|
Prof. Dr. Sinsi
|
İlköğretim eğitsel oyunlar - Kurallı Oyunlar
21- Karşıtını Bul
Öğretmen, "ben size bir sözcük söyleyeceğim, siz de o sözcüğün taşıdığı anlamın karşıtı anlam taşıyan bir sözcük bulup söyleyeceksiniz" der Örneğin ; büyük-küçük, şişman-zayıf, beyaz-siyah, uzun-kısa, kalın-ince vBulletin öğretmen söyler, çocuklar yanıtlar
22- Yattı Kalktı Oyunu
Her çocuğa bir ad konur Bu ad bildikleri sebze, meyve yada çiçek adı olabilir Çocuklar kendi adlarını da isterlerse seçebilirler Oyunun oynanışı şöyle olur: Örneğin adı "lahana" olan çocuk önce arkadaşlarından hangisinin adını söyleyeceğini düşünür ve onun adını söyleyerek oyuna başlar
"-Lahana, yattı kalktı biber" Derken yatar kalkar Hemen ardından adı biber olan çocuk aynı sözleri bir başka arkadaşının adını söyleyerek yineler
"-Biber, yattı kalktı domates" Oyun böylece devam eder Şaşıran çocuk yanmış olur, oyun dışı kalır
23- Bum Oyunu
Çocuklar halka biçiminde otururlar Öğretmen "çocuklar, şimdi Bum oyunu oynayacağız Aliden başlayarak her çocuk bir sayı söyleyecek" der Örnek verir Ali bir diyecek, Ayşe iki, Murat üç, Elif dört, Erol beş diyecek; altıncı sırada oturan Aysun da "Bum" diyecek Aysun'dan sonra yine birden başlanacak, altıncı çocuk "bum" diyecek gibi bir açıklama yapar ve oyun istenildiği kadar sürdürülür
Çocukların öğrendikleri her sayıdan sonra "bum" denilerek bu oyun oynanabileceği gibi, daha büyük sınıflarda sayıların katlarına gelince de "bum" denilerek oynanabilir Örneğin ; bir-iki-BUM-dört-beş-BUM-yedi-sekiz-BUM-on-onbir-BUM gibi Çocuklar BUM sözcüğünü topluca da söyleyebilir
24- Ayna Oyunu
Bir çocuk "ayna" olur Başka bir çocuk da karşısına geçer, ayna olan çocuğun yaptığı devinimleri öykünerek aynısını yapar Güldürücü devinimler çocukların daha çok hoşuna gider Nasıl devinimler yapılacağı konusunda çocuk özgür bırakılmalıdır İstenirse, bir çocuk ayna olduğunda, tüm çocuklar karşısına geçip onun devinimlerini öykünmeyle yaparlar
25- Zıp Zıldır Oyunu
Çocuklar yerlerinde otururlarken öğretmen veya ebe oyunu yönetir "Zıldır" denildiğinde çocuklar başlarını öne eğerler, "Zıp" denildiğinde yukarı kaldırırlar Yöneten, çocukları şaşırtmak için bir sözcüğü birkaç kez yenileyebilir Şaşıran çocuk oyundan çıkar
26- Gülme Oyunu
Çocuklar halka olurlar, bir ebe seçilir Ebe eline bir top alır, topu havaya atar Top yere düşünceye kadar bütün çocuklar gülerler Top yere düşünce bütün çocuklar susarlar Top havadayken gülmeyen, yada top yere düşünce susmayan çocuk, oyun dışı kalır
Bu oyunda topu yukarı atacak çocuk bulunamazsa, ebenin görevini öğretmen üstlenir
27- Külah Giyme oyunu
Bir ebe seçilir Öteki çocuklar kendilerine birer eş seçerler Eşler el ele tutuşurlar
Ebe orta yerde durur, başında bir külah vardır Ebe bir çocuğa sorar:
- Bu külahı kim giyer ?
Bu soruyu sorulan çocuğun eşi yanıtlar:
- Giyse, giyse Ayşe giyer, der
Bu kez Ayşe'nin eşi yanıt verir :
- Benim Ayşe'm giymez, Ahmet giyer, der
Bu kez de Ahmet'in eşi yanıtlar Oyun böylece sürer
Çabuk yanıt vermeyen, yada şaşıran çocuk ve eşi oyundan çıkarlar En sona kalan çift alkış>ır
28- Kaç Kabak Oyunu
Bu oyun, çocuklar kaça kadar saymayı biliyorlarsa o kadar sayıda çocukla oynanır Her çocuğa bir sayı verilir Aralarında bir ebe seçilir
Ebe sorar ;
- Olsun, olsun, olsun… Kim olsun ? Beş kabak olsun…
Sözü beş numaralı kabak alır:
- Neden beş kabak olsun ?
Ebe : Ya kaç kabak olsun ?
Beş numaralı çocuk : Olsun, olsun, olsun da sekiz ( yada istediği bir sayıyı söyler ) kabak olsun
Sözü bu kez de sekiz numaralı çocuk alır :
- Neden sekiz kabak olsun ?
vBulletin oyun böylece sürer Oyun sırasında şaşıran yada geciken çocuk oyun dışı kalır
29- Kartal ve Güvercinler
Bir ebe seçilir, bu kartal olur Öteki çocuklar iki kümeye ayrılırlar; bunlar da güvercin olur Oyun alanına iki yuvarlak çizilir Bunlar arasında 4-6 metre mesafe bulunur Bu yuvarlaklar güvercin yuvası olur İki küme güvercinden bir küme bir yuvada, öteki küme de öteki yuvada durur Kartal ortada bekler
Oyun kartalın işaretiyle başlar Güvercinler yuvadan yuvaya geçerek yer değiştirirler ( bu geçiş, güvercin uçuşuna öykünülerek yapılır) Güvercinler yer değiştirirlerken kartal da onları kapmaya çalışır Kartalın elini dokunduğu çocuk kartala yakalanmış olur, oyundan çıkar Oyun yeni bir ebe seçilerek yinelenir Kartallardan hangisi daha çok güvercin yakalamışsa, o birinci olur; alkış>ır
30- Aslan ve Maymunlar
Bir ebe seçilir, bu aslan olur Öteki çocuklar iki kümeye ayrılırlar, bunlar da maymun olurlar Oyun alanına birbirinden uzak iki daire çizilir, bunlar da maymun yuvası olurlar Çocuklar iki kümeye ayrılırlar Bir küme bir yuvada, öteki küme de öbür yuvada durur Ortada da aslan ini olur, aslan orada uyur
Oyun başlayınca maymunlar bir yuvadan öbür yuvaya giderken, aslanın yanına gelirler ve uyuyan aslanı elleyerek onu uyandırmaya çalışırlar Aslan uyanınca kendisine elleyen maymunlardan birini kovalar, yakalamaya çalışır Maymun da kaçıp yuvalardan birine girmeye çalışır Aslanın bir kez yakalama hakkı vardır Hiç maymun yakalayamazsa, yeniden aslan olur Bir maymun yakalarsa, bu kez, yakalanan çocuk aslan olur Birden çok maymun yakalanırsa, aralarında sayışma yaparlar, bir aslan seçerler Oyun yinelenir Oyun böylece sürer Oyunun birden çok oynanışlarında, her aslanın tuttuğu maymunlar sayılır Aslanlar arasında en çok maymun tutmuş olan hangisi ise, o aslan "ormanlar kralı" seçilir, alkış>ır
31- Kümes Oyunu
Çocukların sayısı kadar yuvarlak çizilir Bunlar kümes olur Her yuvarlak, bir çocuğun iki ayağını alacak genişlikte olur Öğretmen, her çocuğa bir kümes hayvanı adı verir Tavuk, kaz, ördek, hindi, vBulletin Çocuk sayısı çok olduğu için her hayvandan 5-6 çocuk olabilir
Oyun başlayınca, her kümes hayvanı kendi kümesinde durur Öğretmen, onlara adlarını söyleyerek seslenince, kümeslerinden çıkarlar, ya serbestçe gezinirler, yada öğretmeni izleyerek gezinirler Bu sırada da öykünme yaparlar (tavuk gibi, ördek gibi yürürler)
Örneğin : Öğretmen, "tavuklar" diye seslenince, tavuklar çıkar, gezinirler "Ördekler" diye seslenince, ördekler çıkar gezinirler, vBulletin Gezintinin bir yerinde öğretmen ; "kurt geliyor kaçın" diye bağırır Çocuklar kaçışırlar, kümeslere girerler Her çocuk bir kümese girecektir Kimsenin belirli bir kümesi olmaz Herkes en yakın kümese girer Bir kümese iki çocuk giremez
Çocukların kurttan kaçtığı sırada, öğretmen de bir kümese girer, bir çocuk açıkta kalır Açıkta kalan çocuk, oyun yinelenirken, öğretmenin yerine geçer, oyunu yönetir Sonra o bir kümese girer, bir çocuk açıkta kalır, bu kez de o çocuk oyunu yönetir Oyun böylece sürer
32- Ne Yapalım ?
Sayışmayla bir ebe seçilir Çocuklar halka olup, el ele tutuşup dönerlerken aşağıdaki sözleri söylerler, ebe ortada durmaktadır
Ne yapalım, ne yapalım
Siz söyleyin biz yapalım
Haydi şöyle oynayalım…
Ebe yapsın, biz yapalım… derler
Ebe bir hayvan öykünmesi yapar ( kedi, köpek, tavşan vBulletin) Halkadaki çocuklar da durup, aynı öykünmeyi yaparlar Oyun bitince, ebe halkaya katılır, kendi yerine bir ebe seçer Oyun baştan yinelenir
33- Kıskanç Tavuklar
Oyuncular iki kümeye ayrılır, karşılıklı dururlar Her küme 7-8 kişiyi geçmemelidir Bunlar birbirinin belinden sıkıca kavrarlar Kümelerin önünde bulunanlara "anaç tavuk", arkadakilere de "civcivler" denir Oyunda amaç, önde bulunan anaç tavuklar, kümenin arkasında duran civcivlerini kaptırmayacak, fakat karşı kümenin arkasındaki civcivi yakalamaya çalışacaktır Bu sırada bellerinden birbirini tutan çocuklar koparlarsa, o küme oyunu kaybetmiş sayılacaktır
34- Mısır Patlatma
Çocuklar halka olur, çömelirler Öğretmen ortada şu konuşmayı yapar :
- Çocuklar, sizinle mısır patlatacağız Hepinizin ellerinde birer elek var İçindeki mısırları önce ateşte ısıtalım, der
Çocuklar ateşte mısır patlatıyormuş gibi, kollarını sağa sola sallamaya başlarlar Bu sırada öğretmen :
- Patt deyince, bütün çocuklar yerinden sıçrar ve yine eski durumunu alır Öğretmenin mısır patlatmasına çocuklar da böylece katılmış olur Ancak öğretmen "patt" demeden, hiç bir oyuncu mısırını patlatmaz Böyle yapan olursa, komik cezalarla oyun daha zevkli hale getirilebilir
35- Eşini Bul Oyunu
Çocuklar, ikişer ikişer eşlendirilir Herkes eşini tanıdıktan sonra, eşler bahçeye dağılırlar Öğretmen ;
- Ben işaret verdiğim zaman, kim eşini daha çabuk bulur ve karşıma sıra olursa, onlar oyunu kazanırlar, der
Öğretmenin işaretiyle istenilen yerde sıralanan çiftler, oyunda başarılı sayılırlar
36- Öt Kuşum Öt
Çocuklar arasından bir ebe seçilir Gözleri bağ>ır Arkadaşlarından birisi sessizce yanına yaklaşır Öğretmen ;
- Arkadaşını tanıyabilecek misin ? diye sorar
Ebe, karşısındakinin yüzünü, saçlarını eliyle yoklar, tanıyamazsa ;
- Öt kuşum öt… der
Arkadaşı da, sesini değiştirerek kuş gibi ötme öykünmesi yapar Ebe yine tanıyamazsa, başka bir oyuncu çağrılır, ebe ona da "öt kuşum öt" der Tanırsa, ebelikten kurtulur, tanıyamazsa, ebeliği sürer Tanınan çocuk ebe olur Oyun böylece sürer
37- Horoz Dövüşü
Çocuklar iki kümeye ayrılır Kümeler karşılıklı iki sıra haline getirilir Çocuklar, ayak burunları üzerinde çömelirler İki ellerinin avuçlarını, arkadaşlarının yüzü hizasında açarlar Oyun başladığında, her çocuk, karşısındaki çocuğun elleri içine kendi avuçlarıyla vurmaya çalışır Amaç, karşısındakinin dengesini bozmak, onu yere oturmaya yada ellerini yere değdirmeye zorlamaktır Bu oyun sırasında, karşıdaki çocuğun omzuna, göğsüne, dizlerine, başına vurulmaz, yalnız avuç içlerine vurulur Ayağa kalkmadan sağa sola sıçranabilir
Yere oturup düşen, ellerini yere değdiren, dayanan oyunu yitirmiş sayılır Yananlar bir kıyıya çekilir Oyun bitince sayılır, hangi kümede yanmış çocuk çok olursa, o küme oyunu yitirmiş olur
38- Fırıldak Oyunu
Çocuklar sayışarak aralarından bir "fırıldak" seçerler Öteki çocuklar, duvardan 10-15 metre uzaklıkta sıra olup dururlar Fırıldak yüzünü duvara döner Fırıldak "bir-iki-üç" diye sayı sayarken, her sayışta iki elinin avuçlarını duvara vurur ve hemen arkasını döner Fırıldak'ın sayı sayması sırasında öteki çocuklar da durdukları yerden yürümeye başlarlar Amaçları, ebeye görünmeden gelip onun arkasına dokunmaktır Oyuncular yürürken fırıldak da saymasını bitirip hemen arkasına dönünce kimi yürürken görürse onun adını söyler Adı söylenen çocuk yanmış olur Fırıldak dönünce her çocuk yerinde durur Duran çocuk yanmaz Fırıldak, yeniden saymak için arkasını döndüğünde yine yürüyüş başlar Yanmadan gelip fırıldağa dokunan fırıldak olur Oyun böylece sürer
Bu oyunda, "bir-iki-üç" diye sayı sayma işlemi yerine, "ön, dö, turva, arkada çorba" biçiminde de söylenebilir
39- Meyve Sepeti
Çocuklar aralarından bir ebe seçerler Öteki çocukların tümü halka olur Her birine birer meyve adı verilir Bastıkları yerin kaybolmaması için ayaklarının çevresine birer yuvarlak çizilir Ebe halkanın ortasında durur Ebenin çizilmiş yeri yoktur, açıktadır ve kendisine bir yer bulmaya çalışacaktır
Meyve adı verilen öğrencilere adları sesli olarak bir kaç kez yinelettirilir, iyice öğrenmeleri sağ>ır
Oyun başlayınca, ebe iki meyve adı söyler Adları söylenen çocuklar, yerlerini ebeye kaptırmadan koşarak yer değiştirmeye çalışırlar Ebe bütün çocukların yer değiştirmesini isterse "meyve sepetiii" diye bağırır Bütün çocuklar yer değiştirirler
Ebe iki ad söylediği yada "meyve sepeti" diye bağırdığı zaman, yeri boşalan birinin yerini kapmaya çalışır Yer kaparsa ebelikten kurtulur, kapamazsa ebeliği sürer Yerini kaptıran ebe olur Oyun böylece sürer
40- Sekerek Yer Kapmaca
Sayışarak bir ebe seçilir Çocuklar geniş bir halka oluşturacak biçimde dururlar Her çocuğun ayakları çevresine bir halka çizilir Ebe ortada durur Halkada bulunan çocuklar, birbirleriyle işaretleşerek yer değiştirirler Yer değiştirmek için gidişler tek ayakla ve seke seke yapılır Ebe de en ortada, çizilmiş olan kendi yuvarlağı içindedir İki çocuk yer değiştirmek için seke seke giderlerken, ebe de onlardan birinin yerini kapmak için seke seke boş daireye doğru gider Kimin yeri kapılırsa o ebe olur, ebe kurtulur Oyun böylece sürer
|