkanhğmda IX Dönem çalışmalanna başladı Celal Bayar (İs-tanbul) 66'ya karşı 387 oyla Cumhurbaşkanlığına seçildi Kabineyi kurmakla Adnan Menderes (İstanbul) görevlendirildi
23 MAYIS - Akşam; yeni Cumhurbaşkanı Celal Bayar, İnönü'yü Çankaya'daki evinde ziyaret etti
23 MAYIS - CHP Başkanı İnönü bir bildiri yayınladı: ' Vatanmuzda birlik ve düzenliğin kurulması, bizim için parti mülahazalaruun üs-tündedir'
27 MAYIS - Seçimler nedeniyle geri bırakılmış olan 'Spor ve Gençlik Bayramı' gösterileri her yıl olduğu gibi büyük bir bayram havası içinde yapıldı
30 MAYIS - Toprak İskan işleri Genel Müdürlüğü kuruldu
2 HAZİRAN -1 Menderes Kabinesi kuruldu
Başbakan : Adnan Menderes (İstanbul)
Adalet Bakam : Halil Özyörük (İzmir)
MSavunma Bakam : Refik Şevket İnce (Manisa)
İçişleri Bakam : Rüknettin Nasuhioğlu (Edirne)
Dışişleri Bakam : Prof Fuat Köprülü (İstanbul)
MEğitim Bakam : Avni Başman (İzmir)
Bayındırlık Bakam : Fahri Belen (Bolu)
Ekon ve Ticaret Bakanı : Zühtü Velibeşe (İzmir)
Maliye Bakam : Halil Ayan
Sağlık Bakam : ProfDr NR Belger (İstanbul)
Tarım Bakam : Nuri Özsan (Muğla)
Gümrük ve İn Bakam : Nihat Eriboz (Çanakkale) Ulaştırma Bakam : Tevfik İleri (Samsun) Çalışma Bakam : Hasan Polatkan (Eskişehir) İşletmeler Bakam : Prof Muhlis Ete (Ankara) 487 üyeden 282'nin oyu ile güven aldı 192 üye katılmadı
6 HAZİRAN - Orgeneral Nuri Yamut Genelkurmay Başkanlığı'na atandı
14 HAZİRAN - DP milletvekillerinden bir grup, halkevlerinin yeni bir tüzüğe bağlanması için kanun teklif etti
16 HAZİRAN - Türkçeleştirilmiş ezanın eskiden olduğu gibi Arapça okunmasma dair (5665 sayılı) kanun kabul edildi
Zafer Gazetesi Başyazarı'nın sorduğu bir soruya karşılık olarak Başbakan bu konuyu açıkladı ve diğer gazetelerde de yayınlandı: 'Her taassup cemiyet hayatı için zararlı neticeler doğurur Cemiyet hayatında esas değişikliklerin yapılabilmesi evvela taassup zihniyetinin yıkumasına bağlıdır Bu hakikatin iyice kavranmış olması neticesidir ki, büyük ATATÜRK bir takım hazırlayıcı ön inkılaplara başlarken taassup zihniyetiyle mücadele etmek lüzumunu hissetti
Ezanın Türkçe okunması mecburiyeti de böyle bir zaruretin neticesi olarak kabul edilmelidir Zamanında çok lüzumlu olan bu mecburiyet ve tedbir diğer tedbirlerle birlikte bugünün hür Türkiye'sine zemin ha-zırlamıştır
Ezanın Türkçe okunmasına mukabil cami içinde bütün ibadet ve du-alannm din dilinde olması garip bir tezat teşkil eder gibi görünür Bunun izahı arzettiğim gibi, geçmişteki hadiselerin hatırlanmasına ve taassup zihniyetin e karşı mücadele zaruretinin kabul olunmasına bağlıdır'
25 HAZİRAN - Sovyetler tarafmdan desteklenen Kuzey Kore orduları sabahın erken saatlerinde Güney Kore'ye saldırdı Uzakdoğu birden karıştı
26 HAZİRAN - Tokat milletvekili Ahmet Gürkan, İstanbul Teknik Oku-lu Pansiyon Amiri Mustafa Kayalıbay'ın 1031945'te trafik kazası so-nunda ölümünü bir soru önergesiyle Meclise getirdi (Konu; İnönü ailesiyle ilgili gösteriliyordu)
28 HAZİRAN - CHP Kurultayı açıldı
29 HAZİRAN - Dışişleri Bakam Köprülü, hükümetten aldığı talimat üzerine Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Trygve Lie'ye, Türki-ye'nin Güney Kore'ye yardım edeceğini bildirdi
3 TEMMUZ - CHP Kurultayı'nda; İnönü Başkan ve Kasım Gülek Genel Sekreter seçildi
4 TEMMUZ - Türkiye-İsrail Ticaret Antlaşması imzalandı
14 TEMMUZ - Genel af kabul edildi
22 TEMMUZ - İzmir'de dördüz doğdu Cumhuriyet tarihinde ilk olan dördüzlere; Hürriyet (Erkek), Adalet, Uhuvvet, Müsavat adları verildi
Yurdumuzda Dördüzler:
4 Mayıs 1965 Fatma Kayabaşı,
8 Mayıs 1969 Mihriye Yanıkbağ,
22 Kasım 1969 Necla Yardım,
19 Nisan 1970 Nazlı Çağatay,
6 Aralık 1971 Gülzade Çiftçi,
10 Ocak 1972 Havva Özcan,
10 Mayıs 1972 Güzide Çiftçi
25 TEMMUZ Bayar'm başkanlığmda toplanan Bakanlar Kurulu:
Kore Savaşı'na katılmak üzere 4500 mevcutlu silahlı bir savaş birliğinin, Birleşmiş Milletler emrine verilmesini kararlaştırdı
28 TEMMUZ - inönü; Hürriyet Gazetesi yazanna Hükümetin Kore Sa-vaşı'na katılma karan üzerine demeç verdi Karar TBMM'den geçiril-memiş ve memleketi savaşa götürecek böyle bir önemli konuda mu-halefet partisiyle fikir teatisinde bulunulmamıştı
2 AĞUSTOS - Atlantik Paktı'na Türkiye'nin de katılması için çalışmalar yoğunlaştırıldı
13 AĞUSTOS - Bütün yurtta muhtar seçimi yapıldı Ankara'da CHP kazandı
28 AĞUSTOS - Varto köylerinde hafif hasarlı deprem
28 AĞUSTOS - Bir tarih yazan, okul kitaplanndan İnönü'nün adım kardı Bu davranış bir takım tepkiler doğurdu
31 AĞUSTOS - Halkevlerine yapılan yardım tutarı Maliye Bakanlığınca incelenmeye başlandı
3 EYLÜL - DP Belediye seçimlerim kazandı
15 EYLÜL - Sağlık Bakam Dr Nihat Reşat Belger istifa etti
16 EYLÜL - Türkiye Milletlerarası Ana Trafik Yollannın İnşası Anlaşmasi'na katıldı
19 EYLÜL - Avrupa Tediye Birliği Antlaşması imzalandı
21 EYLÜL - Takviyeli Türk Tugayı Kore'ye hareket etti
2 EKİM - Bayar, Erzurum'da konuştu: ' Hükümet ve millet 4birliy
yaptığı takdirde basan muhakkaktır Görüyorum ki hükümet milletehizmet aşkı ile yanmaktadır'
15 EKİM - il Genel Meclisi seçimi yapıldı
16 EKİM - Cumhurbaşkanı Bayar, Muhalefet Lideri İnönü ile Çankaya'da 45 dakika görüştü
17 EKİM - Türk Tugayı Kore'ye ulaştı
22 EKÎM - Genel nüfus sayımı:
1927:13648270,1935:16158018,1940:17820950, 1945:18790174,1950: 20947188,1955: 24064763, 1960: 27754820,1965: 31391421,1970: 35666549
28 EKİM - Bayındırlık Bakanı Gen Fahri Belen istifa etti
31 EKİM - Japonya'da Müttefik İşgal Kuvvetleri ve Uzak şark'ta Birleşmiş Milletler Başkomutanı General MacArthur, Türk Mületi'ne me-saj gönderdi:
Türk Milletine:
Birleşmiş Milletler safında yer alan Türk askerî kuvvetleriyle işbirli-ği yapmaktan büyük bir memnuniyet ve gurur duyuyorum Türkler'in ananevi cengaverliği ve geçmiş tecrübelerine güvenerek Türk askerinin muharebe tekniğindeki liyakatından ve örnek cesaretinden şüphe etmi-yorum Türk askeri hakkındaki prestijimin Kore'de daha ziyade artaca-ğından eminim Birliğimize katılan bu muazzam kuvvetin bana, Türki-ye'nin ilk Cumhurbaşkanı ve dünyanın en büyük askerî liderlerinden biri olan Kemal ATATÜRK ile yakın dostluğumu hatırlatmış olmasın-dan sonsuz bir haz duyuyorum Bu mesajımın Türk milletine Hürriyet Gazetesi vasıtasıyla duyurulmasuu Mister Hikmet Feridun Es'ten rica ederim
Japonya Müttefik İşgal Kuvvetleri ve Uzak şark'ta Birleşmiş Milletler
Başkomutanı Dougias MacArthur
1 KASIM - Bayar, TBMM'nin IX dönem 1 toplantısını açtı:
4 KASIM - Türkiye; insan haklarım ve ana hürriyetlerim koruma antlaşmasını Roma'da imzaladı
8 KASIM - Sivrice'de hafif hasarlı deprem 15 KASIM - Son çağ Türk şiirine yenilik getirmiş şairlerimizden Orhan Veli Kanık (Doğ: 1914) öldü
18 KASIM - Kore'de 'Çunşona' baskınından sonra Birleşmiş Milletler Başkomutanı beş yıldızlı General MacArthur, Kore'deki Türk Silahlı kuvvetler Komutanı General Tahsin Yazıci'ya tebrik mesajı gönderdi:' Türk Tugayı eşsiz kahramanlıklarla süslü tarihine yeni bir şeref sayfası ilave etti' ;
22 KASIM - İnönü; gensoru ile 'Dış politika, memleketin politik ve askeri güvenlik konuları üzerinde' genel görüşme açılmasmı istedi ,
27 KASIM - Kore'de 'Kunuri Savaşı' diye adlandırılacak çok kardı çar-1 pışmalar başladı ve günlerce sürdü Türk Tugayı çok üstün düşman kuvvetlerinin geceli gündüzlü üç günlük devamh ağır baskısma kar-şı kendisine verilen hattan çekilmedi ve Müttefik 8 Ordusunun geri çekilmesini sağladı
Kunuri Savaşı'nda Tugayımızın kayıpları*:
Subay Astsb Er Toplam Şehit 12 7 218 237 Yaralı 15 10 262 387 Kayıp 7 2 192 201 Toplam 34 19 772 825
*Bu zayiatın önemli bir kısmı 28/29/,29/39 Kasım gece savaşlannda olmuştur
Kunuri Savaşları hakkında pek çok askerî kitap yazılmış ve eleştirilmesi yapılmıştır Amerikalı General Marshal'ın The River And Gauntlef eserindeki bir cümle, Türk Tugayırun bu savaştaki yerini ve önemini göstermektedir 'Türk Tugayı 8 Orduya üç altın gün kazandırmıştır'
29 KASIM - Ankara'da Refik Saydam Hıfzısıhha Müessesesi BCG verem aşısı laboratuarı hizmete girdi
12 ARALIK - CHP merkez binası hazine malı oldu

__________________