1938

19381 OCAK - Denizbank kuruldu
1 OCAK - Gemlik Sun'i İpek Fabrikası hizmete girdi
2 OCAK - Bursa Merinos Fabrikası hizmete girdi
7 OCAK - Halk Bankası ve Halk Sandıkları Kanunu kabul edildi
12 OCAK - Türkiye-Letonya Ticaret Antlaşması imzalandı
14 OCAK - Dışişleri Bakanlığı Kanunu kabul edildi
19 OCAK - Üsküdar-Kadıköy Su şirketi ile izmir Telefon şirketinin alınmasına karar verildi,
22 OCAK - Yalova'da Termal Oteli açıldı
24 OCAK - İzmir Telefon şirketi satın alındı (No 3884)
10 şubat - Gölcük'te yeni bir tersane yapılmasına karar verildi
25 şubat - Başbakan Bayar; Balkan Paktı hazırlıklarından olarak, Yunan, Yugoslav ve Romen Başbakanlarıyla toplantı yaptı
6 MART - Atatürk'e Türk Hekimleri tarafmdan ilk konsültasyon yapıl-dı 13 MART - Kurtuluş Savaşı komutanlanndan Orgeneral Cevat Çobanlı
(Doğ: 1871) öldü
31 MART - Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği tarafmdan Atatürk'ün hastahğı ile ilgili ilk resmi tebliğ yayınlandı
11 NİSAN - Üsküdar ve Kadıköy Su Şirketi satın alındı
14 NİSAN - İzmir Konak Vapur İskelesi hizmete açıldı
19 NİSAN - Kırşehir'de deprem
25 NİSAN - Başbakan Bayar; Dışişleri Bakam ile Balkan Antlaşması ko-nuşmaları için Atina'ya gitti
27 NİSAN - Yunanistan ile Türkiye arasında dostluk antlaşması imza-landı
2 MAYIS - Ordu Süvari Ekibimiz Roma'da 'Milletler Kupasi'nı kazandı
3 MAYIS - Hava Yolları Genel Müdürlüğü Teşkilat Kanunu kabul edildi
8 MAYIS - Başbakan Bayar, Yugoslavya'yı ziyaret etti
11 MAYIS - Atatürk, Ankara'da Gazi Orman Çiftliğinde bazı bakanların yanmda, 1161937 tarihli mektubu ile hazineye bağışladığı mallar için gerekli işlemin yapılmasını istedi
Orman Çiftliği: Ankara'da, Orman, Yağmurbaba, Balgat, Macun, Gü-vercinlik, Tahar Etimesgut, Çakırlar çiftliklerinden vücut bulmuş Or-man Çiftlikleri,
Yalova, Millet ve Baltacı çiftlikleri,
Silifke'de, Tekir ve Şövalye çiftlikleri,
Dörtyol'da Portakal bahçesi ile Karabasamak Çiftliği,
Tarsus'ta Piloğlu Çiftliği
Bunlardan mevcut arazi, bina ve tesisat Fabrika ve imalathaneler, Umumî tesisat, canlı umumî demirbaş, umumî cansız demirbaş Mektuba bağlı listede bütün bunlar en küçük detayına kadar kayıtlanmıştır
19 MAYIS - Atatürk'ün sağlığında izledikleri son '19 Mayıs' ve '19 Ma-yıs şenlikleri'
20 MAYIS - İçişlerinde (3) ilçenin kurulması (Kozuk, Baykam, Sütçüler)
kanunlaştı
20 MAYIS - Atatürk; Hatay davası dolayısıyla Mersin'e hareket etti (20-24 Mayıs 1938)
23 MAYIS - İstanbul Elektrik şirketi Satın alındı
23 MAYIS - Türkiye Halk Sandığı Aş kuruldu
26 MAYIS - Atatürk'ün Ankara'dan son ayrılışı
27 MAYIS - Atatürk, İstanbul'da
27 MAYIS - Türkiye-îngiltere Kredi Antlaşması imzalandı
29 MAYIS - "150'likler"in 'Af Kanunu' Meclise geldi Cumhuriyetimizin 15 Yıldönümü dolayısıyla kabul edilen kanun 2961938 gün ve 3527
sayılı Resmî Gazete'de yayınlandı Bu konuda Atatürk'e bağlanan bir söz vardır:
"Biz onları affedeceğiz ama Onlar bizi affedecekler mi?"
30 MAYIS - Devlet Hava Yolları Genel Müdürlüğü kuruldu
l HAZİRAN - Atatürk, hekimlerin tavsiyelerine uyarak İstanbul Boğazı'nda demirleyen 'Savanora' Yatında kalmaya başladı
10 HAZİRAN - Ordu Hastabakıcı Hemşire Okulu Kanunu kabul edildi
15 HAZİRAN - Noter Kanunu kabul edildi
16 HAZİRAN - Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü kuruldu
17 HAZİRAN - Mühendislik, Mimarlık Kanunu kabul edildi
19 HAZİRAN - Romanya Kralı Carol U Atatürk'ü İstanbul'da ziyaret etti
23 HAZİRAN - Atatürk; Erdek'i ziyaret etti Savanora Yatı, Erdek ilçesinin mesire yeri olan 'Çumra' önünde demirledi
27 HAZİRAN - Avukatlık kanunu kabul edildi
28 HAZİRAN - Cemiyetler Kanunu kabul edildi
29 HAZİRAN - Beden Terbiyesi Kanunu kabul edildi
29 HAZİRAN - "Yüz ellilikler"in affıyla ilgili kanun kabul edildi
5 TEMMUZ - Türk Ordusu Hata/a girdi
13 TEMMUZ - Toprak Mahsulleri Ofisi kuruldu,
8 TEMMUZ - Hatay davası, Türkiye'nin istediği gibi çözümlendi
31 TEMMUZ - Balkan Pakh Devletleriyle Bulgaristan arasmda 'Selanik' Antlaşması imzalandı
15 ağustos - Divriği-Ilıç Demiryolu İşletmesi hizmete açıldı
24 ağustos - Tren Kemah'a ulaştı
2 EYLÜL - Hatay bağımsız oldu Millet Meclisi ilk toplantısın! yaptıCumhurbaşkanlığına Tayfur Sökmen seçildi
5 EYLÜL - Halk Bankası ve Ankara Halk Sandığı kuruldu
15 EYLÜL - Atatürk, vasiyetnamesini yazdırdı (Vasiyeti, ebediyete intikalinden sonra 28 Kasım 1938'de açılmıştır
8 EKİM - Sivas-Erzurum hattı Erzincan'a ulaşü
16 EKİM - Atatürk'ün hastalığı hakkında günlük resmî bildiriler yayınlanmaya başladı
28 EKİM - Ankara Radyosu hizmete başladı
29 EKİM - Cumhuriyetin 15 Yıldönümü bütün yurtta büyük şenlikler-le kutlandı Atatürk hastaydı Dolmabahçe Sarayı'nın özel dairesinde kalıyordu artık Sarayın nhtımma sürünerek geçen bir şehir hattı va-purundan kendisine bağlılıklarım haykıran gençlere, Türk Mille-ti'nin evlatlanna ancak pencere ardından işaret etmekle cevap ve-rebildi Önüne geçilemez son yavaş, yavaş yaklaşıyordu artık Türk Milleti Cumhuriyetin 15 Yıldönümünü kutluyordu ATATÜRK'ün Türk Ordusu'na Son Mesajı:
Zaferleri ve mazisi insanlık tarihiyle başlayan, her zaman zaferle be-raber medeniyet nurlarım taşıyan kahraman Türk Ordusu
Memleketim en buhranük ve müşkül anlarda zulümden, felaket ve musibetlerden ve düşman istilasında nasıl korumuş ve kurtarmış ise Cumhuriyetin bugünkü feyizli devrinde de askerlik tekniğinin bütün modem silah ve vasıtaları ile mücehhez olduğun halde vazifesini aynı bağlılıkla yapacağına hiç şüphem yoktur
Bugün, Cumhuriyetin onbeşinci yılım mütemadiyen artan büyük bir refah ve kudret içinde idrak eden büyük Türk Milleti'nin huzurunda Kahraman Ordu, sana kalbi şükranlanmı beyan ve ifade ederken büyük ulusumuzun iftihar hislerine de tercüman oluyorum
Türk vataninin ve Türklük camiasmın şan ve şerefine, dahilî ve hari-cî her türlü tehlikelere karşı korumaktan ibaret olan vazifeni her an ifa-ya hazır ve amade olduğuna benim ve büyük ulusumuzun orduya bah-şettiği en son sistem fabrikalar ve silahlar ile bir kat daha kuvvetlenerek büyük bir feragati nefs ve istihkarı hayat ile her türlü vazifeyi ifaya mü-heyya olduğunuza eminim Bu kanaatla kara, deniz, hava ordulanmızın kahraman ve tecrübeli komutanları üe subay ve eratım selamlar ve tak-dirlerimi bütün ulus müvacehesinde beyan ederim
KATATÜRK
Bu mesaj On beşinci Cumhuriyet Bayramı münasebetiyle Başbakan Celal Bayar tarafmdan Reisicumhur adma okundu 29 EKİM - Ihç-Erzincan demiryolu işletmeye açıldı l KASIM - TBMM'nin V Dönem 4 toplantı yılının açılışım Atatürk adına Başbakan Celal Bayar yaptı Büyük İnsan'm son açılış konuşması,
Bayar tarafmdan okundu
İkinci bir Dünya Savaşı'nın kara bulutları Avrupa'nın üstüne ağır ağır çöküyordu İnsanlar, I Dünya Savaşı'ndan ders almamışlardı Bü-yük Lider, bu savaşın kendisini yatakta yakalayacağından her zaman şikayet ediyordu
'Sayın Milletvekilleri!
Hepiniz! sevgi ve saygı ile selamlarım
Geçen sene aziz kamutay arkadaşlarıma millet ve memleket için ne gibi feyizli işler başarmak istediğimizi izah etmiştim Bugün de bunlar-dan hangilerinin bu yıl içinde yapıldığım bildirmek isterim
Sayın Arkadaşlarım!
Her şeyden önce size kıvançla arz edeyim ki millet ve memleket ge-çen seneyi de tam bir huzur ve sükun içinde yükselme ve kalkınma fa-aliyetiyle geçirmiştir
Uzun yıllardan beri devam eden ve zaman zaman had bir şekil alan Tunceli'deki toplu şekavet hadiseleri muayyen bir program dahilindeki çalışmaların neticesi olarak kısa bir zamanda bertaraf edilmiş ve o mın-tıkada bu gibi vakalar bir daha tekerrür etmemek üzere tarihe devrolun-muştur
Büyük Kamutay!
şimdiye kadar olduğu gibi bütün işlerinizde basanlar dilerim (Şid-detli ve sürekli alkışlar)'
Okuyan, Başbakan Bayar'di Atatürk, TBMM'nin V dönem 4 toplantı yılının açılış gününde bulunamamışta
7 KASIM - Atatürk, TBMM'nin yeni dönem çalışmaları için mesaj gönderdi
8 KASIM - Atatürk'ün sağlık durumunun ciddî bir hal almaşı üzerine
sabah akşam olmak üzere iki ayn tebliğ yayınlanmaya başlandı
10 KASIM - Atatürk; saat 0905'de İstanbul'da Dolmabahçe Sarayı'nda vefat etti
Müdavi ve Müşavir tabiblerin verdikleri son rapor:
'Reisicumhur Atatürk'ün umumî hallerinde vahamet dün gece saat 2400'te neşredilen tebliğden sonra her an artarak bugün, 10 ikinci teş-rin (Kasım) 1938 Perşembe günü saat dokuzu beş gece Büyük Sefimiz derin koma içinde terki hayat etmişlerdir
Müdavi tabibler: ProfDr Neşet Ömer İrdelp, ProfDr Mim Kemal Öke, Dr Nihat Reşat Belger
Müşavir tabibler: ProfDr Akil Muhtar Özden, Prof Hayrullah Di-ker, ProfDr Süreyya Hidayet Serter, Dr M Kamil Berk, Dr Abravaya Marmal'
Mukadder, beklenilen ve fakat bir türlü yakıştırılamayan acı haber bir anda İstanbul'da ve oradan da bütün yurda yayıldı Dolmabahçe Sa-rayı'nm göklerindeki nazlı bayrak, yanya inmiş, dalgalanıyordu sanki artık
Büyük Atatürk'ün, İzmir suikastı dolayısıyla 10 Haziran 1926'da Anadolu Ajansı muhabirine söyledikleri:
'Benim naçiz vücudum bir gün elbette toprak olacaktır Fakat Türki-ye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır'
Mustafa Kemal Atatürk
Mareşal (1317 - P8)

ATATÜRK'ün yakın soyağacı
Ayşe=Ahmet, ibrahim (Varyemezoğlu) ?=Ahmet (Kırmızı Hafız)
Hasan Hüseyin Zübeyde = Ali Rıza Salih=Faika Hatice
(1857-M923) (18397-1893) =Müberra

Makbule Naciye Fatma
(1885-1956) (1889-1901) (1871-1875)
Ahmet Ömer
(1874?-1883) (18757-1883)
AİLE DURUMU:
1881 Doğumu (Nüfus kağıdına göre) Selanik'te Islahhane semti Ah-met Subaşı Mahaüesi'nde doğdu Babası rüsumat (gümrük idaresi) me-muru Ali Rıza Efendi, annesi Zübeyde Hanım'dır Yeni Türk harflerinin kabulünden sonra Ankara İli tarafından düzenlenme olan yeni nüfus cüzdanının numarası 993814'tür
ÖĞRENİM DURUMU:
Okuma yazmayı Selanik'te Semsi Efendi okulunda öğrendi Bunu Fevziye okulu ile sekiz sınıflı bir hale gelen Rüştiye kısmı takip etti Ba-basının ölümü ile (28 Kasım 1893) öğrenimine son verdi Mülki rüştiye-sine başladı Öğretmeni Hüseyin Efendi'nin sert muamelesi yüzünden bu okuldan ayrıldı
1893 Selanik Askeri Rüştiyesi'ne imtihanla 3 sınifa girdi Mustafa adındaki matematik öğretmeni:
- Senin de benim de adım Mustafa Birbirine karışıyor Bundan son-ra senin adın 'Mustafa Kemal' olsun! dedi
1895 Askerî Rüştiyeyi bitirerek Manastır Askerî İdadisi'ne geçti Ta-til dönemlerinde Selanik'te 'College des Freres de la Salle'm özel kursla-rmda devam ederek Fransızcasını kuvvetlendirdi
1898 idadiyi bitirdi
1899 İstanbul'da Harp Okulu (13 Mart 1899) piyade sınıfına girdi Okul numarası 1283 (apolet)ti
1899 Öğretim yılında (1899-1900), birinci sınıfta bulunan 736 arkada-şı arasında, ortalama ve bütün derslerden 459 not ahp 29'uncu olarak 2 sınifa geçti
1900 1900-1901 öğretim yılında, 2 sınıfta bulunan 420 arkadaşı ara-sında 11 olarak 3 sınifa geçti
1902 Harp Okulu'nu, 459 öğrenci arasında 8/likle bitirdi Diploma numarası 5998'di 10 şubat 1902
1902 10 Şubat 1902'te Harp Akademisine girdi
1905 11 Ocak 1905'te Harp Akademisini bitirdi Kurmay subay ol-muştu Fransızca ve Almanca biliyordu
ASKERLİKTE YÜKSELME DURUMU:
1902 10 şubat 1902'de teğmen
1903 Üsteğmen,
1905 11 Ocak 1905'te yüzbaşı (Kurmay),
1907 20 Haziran 1907'de kolağası (kıdemli binbaşı),
1911 27 Kasım 1911'de binbaşı,
19141 Mart 1914'te yarbay,
1915 l Haziran 1915'te albay,
1916 19 Mart 1916'da mirliva (Tümgeneral), 1919 8 Temmuz 1919'da askerlikten ayrıldı 5 Ağustos 1921'de yeni-den orduya döndü
1921 19 Eylül 1921'de müşir (Mareşal), ASKERLİKTE GÖREV YERLERİ VE TUTUMU:
1905 11 Ocak 1905'te 37 arkadaşıyla beraber kurmay yüzbaşı olarak Orduya katıldı Sarayın şüphesi üzerine tutuklandı Kısa bir süre sonra kurmay stajı için Şam'da bulunan 5 Ordu'ya gönderildi
(Ocak 1905-Ekim 1907)
1906 Bazı arkadaşıyla birlikte (Ekim 1906)'da Şam'da gizli 'Vatan ve Hürriyet' cemiyetim kurdu Bir ara gizlice Selanik'e uzandı
1907 Rütbesi Kolağası (kıdemli yüzbaşı) oldu ve Sam Ordusu Kur-may Başkanlığı'na geçirildi
1907 13 Ekim 1907'de Makedonya'da bulunan 3 Ordu Karargatuna nakledildi
1908 22 Haziran 1908'de Rumeli Doğu Bölgesi Demiryolları (Selanik-Üsküp) Müfettişi
1909 31 Mart (13 Nisan) ayaklanması üzerine Hareket Ordusu Kur-may Başkanı olarak İstanbul'a hareket etti (24 Nisan'da İstanbul'a gir-di)
1909 6 Eylül 1909'da Selanik'te 3 Ordu Piyade Subay Talimgahı Ko-mutanhğı'na tayin edildi Ancak, İttihat ve Terakki Liderlerinin Musta-fa Kemal'i istememeleri üzerine, 38 Piyade Alay Komutanlığına nakle-dildi
1910 Arnavutluk'ta çıkan isyan dolayısıyla Mahmut Şevket Paşa'nm kurmayı olarak bu harekata katıldı
1911 27 Eylül 1911'de Genelkurmay karargahına nakledildi
1911 15 Ekim 1911'de birkaç arkadaşı ile kıyafet değiştirerek gizlice Mısır'a, oradan da Tobruk'a geçti Ethem Paşa'nm Kurmay Başkanı ola-rak Trablusgarp Savaşı'na katıldı
1912 11 Mart 1912'de Deme Komutanı oldu
1912 25 Kasım 1912'de Bahr-ı Sefid Boğazı (Çanakkale) Kuvay-ı Mü-rettebesi Harekat Şubesi Müdürlüğüne ve daha sonra Bolayır Kolordu-su Kurmay Başkanlığı'na atandı
1913 Sofya Ataşemiliteri, aynı zamanda ek görevle 11 Ocak 1914'ten itibaren Belgrat ve Çetine ateşeliklerine atandı
1938 75
1915 2 şubat 1915'te 19 Tümen Komutanhğı'na atandı 25 şubat 1915'de tümenin kuruluşunu tamamlayarak Maydos'a geldi
1915 İngiliz Seddülbahir'e çıkartma yaptılar Mustafa Kemal, emir beklemeden taarruza geçerek düşmanı durdurdu Bir kısım askerin cep-hanemiz kalmadı diyerek, çekilmek isteyişim;
- Cephaneniz yoksa, süngünüz var!
emriyle ön hatlara kadar giderek durdurdu Sonra şu emri verdi:
- Sizden taarruz değil, ölmenizi istiyorum 1915 8 Ağustos 1915'de Anafartalar Grubu ve aynı zamanda 19 Ağustos'tan itibaren 16'ncı Kolordu Komutanhğı'na atandı
1915 10 Ağustos 1915 sabahın erken saatlerinde düşman Anafarta-lar'dan bütün gücü ile saldınya geçti Savaşı Conkbayın'ndan idare ederken bir şarapnel parçası göğsüne isabet etti Göğüs cebinde bulu-nan saati, büyük komutanı muhakkak bir ölümden kurtardı
1916 27 Ocak 1916'da karargahı önce Edirne'de ve sonra Diyarba-kır'da bulunan 16'ncı Kolordu Komutanhğı'na atandı
1916 6/7 Ağustos 1916'da Bitlis ve Muş'u Ruslar'dan geri aldı (Veya 7/881916 2 kurtuluşu 1451917)
1917 2 Ordu Komutan Vekili oldu (7 Mart 1917) Burada Meşrutiyet yıllarında tanıştığı ismet Paşa (İnönü) ile ilk görev arkadaşlığı yaptı 1917 18 Mart 1917'de 2 Ordu Komutanhğma asaleten tayin edildi 1917 5 Temmuz 1917'de 7 Ordu Komutanhğma atandı 1917 7 Ordu Komutanı sıfatıyla memleketin ve ordunun durumunu açıklayan tarihi raporunu hazırlayarak gönderdi Bu raporunda; Al-manlar'ın komutası altında Türk Silahlı Kuvvetleri'nin kırılmakta oldu-ğunu belirtiyor, kalan kuvvetlerin anayurdun savunabilmesi için geride hazır buhmdurulmasmı istiyor, 'saltanat dahi çökebilir' diyordu (20 Eylül 1917)
1917 9 Ekim 1917'de 2 Ordu Komutanhğma atandı 1917 Bu göreve başlamadı Rapor ve uyarmalannın dikkate ahnma-ması üzerine görevinden aynlarak İstanbul'a döndü
1917 7 Kasım 1917'de İstanbul'da Genel Karargah'ta görevlendirildi
1917 15 Aralık 1917'de Veliaht Vahidettin Efendi ile birlikte Alman-ya'ya gitti Seyahat süresince Veliahd'e memleketin durumunu anlat-maya çalıştı Geleceğin Padişahi'na birçok bilmediği yönleri anlattığı kanısındaydı Almanya savaşı kaybetmişti
1918 7 Ağustos 1918'de 7 Ordu Komutanhğma atandı
1918 İngiliz kuvvetleri, Arapların da yardımıyla yeniden saldınya
76 1938
eçti Mustafa Kemal, Halep Şehri içinde sokak savaşı yapmak zorunda kaldı
1918 26 Ekim 1918'de düşman saldırışı, Halep'in kuzeyinde, bugün-kü millî sınırlanmızda durduruldu
19181 Dünya Savaşı artık son bulunuyordu Mağluplar arasında Os-manlı İmparatorluğu da vardı 27 Ekim 1918 günü Ege Denizi'nde, Lim-ni Adaşı' nin Mondros Limanında 'Agamemnun' adlı İngiliz savaş gemi-sinde, silah kesilmesi için konuşmalara başlanılmıştı
1918 30 Ekim 1918'de Mondros Mütarekesi (saat 2030) imzalandı
1918 31 Ekim 1918'de, Alman Generali Liman Von Sanders'in yerine 7 Ordu Komutanlığı ile birlikte 'Yıldırım Ordulan Grup Komutanü-ğı'na atandı
1918 7 Kasım 1918'de 'Yıldırım Ordulan Grubu' ile '7 Ordu Kararga-hı'nın lağvı üzerine Mustafa Kemal Paşa Harbiye Nezareti emrine atan-dı
1918 îstanbul'a döndü Haydarpaşa'dan karşı kıyıya geçerken, lima-nı doldurmuş olan düşman gemilerine, iç geçirerek baktı Dört uzun yıl, dört kıtada dövüşen Osmanlı İmparatorluğu , bugünü görmek için mi dövüşmüştü?
Yaverine;
- Geldikleri gibi gidecekler' dedi (13 Kasım 1938)
1918 15 Kasım 1918'de Padişah Vahdettin ile görüştü
1918 17 Kasım 1918'de 'Minber' gazetesinde, siyasî ve askerî konular üzerinde kendisiyle yapılmış bir röportaj yayınlandı
1918 Temps' Gazetesi muhabirine, 'Mondros Mütareke namesinin tatbik şekli' hakkında demeç verdi
1918 Padişah Vahdettin ile ikinci defa görüştü 29 Kasım 1918
1918 Padişah Vahdettin ile üçüncü defa görüştü 20 Aralık 1918
1919 30 Nisan 1919'da geniş yetkilerle merkezi Erzurum'da bulunan 9 Ordu Müfettişliği'ne atandı Bu görevin adı 15 Haziran 1919'dan son-ra 3 Ordu Müfettişliği oldu
1919 Padişah Vahdettin ile dördüncü defa görüşüp veda etti 15 Ma-yıs 1919
191916 Mayıs 1919 Milleti'nin şefkat ve civanmertliğine güvenerek ve O'nun temiz, tükenmez feyz ve kudret kaynağından kuvvet alarak, KURTULUŞ SAVAŞI'm açmak üzere İstanbul'dan Bandırma vapuru ile Samsun'a hareket etti
1921 5 Ağustos 1921-29 Ekim 1923 arası TBMM Hükümeti Ordulan
1938 77
Başkomutanı
1927 30 Haziran 1927'de askerlikten emeküye ayrıldı Katıldığı Savaşlar:
1911-1912 Osmanh-îtalya Savaşı,
1912-1913 Balkan Savaşı,
1914-1918 Birinci Dünya Savaşı,
1919-1922 Kurtuluş Savaşı
NİŞAN, MADALYA VE TAKDİRNAMELERİ:
1906 Beşinci Rütbeden Mecidî Nişanı,
1913 Dördüncü Rütbeden Osmanî Nişanı,
1914 Fransa Hükümeti tarafından, Lejyon Donör Nişanı,
1915 Bulgaristan Hükümeti tarafından Sen Aleksandr Nişanının Ko-mandör Rütbesi
1915 Harp Madalyası,
1915 Gümüş Muharebe Liyakat Madalyası,
1916 Altın Muharebe Liyakat Madalyası, 1916 Üçüncü Rütbeden Osmanî Nişanı, 4 1916 Birinci ve İkinci Rütbeden Demir Salip Nişanları, < 1916 İkinci Rütbeden Mecidî Nişanı, î
1916 Avusturya-Macaristan tarafından Üçüncü Rütbeden Muharebe Liyakat Madalyası ve İkinci Rütbeden Harp Alameti Askerî Liyakat Ma-dalyası,
1917 İkinci Rütbeden Osmanî Nişanı, Altın, Muharebe İmtiyaz Ma-dalyası,
1917 Birinci Rütbeden Kılıçlı Mecidî Nişanı,
1918 Alman İmparatoru tarafından Birinci Rütbeden Kron do Prus Nişanı,
1923 Yeşil ve kırmızı şeritli İstiklal Madalyası, (21 Kasım 1923)
YAZDIĞI VE ÇEVİRDİĞİ ESERLER:
DMustafa Kemal: Cumalı Ordugahı (Süvari, bölük, liva talim ve manevraları) Selanik 1325/1909/41 S 7 kroki
2)Mustafa Kemal: Tabiye Tatbikatı Seyahati I Selanik 1327/1911/Se-lanik Matbaa-i Askeriyesi 40'S 4 Harita (V Kolordu Erkanıharbiyesi I sb 2 ks)
3)Mustafa Kemal: Zabit ve kumandan ile hasbihal İstani 1334/1918/Minber Matbaası 16 s
4)LİTSMANN, Gen Kari: Bölüğün Muharebe Talimi Çeviren: Mus-tafa Kemal, İstanbul 1328/1912/ Mahmutbey Matbaası-Ibrahim Hilmi
78 , 1938
Başkomutanı
1927 30 Haziran 1927'de askerlikten emeküye ayrıldı Katıldığı Savaşlar:
1911-1912 Osmanh-îtalya Savaşı,
1912-1913 Balkan Savaşı,
1914-1918 Birinci Dünya Savaşı,
1919-1922 Kurtuluş Savaşı
NİŞAN, MADALYA VE TAKDİRNAMELERİ:
1906 Beşinci Rütbeden Mecidî Nişanı,
1913 Dördüncü Rütbeden Osmanî Nişanı,
1914 Fransa Hükümeti tarafından, Lejyon Donör Nişanı,
1915 Bulgaristan Hükümeti tarafından Sen Aleksandr Nişanının Ko-mandör Rütbesi
1915 Harp Madalyası,
1915 Gümüş Muharebe Liyakat Madalyası,
1916 Altın Muharebe Liyakat Madalyası, 1916 Üçüncü Rütbeden Osmanî Nişanı, 4 1916 Birinci ve İkinci Rütbeden Demir Salip Nişanları, < 1916 İkinci Rütbeden Mecidî Nişanı, î
1916 Avusturya-Macaristan tarafından Üçüncü Rütbeden Muharebe Liyakat Madalyası ve İkinci Rütbeden Harp Alameti Askerî Liyakat Ma-dalyası,
1917 İkinci Rütbeden Osmanî Nişanı, Altın, Muharebe İmtiyaz Ma-dalyası,
1917 Birinci Rütbeden Kılıçlı Mecidî Nişanı,
1918 Alman İmparatoru tarafından Birinci Rütbeden Kron do Prus Nişanı,
1923 Yeşil ve kırmızı şeritli İstiklal Madalyası, (21 Kasım 1923)
YAZDIĞI VE ÇEVİRDİĞİ ESERLER:
DMustafa Kemal: Cumalı Ordugahı (Süvari, bölük, liva talim ve manevraları) Selanik 1325/1909/41 S 7 kroki
2)Mustafa Kemal: Tabiye Tatbikatı Seyahati I Selanik 1327/1911/Se-lanik Matbaa-i Askeriyesi 40'S 4 Harita (V Kolordu Erkanıharbiyesi I sb 2 ks)
3)Mustafa Kemal: Zabit ve kumandan ile hasbihal İstani 1334/1918/Minber Matbaası 16 s
4)LİTSMANN, Gen Kari: Bölüğün Muharebe Talimi Çeviren: Mus-tafa Kemal, İstanbul 1328/1912/ Mahmutbey Matbaası-Ibrahim Hilmi
78 , 1938
Kitaphane-i İslam ve Askerî 74 + 5 s l kroki (Yeni Tabiye ve Seferiye Külliyatı, No 5)
5)Litsmann, Gen Kari: Takinun Muharebe Talimi Çeviren: Mustafa Kemal Selanik 1324/1908/ Asır Matbaası - Selanik Kütüphanesi 64 s l kroki
6)Gazi Mustafa Kemal: Nutuk Ankara 1927 Türk Ocakları Heyeti Merkeziye Matbaası 627 s plan 3 harita 5 kuruluş
Not: Cumhuriyet Halk Fırkasi'nm 2 Büyük Kurultayı'nda (15-20 Ekim 1927 tarihleri arasmda) söylenmiştir Bu tarihten sonra Kurtuluş Savaşı'mızı bütün ayrıntılarıyla dile getiren bu eserin çeşitli baskıları yapılmıştır Millî Eğitim Bakanlığı yayınları arasmda mevcuttur
7)Atatürk, Gazi Mustafa Kemal: Geometri (Geometri öğretenlerle, bu konuda kitap yazacaklara kılavuz olarak Kültür Bakanlığı'nca neşre-dilmiştir) İstanbul 1937 Devlet Basımevi 47 s şekilli
Not: Atatürk'ün çeşitli konuşmaları, sohbetleri, söylevleri, sağlığın-da ve ebediyete intikalinden sonra toplanmış ve kitap halinde yayınlan-mıştır millî Eğitim Bakanlığı yayınları arasında bulunan 'Atatürk ve Devrimleri Tarihi Bibliyografyası' adlı eserde bu tür eserleri bulmak mümkündür
BAZI ÖZELLİKLERİ:
Vücut Ölçüleri: Boy 174, Kilo 74-76 arasmda değişik, ayakkabı No 43
Kahvaltı etmezdi Kahve ve sigara içerdi Öğle yemeklerim genellik-le bir bardak limonata veya ayranla geçiştirirdi Akşam sofrası bir nev'i meşveret sofrası olur ve uzun sürerdi
Sevdiği yiyecekler arasmda kuru fasulye, pilav, omlet, kavun başta gelirdi
Pijama giymeyi sevmez, beyaz gecelik entarisiyle yatardı
En kızdığı zaman en ağır sözü: 'şaşanm akl-ı perişanına, ahmak'di
SEVDİĞİ ŞARKILAR;
- Cana Raldbi Handan Edersin
- Mani Oluyor Halimi Takdire Hicabım
- Sen Bezmimize Geldiğin Akşam Neler Olmaz
- Bade-i Vuslat İçilsin Kase-i Fağfurdan



11 KASIM - Anayasanın 34 maddesi uyarınca yeni Reisicumhur ada-ymın seçilmesi için TBMM toplantısından evvel parti grubu toplandı
11 KASIM - Malatya Milletvekili İsmet İnönü; parti grubunda mev-cut 323 milletvekilinin 322'si ve TBMM'de oylamaya katılan 348 üyenin
1938 79
oybirliğiyle Cumhurbaşkanhğma seçildi
Kabineyi kurmakla Celal Bayar görevlendirildi
16 KASIM - Başbakan Celal Bayar, oya katılan 342 üyenin oybirliğiyle güven aldı
16 KASIM - Atatürk'ün İstanbul'da Dolmabahçe'deki katafalkı önünden geçen halk çokluğu arasmda 7 kadınla, 4 erkek ezilerek öldü Atatürk'ün cenaze namazım Diyanet işleri Başkanı OrdProf şerafettin Yalkaya kıldırdı
19 KASIM - Atatürk'ün Naaşı istanbul'dan Ankara'ya götürüldü Ata'nın Naaşı; 16-19 Kasım günleri Dolmabahçe'de katafalk içinde hal-kın ziyaretine bırakıldığı 19 Kasım günü tabut, on iki generalin eşliğin-de saraydan alındı, göz yaşları arasmda Saraybumu'ndan Zafer muhri-biyle Yavuz Savaş gemisine taşındı Yavuz, Aziz Naaşı, İzmit'te trene bıraktı Yaslı insan selini yararak geçen tren, hıçkırıklar içinde 20 Ka-sım'da Ankara'ya vardı
On iki milletvekili tarafından trenden alınan tabut, top arabasma ko-nularak TBMM önündeki katafalka yerieştirildi Ankara halkı ve civar illerden gelenler 2 gün 2 gece ATA'nın önünden son bir defa daha geç-tiler
21 KASIM - Atatürk'ün Naaşı, törenle Ankara Etnografya Müzesin-deki geçici kabrine konuldu
21 KASIM - Türkiye Cumhuriyeti'nin 2 Cumhurbaşkanı, Atatürk'ün yakın arkadaşı İsmet İnönü, Atatürk için Millete yayınladığı beyanna-mede 'Vatan Sana Minnettardır' dedi
inönü'nün Millete Bildirişi:
'Büyük Türk Mületine;
Bütün ömrünü hizmetine vakfettiği sevgili milletinin ihtiram kolları üstünde Ulu Atatürk'ün fani vücudu istirahat yerine tevdi edilmiştir Hakikatte yattığı yer, Türk milletinin Önün için aşk ve iftiharlarla dolu olan kahraman ve vefalı göğsüdür
Atatürk, tarihte uğradığımız en zalim ve haksız itham gününde mey- a dana atılmış, Türk milletinin masum ve haklı olduğunu iddia ve ilan et-1 mistir
İlk önce ehemmiyeti kavranmamış olan gür sesi asla yıpranmayan bir kuvvetle nihayet bütün cihanın şuuruna nüfuz etmiştir
En büyük zaferleri kazandıktan sonra da Atatürk, ömrünü ya Türk milletinin haklarım, insaniyete ezelî hizmetlerim ve tarihe hal tiği meziyetlerim ispat etmekle geçirmiştir Milletinin büyüklüğüne kudretine, faziletine, medeniyet istidadma ve mükel]ef olduğu insani-
yet vazifelerine sarsılmaz bir itikadı vardı 'Ne Mutlu Türküm Diyene!'
Dediği zaman, kendi engin ruhunun hiç görünmeyen aşkını, en ma-nalı bir surette hülasa etmişti
Fena zihniyet ve idare ile geri bırakılmış Türk cemiyetim en kısa yol-dan insanlığın en mütekamil ve temiz zihniyetlerle mücehhez modem devleti haline getirmek, O'nun başlıca kaygısı olmuştur Teşkilatı Esasi-yemizde ve bugün hizmet basında, irfan muhitinde ve geniş halk içinde bulunan vatandaşların vicdanlarmda yerleşmiş olan laik, milliyetçi, halkçı, inkılapçı, devletçi Cumhuriyet bize bütün evsaflanyia Ata-türk'ün en kıymetli emanetidir
Üfulünden beri Atatürk'ün aziz adı ve hatırası, bütün halkımizm en candan duyguları ile sarılmıştır Memleketimizin her köşesinde ve bü-tün milletçe kendisine gösterdiğimiz samimi bağlılık, devlet ve milleti-miz için kudret ve vefanın beliğ misalidir Türk Milleti' nin Aziz Ata-türk'e gösterdiği sevgi ve saygı, onun, niçin Atatürk gibi bir evlat yetiş-tirebilir bir kaynak olduğunu bütün dünyaya göstermiştir
Atatürk'e tazim vazifelerimizi ifa ettiğimiz bu anda halkımıza kal-bimden gelen şükran duygularım ifade etmeyi, ödenmesi lazım bir borç saydım
Milletler arasında kardeşçe bir insanlık hayatı Atatürk'ün en kıymet-li ideali idi Bütün dünyada, ölümünün gördüğü ihtiramı, insanlığın ati-si için ümit verici bir müjde olarak selamlarım Bu sözlerim, yazılan ile ve toprağımızda şövalye askerleri ve mümtaz şahsiyetleriyle yasımıza iştirak eden bütün milletlere Türk Milleti adına şükranlarınım ifadesidir
Devletimizin banisi ve milletimizin fedakar, sadık hadimi, insanlık idealinin aşık ve mümtaz siması eşsiz Kahraman Atatürk VATAN SANA MİNNETTARDIR!
Bütün ömrünü hizmetine verdiğin Türk Milleti ile beraber, senin hu-zurunda tazim ile eğiliyoruz
Bütün hayatında, bize ruhundaki ateşten canlılık verdin Emin ol, aziz hatıran sönmez meşale olarak ruhumuzu daima ateşli ve uyanık tu-tacaktır'
İsmet İNÖNÜ

26 KASIM - İsmet înönü'ye, CH Partisi değişmez genel başkanı unvanı verildi
28 KASIM - Atatürk'ün vasiyetnamesi açıldı
TC
Ankara
3'üncü Sulh Hukuk
Mahkemesi
Sayı: 1938/95 T
Terki hayat eden Cumhurbaşkanı Atatürk'ün 28111938 tarihinde mahkememizde açılan vasiyetnamenin sureti aşağıya çıkarılmıştır ,
Dolmabahçe, 591938 Perşembe |
"Malik olduğum bütün nukut ve hisse senetleriyle Çankaya'daki menkul ve gayrimenkul emvalim! Cumhuriyet Halk Partisine atideki şartlarla terk ve vasiyet ediyorum
1- Nukut ve hisse senetleri şimdiki gibi İş Bankası tarafından nema-landınlacaktır
2- Her seneki nemadan bana nispetleri şerefi mahfuz kaldıkça yaşa-dıkları müddetçe Makbule'ye ayda bin, Afet'e 800, Sabiha Gökçen'e 600, Ülkü'ye 200 lira ve Rukiye ile Nebile'ye şimdilik 100'er lira verilecektir
3- Sabiha Gökçen'e bir ev alınabilecek ayrıca para verilecektir,
4- Makbule'nin yaşadığı müddetçe Çankaya'da oturduğu ev de emrinde kalacaktır
5- ismet inönü'nün çocuklanna yüksek tahsillerim ikmal için muhtaç olacakları yardım yapılacaktır
6- Her sene nemadan mütebaki miktar yan yanya Türk Tarih ve Dil Kurumlanna tahsis edilecektir
K ATATÜRK
12 ARALIK - Sivas-Erzincan demiryolu hizmete açıldı
12 ARALIK - Yeni Erzincan İstasyonu hizmete açıldı
12 ARALIK - Diyarbakır-Cizre-Van demiryolu yapmuna başlandı
21 ARALIK - Devlet Şurası Kanunu kabul edildi
26 ARALIK - CHP Olağanüstü Kurultayı'nca Kemal Atatürk 'Ebedî Baş- l
kan', İsmet İnönü 'Değişmez Başkan' seçildi,
28 ARALIK -Millî Eğitim Bakanlığına Hasan Ali Yücel getirildi,
31 ARALIK -11 ilde kısmî seçim yapıldı

__________________