T.C Kronoloji

1923

1923 27 EKİM - 25 Ekim 1923 günü Çankaya Köşkü'nde vardan karar gereğince Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti'nin son Bakanlar Ku­rulu Başkanı Ali Fethi (Okyar) Bey, bütün arkadaşlarıyla birlikte Meclis'e istifalarım verdiler Bakanlar Kurulu'nu o tarihe kadar Mec­lis seçiyordu Siyasî buhrandan orduyu dışarıda tutmak için, o za­man hükümete dahil bulunan Genelkurmay Başkaru'nın istifa etme-mesi uygun görülmüştü Kabinenin topluca görevden çekilmesi Ga­zi Mustafa Kemal Paşa'nın muhaliflerinin bir liste üzerinde birleşe-memeleri Cumhuriyetin gelmekte olduğuna bir işaret sayılabilirdi


28 EKİM - Mustafa Kemal Paşa, o günün gecesi; Ankara'da bulunan Ke-malettin Sami Paşa, Halit Paşa, İsmet (İnönü) Paşa, Kazım (Özalp) Paşa, Fethi (Okyar) Bey, milletvekili Fuat (Bulca) ve Ruşen Eşref (Ünaydm)'ı yemeğe davet etti Yemekte onlara: "Yarın, Cumhuriye­ti ilan edeceğiz!" dedi Sofrada bulunanların hiçbiri farklı bir düşün­cede değildi Yemek sürdürülmedi Dışişleri Bakam İsmet Paşa kal­dı, diğerleri ayrıldılar Mustafa Kemal Paşa, İsmet Paşa'yla hemen 20 Ocak 1921 Anayasasi'na eklenecek maddeler üzerinde çahşmaya başladılar ve ilk maddenin sonuna: 'Türkiye Devleti'nin şekl-i hükü­meti Cumhuriyettir" cümlesi eklendi 3 madde şu şekilde değiştiril-di: 'Türkiye Devleti Büyük Millet Meclisi tarafmdan idare olunur Meclis, hükümetin inkısam (bölünme) ettiği şuabat-ı (şubeler) idare-ye İcra Vekilleri Heyeti (Bakanlar Kurulu) vasıtasıyla idare eder"


29 EKİM - İl Ankara Yer TBMM'nin şimdi müze olan o zamanki küçük tarihi binası
Saat 2030 suları
Gün 29 Ekim 1923 Pazartesi
Kişiler 159 milletvekili (Kalpaklı, fesli, sanklı tam 159 kişi)
Başkan Çorum Milletvekili İsmet (Eker) Bey
Kürsüde Meclis'in en yaşü üyesi Abdurrahman Şeref Bey var
- Hakimiyet, kayıtsız şartsız milletindir Kime sorarsanız sorun Bu sonuç "Cumhuriyet" demektir Doğacak çocuğun adıdır Ama bu ad bazılanna hoş gelmezmiş, varsın gemlesin Başkan sonucu ilan ediyor:
- İttifakla kabul edilmiştir Türkiye Devleti bir Cumhuriyet'tir


23 Nisan, solunda ise 1335 tarihi yazılıdır Meclisin altmda bulunan dünya haritası bilgiyi, orak ve tırpanlar tanma önem verileceğini, iki taraftaki meşe dallan da barışı dile getirir En altta kağnısıyla birlik­te bir köylü kadın görülmektedir Madalyanın öteki yüzünde ay yıl­dızla çevrilmiş olarak Millî sınırlan gösterilen Türkiye Cumhuriyeti haritası vardır Bu harita üzerindeki tek yıldız, Ankara şehrini işaret eder Yıldızdan çıkan ışınlardan biri Kars'a kadar uzanmaktadır En altta l Ekim 1338 (1922) yazıhdır Milletvekillerine yeşil şeritli, cep­hede bulunanlara kırmızı, cephe gerisinde çalışanlara beyaz şeritli madalya verilmiştir Cephede görev almış milletvekillerinin madal­ya şeritleri yan kırmızı, yan yeşil renktedir Ek bir kanunla 1551919 - 9,91922'ye kadar Kurtuluş Savaşı'na katılan Alay Sancaklan'na da madalya verilmiştir


15 ARALIK - istiklal Mahkemesinde basın sanıklannm mahkemesine başlandı


18 ARALIK - Türkiye - Macaristan Dostluk Antlaşması imzalandı


19 ARALIK - Askerlikten milletvekili olanlar hakkında (385) saydı ka­nun kabul edildi 24 ARALIK - Türkiye - Amerika hakem, mahkeme antlaşması (Claims Paktı) imzalandı


26 ARALIK - Cumhuriyetin ilanı dolayısıyla genel af (Kanun no 391)kabul edildi


31 ARALIK - Mustafa Kemal'in İzmir seyahati başladı

__________________