12-03-2010
|
#15
|
Şengül Şirin
|
Cevap : Sanat Ansiklopedisi - Sanat Sözlüğü
Nâdir nüsha: Fazla nüshası bulunmayan yazma eser
Nakış: Eskiden boyalı resimlere, minyatürlere verilen ad Yazma kitaplara renkli olarak yapılan süsleyici resimlere, minyatürlere nakış, yapanlara da nakkaş denilirdi Buna tasvir ve şebih yazmak (b bk) da denilirdi Yapanlar nakkaş, musavvir, şebihnüvis adlarını alırdı
Nakış resim: Minyatür
Nakışhâne: Nakış yapılan yer; resim atölyesi karşılığında kullanılmıştır Fatih Sultan Mehmet, yeni sarayında bir saray nakışhânesi kurmuş ve başına da Özbek asıllı Baba Nakkaşı getirmişti Lâle devrinde ise milli resim ve oymacılığımız üzerine albümler hazırlayan özel nakışhâneler bulunmaktadır
Nakkaş: Yazmalara minyatür ve tezhip yapan sanatkâr, özellikle kitaplara minekârî resim yapanlara denilmiştir Nakkaşlık İranlılar tarafından geliştirilmiştir Şark nakkaşlarının başı üst ad Bihzad'dır
Nakş-i âbî: Su ve zamk ile karıştırılmış boyaların kâğıt üzerine sürülmesiyle yapılan resimlerdir İranlıların gevaştâbir ettikleri bir usλl ile yapılırdı Bu usλlde boyalar şeffaf değildir, renklerin içinde beyaz vardır Bunu da çoğunlukla beyaz veya altın bir astar zemin üstüne işlerler ve boyaları beyaz boya ile karıştırırlardı
Nakş-ı zerkâr: Yaldızla yapılan süslemelere verilen ad
Nâzır: Eski kitaplıklarda denetleme işini yürüten kişi
Necmeddin ebrûsu: Meşhur hattat, mücellit ve ebrûzen Necmeddin Okyay'ın buluşu olan çiçekli ebruya verilen ad
Nemekahu: Bk Ketebe
Nesehahu: Bk Ketebe
Nesih: Bir yazı çeşidi Kalınlığı sülüsün üçte biri kadardır Kûfî yazının, köşelerinin yuvarlanması ile meydana gelmiştir Abbasî veziri İbn-i Mukle'nin kûfîyi değiştirerek nesih yazı sitilini meydana getirdiği rivayet edilir Daha çok Kur'an-ı Kerim'ler nesihle yazılmıştır Murakkalar ve bilyelerin göbekleri de nesihle yazılmıştır Türk hattatlarınca çok kullanılmış bir yazıdır
Nestalik: Osmanlılarda ta'lik adı verilen yazıya İranlılar, «nesih» ile «talik» ten bozma olarak «nestalik» demişlerdir
Neşe Üçer: Suluboya sanatçımızdır Bakınız resim/suluboya/sanatçılar
Neşşaf kâğıt: Sünger kâğıdı gibi gözenekli bir kâğıt Mürekkepçiler bunu mürekkebi süzme işinde kullanmışlardır
Nevregân: Mücellitlerin mukavva ve deri oymakta kullandıkları âletin adıdır Eğri ve ağzı keskin olan bu bıçağın ucuyla katı' da yapılırdı
Nick Merderyan: Hat sanatçımızdırBakınız geleneksel sanatlar/hat-tezhip/sanatçılar
Nigâr: Eskiden resim, suret, insan resmi yerine kullanılan, Farsça bir kelimedir
Nigârende: Bk Nigârî
Nigârhane: Eskiden resim ve tasvir yapanların çalıştıkları yer
Nigârî: Eskiden insan resimleri yapan ressama verilen ad Nigârende de denirdi
Nişanlı şiraze: Bk Şiraze
Nişasta âharı: Nişastanın pişirilmesiyle yapılan âhar Bu âhar sürülen kâğıt kolay silinirdi Çifte âharlı ebru yapımında da, yumurta âharının altına bu âhar sürülmüştür
Nizamşahî: XVII yüzyılda kullanılmakta olan bir kâğıt cinsi Ayrıca bk Kâğıt
Nokta: Kur'an-ı Kerimler'de âyet ve cümleleri ayırmak, yazmalarda durakları belirlemek için kullanılmış küçük yıldız ve çiçek şekillerine verilen isim Muntazam, geometrik olanlarına mücevher nokta, altı köşelilere şeşhâne nokta, beş yapraklılara pençberg denilir Diğer şekilleri: geçme nokta, yaprak nokta, helezonî nokta, zerender-zer nokta (bunlara bk)
Nokta demiri: Mücellit terimlerindendir Noktalar üzerine vurulan demirin adıdır Bununla ciltlerde nokta yapılır
Noktasız yazı: Arşivde, kimi nedenlerle noktasız olarak yazılan yazı Siyakat, tevkî, divanî kırması gibi yazıların noktasızlarına rastlanmaktadır
Nüsha: 1- Bir eserin elle yazılarak çoğaltılmış olanlarından her biri
2- Tezhip terimi Talik yazı ile eğimli yazılan levhalarda yazı ile çerçeve arasına üçgen şeklinde yapılan süslemenin adıdır,
Nüvis:Yazan, yazıcı
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|
|