(Türkiye’de Yerleşmiş Olmayan Yabancılar İle Yurtdışında Yerleşik Türk Vatandaşları) İçin Kira Geliri Beyanı

**Şengül Şirin** · 03-08-2010

(Türkiye’de Yerleşmiş Olmayan
Yabancılar İle Yurtdışında Yerleşik
Türk Vatandaşları)
İÇİN KİRA GELİRİ
REHBERİ

GİRİŞ
Bu rehber, 2009 yılında, sahip oldukları mal ve hakları kiraya veren
dar mükelleflere (Türkiye’de yerleşmiş olmayan yabancı ülke vatandaşları
ile yurtdışında yerleşik Türk vatandaşları) kira gelirine konu mal ve haklar,
beyan edilecek kira tutarının hesaplanması, vergiden istisna kira tutarı,
beyan edilen kira gelirlerinden indirilecek giderler, kira ödemelerinde
vergi kesintisi ve ödenmesi gereken verginin hesaplanması konularında
genel bilgiler sunmak amacıyla hazırlanmıştır

Rehberde, dar mükelleflerin elde ettikleri kira gelirinin hangi
hallerde beyan edileceğine ve beyan edilmesi gereken tutarın tespitine
ilişkin örnekli açıklamalar da yer almaktadır

1

DAR MÜKELLEFLERİN ELDE ETTİĞİ KİRA GELİRLERİNİN VERGİYE
TABİ OLMASININ YASAL DAYANAĞI

Türkiye’de yerleşmiş olmayan gerçek kişiler, dar mükellef olarak
tanımlanmakta ve bunların sadece Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve
iratlar vergiye tabi olmaktadır

Bu anlamda dar mükelleften kasıt, ikametgahı Türkiye’de
bulunmayanlar veya bir takvim yılı içinde devamlı olarak Türkiye’de altı
aydan fazla oturmayanlardır

Resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye’de bulunan
teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı geçen daire, müessese, teşekkül
ve teşebbüslerin işleri dolayısıyla yabancı memleketlerde oturan Türk
vatandaşları dar mükellef değil, tam mükellef sayılmaktadırlar

Bu kişiler
“Kira Geliri Elde Edenler İçin Yıllık Gelir Vergisi Beyanname Düzenleme
Rehberi”ne bakmalıdırlar

Ayrıca, gayrimenkulün Türkiye’de bulunması ve bu mahiyetteki mal
ve hakların Türkiye’de kullanılması veya Türkiye’de değerlendirilmesi,
kazanç ve iradın Türkiye’de elde edildiğini ifade etmektedir

2

KİRA GELİRİ

Gelir Vergisi Kanununda belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi
karşılığında elde edilen gelirler “gayrimenkul sermaye iradı” olarak ifade
edilmektedir ve belli koşullarda gelir vergisine tabi tutulmaktadır

Gayrimenkul sermaye iradının mükellefi, kira gelirine konu mal
ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı
sahipleri ile kiralanmış bir mal veya hakkın kiraya verilmesi durumunda
kiracılarıdır

3

KİRA GELİRİNE KONU MAL VE HAKLAR

Kira gelirine konu mal ve haklar, Gelir Vergisi Kanununun 70 inci
maddesinde tanımlanmıştır

Bunlar;
• Arazi, bina, maden suları, menba suları, madenler, taş ocakları,
kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar
ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı;
• Voli mahalleri ve dalyanlar;
• Gayrimenkullerin, ayrı olarak kiraya verilen mütemmim cüzileri
ve teferruatı ile bilumum tesisatı, demirbaş eşyası ve
döşemeleri;
• Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar;
• Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı,
alameti farika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim,

desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve
görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde
edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat
usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi
haklar;

• Telif hakları;
• Gemi ve gemi payları ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye
vasıtaları;
• Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine
ve tesisat ile bunların eklentileri;

olarak ifade edilmektedir

Yukarıda yazılı mallar ve haklar, ticarî veya zirai bir işletmeye dahil
bulunduğu takdirde bunların iratları ticarî veya zirai kazancın tespitine
ilişkin hükümlere göre hesaplanır

Tüccarlara ait olsa dahi, işletmeye dahil bulunmayan
gayrimenkullerle hakların kiraya verilmesinden elde edilen gelir de
gayrimenkul sermaye iradı kabul edilir

Vakfın gelirinden hizmet karşılığı olmayarak alınan hisseler ile zirai
faaliyete bilfiil iştirak etmeksizin sadece üründen pay alan arazi sahiplerinin
gelirleri de gayrimenkul sermaye iradı kabul edilir

4

KİRA GELİRİNİN ELDE EDİLMESİ

Kira gelirinde gelirin elde edilmesi, tahsil esasına bağlanmıştır

Tahsil esasına göre kira gelirinin vergilendirilmesi için nakden veya ayni
olarak tahsil edilmiş olması gerekmektedir

İhtira beratının mucitleri veya kanunî mirasçıları ile telif
haklarının müellifleri veya bunların kanuni mirasçıları
tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest
meslek kazancıdır

4

1

Kira Bedelinin Nakden Tahsil Edilmesi

Kira bedelinin nakden tahsil edilmesi, kiranın Türk parası veya
yabancı para ile ödenmesini ifade eder

Alınan çek bedelleri de nakden
tahsilat sayılır

¯¯Mükellefler tarafından o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak tahsil
edilen kira bedelleri, tahsil edildiği yılın hasılatı sayılır

03-08-2010	#1
Şengül Şirin	(Türkiye’de Yerleşmiş Olmayan Yabancılar İle Yurtdışında Yerleşik Türk Vatandaşları) İçin Kira Geliri Beyanı (Türkiye’de Yerleşmiş Olmayan Yabancılar İle Yurtdışında Yerleşik Türk Vatandaşları) İÇİN KİRA GELİRİ REHBERİ GİRİŞ Bu rehber, 2009 yılında, sahip oldukları mal ve hakları kiraya veren dar mükelleflere (Türkiye’de yerleşmiş olmayan yabancı ülke vatandaşları ile yurtdışında yerleşik Türk vatandaşları) kira gelirine konu mal ve haklar, beyan edilecek kira tutarının hesaplanması, vergiden istisna kira tutarı, beyan edilen kira gelirlerinden indirilecek giderler, kira ödemelerinde vergi kesintisi ve ödenmesi gereken verginin hesaplanması konularında genel bilgiler sunmak amacıyla hazırlanmıştır Rehberde, dar mükelleflerin elde ettikleri kira gelirinin hangi hallerde beyan edileceğine ve beyan edilmesi gereken tutarın tespitine ilişkin örnekli açıklamalar da yer almaktadır 1 DAR MÜKELLEFLERİN ELDE ETTİĞİ KİRA GELİRLERİNİN VERGİYE TABİ OLMASININ YASAL DAYANAĞI Türkiye’de yerleşmiş olmayan gerçek kişiler, dar mükellef olarak tanımlanmakta ve bunların sadece Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratlar vergiye tabi olmaktadır Bu anlamda dar mükelleften kasıt, ikametgahı Türkiye’de bulunmayanlar veya bir takvim yılı içinde devamlı olarak Türkiye’de altı aydan fazla oturmayanlardır Resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye’de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı geçen daire, müessese, teşekkül ve teşebbüslerin işleri dolayısıyla yabancı memleketlerde oturan Türk vatandaşları dar mükellef değil, tam mükellef sayılmaktadırlar Bu kişiler “Kira Geliri Elde Edenler İçin Yıllık Gelir Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi”ne bakmalıdırlar Ayrıca, gayrimenkulün Türkiye’de bulunması ve bu mahiyetteki mal ve hakların Türkiye’de kullanılması veya Türkiye’de değerlendirilmesi, kazanç ve iradın Türkiye’de elde edildiğini ifade etmektedir 2 KİRA GELİRİ Gelir Vergisi Kanununda belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi karşılığında elde edilen gelirler “gayrimenkul sermaye iradı” olarak ifade edilmektedir ve belli koşullarda gelir vergisine tabi tutulmaktadır Gayrimenkul sermaye iradının mükellefi, kira gelirine konu mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri ile kiralanmış bir mal veya hakkın kiraya verilmesi durumunda kiracılarıdır 3 KİRA GELİRİNE KONU MAL VE HAKLAR Kira gelirine konu mal ve haklar, Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde tanımlanmıştır Bunlar; • Arazi, bina, maden suları, menba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı; • Voli mahalleri ve dalyanlar; • Gayrimenkullerin, ayrı olarak kiraya verilen mütemmim cüzileri ve teferruatı ile bilumum tesisatı, demirbaş eşyası ve döşemeleri; • Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar; • Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı, alameti farika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar; • Telif hakları; • Gemi ve gemi payları ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları; • Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri; olarak ifade edilmektedir Yukarıda yazılı mallar ve haklar, ticarî veya zirai bir işletmeye dahil bulunduğu takdirde bunların iratları ticarî veya zirai kazancın tespitine ilişkin hükümlere göre hesaplanır Tüccarlara ait olsa dahi, işletmeye dahil bulunmayan gayrimenkullerle hakların kiraya verilmesinden elde edilen gelir de gayrimenkul sermaye iradı kabul edilir Vakfın gelirinden hizmet karşılığı olmayarak alınan hisseler ile zirai faaliyete bilfiil iştirak etmeksizin sadece üründen pay alan arazi sahiplerinin gelirleri de gayrimenkul sermaye iradı kabul edilir 4 KİRA GELİRİNİN ELDE EDİLMESİ Kira gelirinde gelirin elde edilmesi, tahsil esasına bağlanmıştır Tahsil esasına göre kira gelirinin vergilendirilmesi için nakden veya ayni olarak tahsil edilmiş olması gerekmektedir İhtira beratının mucitleri veya kanunî mirasçıları ile telif haklarının müellifleri veya bunların kanuni mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest meslek kazancıdır 41 Kira Bedelinin Nakden Tahsil Edilmesi Kira bedelinin nakden tahsil edilmesi, kiranın Türk parası veya yabancı para ile ödenmesini ifade eder Alınan çek bedelleri de nakden tahsilat sayılır ¯¯Mükellefler tarafından o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak tahsil edilen kira bedelleri, tahsil edildiği yılın hasılatı sayılır __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır