1960

1960

l OCAK - Nurcular, çalışma alanlarım genişlettiler Said-i Nursi İstanbul'a geldi
4 OCAK- Amerikan Ajansı'nın yıllık raporunda Türk basını için, "Doğrudan doğruya sansür mevcut olmamakla beraber, sıkı kanunlar basın üzerinde kontrole yol açmaktadır" dendi
6 OCAK - Mersin Petrol Tasfiyehanesi'nin temeli atıldı
8 OCAK - Hirfanlı Barajı hizmete girdi
8 OCAK - Kesikköprü Baraji'nın temeli atıldı
16 OCAK - İstanbul Sigorta Hastanesi açıldı
3 ŞUBAT - Kırşehir Trafo Merkezi'nin temeli atıldı
25 ŞUBAT - CHP'den Cemil Sait Barlas, 10 ay hapse mahkum oldu
26 ŞUBAT - Hükümet; İnönü'nün diğer birkaç milletvekili ile birlikte dokunulmazlığının kaldınîmasını istedi
29 ŞUBAT - Bütçe, 158 ret, 396 muvafık oyla kabul edildi
7 MART - Gazeteci Ahmet Emin Yalman; 15 ay 16 günlük mahkumiyetim çekmek üzere cezaevine girdi
10 MART - İstanbul'da köprünün Kadıköy îskelesi yüzer halde yapdarak rıhtıma bağlandı
18 MART - Türkiye-İsrail Ticaret Antlaşması imzalandı
19 MART - Kırıkkale Devlet Hastanesi'nin temeli atıldı
25 MART - Yeşilhisar olayları başladı 3 Nisan 1960'da İnönü'nün ilçeyi ziyareti sırasında bu olaylar daha da arttı
1 NİSAN - İçişlerinde 17 ilçenin kurulması (Samsat, Elmadağı, Sulakyurt, Delice, Eldiven, Eynesil, Atabey, Aralık, Sanoğlan, Domaniç, Turboğlu, Silopi, Derinkuyu, Kumru, Korgan, Çamhhemşin, Erfelek) kanunlaştı
2 NİSAN - İnönü'nün Kayseri gezişi olaylarla başladı
5 NİSAN - CHP Meclis Grubu, bildiri yayınladı ve son olaylar üzerinde durarak, yurdun selameti bakımından seçimlerin bir an önce yapıl-masını istedi
7 NİSAN - Başbakan Menderes Parti grubunda konuştu: 'Memleket bugün kabili idare olmaktan çıkmıştır İşler çoktan laçka olmuştur Adliye işlemez hale gelmiş, idare acze düşmüştür'
14 NİSAN - Ürdün Kralı Hüseyin Türkiye'yi ziyaret etti
15 NİSAN - Gazeteci Ahmet Emin Yalman, sağlık durumundan ötürü tahliye edildi
18 NİSAN - Bursa Milletvekili Mazlum Kayalar ve Denizli Milletvekili Baha Akşit'in 'CHP'nin yıkıcı, gayri meşru ve kanun dışı faaliyetleri-nin memleket sathında cereyan tarzı ve bunların mahiyetlerinin nelerden ibaret olduğunu tahrik, tespit ve memleketin her tarahnda yaygın bir halde görülen kanun dışı siyasî faaliyetlerin muhtelif se-beplerine intikal etmek, matbuat meseleleriyle adlî ve idarî mevzu¬atın ne suretle tatbik edilmekte olduğunu tetkik eylemek üzere Meclis tahkikatı açılmasını isteyen önergelerinin kabulü
Sert tartışmalar sürdürüldü Muhalefet Lideri İnönü:' Biz demokratik rejimi kurduk Bu demokratik rejimi istikametinden ayınp baskı rejimi haline getirmek tehlikeli bir şeydir Bu yolda devam ederseniz, ben de sizi kurtaramam' dedi
(Tahkikat Komisyonu Başkanlığı'na seçilen Ahmet Hamdi Sancar'ın adına izafetle bu komisyon 'Sancar Komisyonu' olarak adlandırıla¬caktır)
19 NİSAN - Türkiye-Batı Almanya Malî Yardım Antlaşmağı imzalandı
20 NİSAN - Meclis'te tartışmak geçen görüşmeden sonra CHP milletvekilleri toplantı salonunu topluca terk ettiler
23 NİSAN - Balıkesir İşçi Sitesi temeli atıldı
25 NİSAN - İzmir Kan Merkezi açıldı
25 NİSAN - TBMM adına tahkikatları yapacak olan komisyonların vazife ve selahiyetleri ile ilgili olarak Çorum Milletvekili Hüseyin Ortak-çıoğlu (DP) ve üç arkadaşı tarafından hazırlanan bir kanun teklifi Meclis'e verildi
27 NİSAN - Tahkikat Encümeni selahiyet kanunu, uzun ve çetin tartışmalardan sonra kabul edildi (Kanun No 7468) 12 CHP milletvekili 3-6 celse çıkarma cezası aldı Muhalefet Lideri İnönü, 12 inikat ceza-sına çarptınîdı Meclis görüşmelerinin yayınlanması yasaklandı ;
27 NİSAN - Pakistan Cumhurbaşkanı Eyüp Han Türkiye'yi resmen ziyaret etti;
27 NİSAN - Mersin Limanı hizmete açıldı
28 NİSAN - İstanbul ve Ankara'da meydana gelen olaylar üzerine her iki şehirde de sıkıyönetim ilan edildi,j
28 NİSAN - İstanbul Üniversitesi'nde, İktidar Partisi aleyhinde gösteri-j ler başladı
29 NİSAN - Ankara-İstanbul Üniversiteleri bir ay süre ile kapatıldı *
1 MAYIS - İstanbul'da l gün gündüz sokağa çıkma yasağı kondu
2 MAYIS - NATO Bakanlar Konseyi İstanbul'da toplandı ve bir takım gösteri olayları yapıldı
3 MAYIS - İnönü; Başbakan Menderes'in son radyo konuşmasma cevap vererek yapılan isnatları reddetti Meclis ve basında fikirlerim açıklamak imkanından yoksun olduğu için, cevabinin radyoda yayınlanmasını istedi
3 MAYIS- Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Cemal Gürsel, yazdı olarak hükümeti uyarmak istedi (Mektup ihtilalden sonra açıklanmıştır) Aziz Vekilim:
Dün geceki konuşmalarımızın ışığı altında, zatı alinizi memleketin huzur ve istikrarı için alınması lazım gelen tedbir ve kararlar hakkında¬ki görüşlerimi arzetmeyi millî ve vatanî bir vazife bilirim
Sayın Başbakanın açıklamalarım dinledim ve okudum Bunlarda, be¬nim düşüncelerimin kabulüne müsait bir zemin henüz mevcut olmadı¬ğı aşikar olarak belli ise de, gene de düşüncelerimin sizlere iblağının za-ruretine inanıyorum Muhterem Vekilim:
Şu hakikati kabul etmek lazımdır ki Kayseri hadiseleriyle başlayıp son karar ve feci olaylara kadar devam eden vak'alar vatandaş ruhun-da derin teessür ve Hükümete karşı telafisi güç hoşnutsuzluklar yaratmıştır Hele, Ordunun, talebelere karşı akılsızca kullanılması, işin vaha-metini artırmış Ordu mensuplarında huzursuzluk ve güvensizlik hisleri belirmiş, korkulan şey olmuş Ordu politikaya karıştırılmıştır Sayın Vekilim:
Bu ahval küçümsenecek, cebir ve şiddetle geçiştirilecek şeylerden değildir Memleket, Hükümet ve partinizin düştüğü bu müşkül vaziye¬ti kurtarmak için sük-frunetli, fakit ciddî ve cezri tedbirler almak lazım¬dır Bu tedbirler şunlar olmalıdır:
1) Cumhurbaşkanı istifa etmelidir Çünkü bütün fenalıkların bu zat¬tan geldiği hakkında memlekette umumî bir kanaat vardır
2) Kabinede iyi kabul edilmeyen ve suihalleri bütün memlekette ya¬yılmış bulunan zevat çıkartılmalı, yeni Kabine mutlak dürüst, makul, zorcu değil, adalet ve şefkat hissi taşıyan zevattan kurulmalıdır
3) İstanbul, Ankara valileri, emniyet müdürleri süratle değiştirilmelidir
4) Ankara Örfi İdare Kumandanı derhal değiştirilmelidir
5) Son çıkarılan ve tahkikat komisyonları ihdas eden kanun kaldırılmalıdır
Mevkuf gazeteciler af kanunu ile kısa zamanda tahliye edilmeli
7) Son hadiselerde tevkif edilen talebeler serbest bırakılmalı, ili müesseseleri yeniden faaliyete geçmelidir
8) Şimdiye kadar çıkarılan bütün antidemokratik kanunlar tedrici kaldırılmalıdır
9) Vatandaşın hürriyet ve eşit muamele hakkına mutlak surette ayet edilmelidir
10) Ordunun meseleleri sür'atle halledilmelidir
11) Din istismarcılığından vaz geçilmelidir
12) Suiistimaller oluyor mu, bilmiyorum Fakat, olduğu hakkını umumî bir kanaat mevcuttur ve milletin hükümete itimatsızlığına s bep olmaktadır Bu gibi kötülüklerin süratle bertaraf edilmesi lazımd
13) Müstesna zamanlar ve günler haricinde hükümet büyüklerin memleket gezilerinde sun'i büyük vatandaş toplulukları üe karşılanırı ları usulü terk edilmelidir
Muhterem Vekilim:
Bu yazdıklarım asla bir parti ve politika mülahaza ve tesiriyle yaz mamıştır Memleketin durumunun bu tedbirlerin alınmasın! zarurî ki dığına inandığım için arz edilmiştir,
Sizlerin vatanperverlik ve vicdanlannıza hitap ediyorum İyi düşi nünüz İyi yapınız Memlekette çok şeyler yaptığınız muhakkaktır F kat, bu asla kafi değildir Bu yapılan işleri müstemleke idarecileri de y, par, yapıyor ve yapmıştır Asıl mühim olan toplumun ruhunda yasan zevk ve azminin geliştirilmesi hak ve hürriyet aşkının kökleştirilmesi ı vatandaş idrakinin yüksek ve necip hislerle donatılmasıdır Olaylar l yolda olmadığınızı göstermektedir Talebelerin hürriyet duygusu i yaptıkları masumane tezahürata karşı kıtalar sevk edilmesi ve onlar desteği ile emniyet kuvvetlerinin ilim yuvalannın içine kadar girerek t lebeleri, profesörleri ile beraber coplarla ve kurşunlarla tedip etme dünyada görülmemiş feci bir şeydir Bu hengamede kız talebelerin yi rekler parçalayan çığlıklannın analar, babalar ve halk ruhunda onulma yaralar açacağım ve açtığım anlamak memleketin huzuru bakımında büyük bir hata ve hazin bir gaflet olduğuna kaniim
Bizim gençlerimizde hak, adalet ve hürriyet duygularının gelişim sinden ve kemalinden memnun olmamız lazım gelmez mi? Istikba hissiz, duygusuz, müstemleke ruhlu, yalnız maddeci bedbaht msanlaı mı bırakmak istiyoruz? 3
Sayın Vekilim:
Maruzatım muhakkak ki çok mühim ve hatta çok cüretkaranedir Fa¬kat memleket için Milletin selameti için, hükümet ve hatta partinizin kurtaniması için dikkate aunması, lazımdır ve hatta çok lazımdır Saygılarunla
KKK Orgeneral Cemal Gürsel
4 MAYIS- Turizm Bankası Kanunu kabul edildi
5 MAYIS- Ankara'da Kızılay'da "555 K" diye adlandırılan nümay41er oldu Olay yerinde; Cumhurreisi, Meclis Başkanı, Başbakan da bu¬lundu
6 MAYIS- Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü kanunu kabul edildi 6 MAYIS- Kara KK Org Cemal Gürsel görevinden izinli olarak ayrıldı Gürsel'in en küçük birliklere kadar ulaştırılan telsiz mesajı:
'Kara Kuvvetleri Komutanlığı'ndan izinli olarak ayrılıyorum Bütün arkadaşlanma veda ederim
Sizlere son sözlerim şu olacaktır: Her şeye rağmen ordunun ve taşı¬dığımız üniformanın şerefin! daima yüksek tütünüz Bu sıralarda mem¬lekette esen hırslı politika havasının zararlı tesirlerinden kendinizi ko-rumasını biliniz Ne pahasına olursa olsun, politikadan katiyen uzak ka¬lınız Bu sözlerim, şerefli ordunun, kudreti ve memleketin kaderi için hayati ehemmiyeti haizdir Bütün gayretiniz! memleket müdafaası için lazım olan kudretiniz! artırmağa ve onu en yüksek dereceye çıkarmağa hasrediniz Sizlere inanıyor, son erden büyük kumandana kadar cümle-nizi derin saygı ve sevgi hissi ile selamlıyorum'
KKK Orgeneral Cemal Gürsel
12 MAYIS- Türkiye-Hollanda Kültür Antlaşmağı imzalandı
13 MAYIS- Kütahya'da 1000 hatlık otomatik telefonu hizmete açıldı 13 MAYIS- Türkiye-Finlandiya Ticaret Antlaşması imzalandı
16 MAYIS- İzmir Trafo Merkezi açıldı
17 MAYIS- Türkiye-Amerika yardım antlaşması imzalandı
18 MAYIS- Demirköprü Baraj ve Hidro-elektrik Santralı hizmete açıldı
20 MAYIS- Hindistan Başbakanı Nehru Türkiye'yi ziyarete geldi
21 MAYIS- Harp Okulu öğrencileri Ankara'da, iktidar Partisi aleyhinde
sessiz bir yürüyüş yaptılar 25 MAYIS- TBMM'nin XI döneminin son birleşimi Başkan Vekili: Agah
Erozan, Ali Latif oğlu (İsparta), şükrü Esen (Kastamonu)'in önergele¬ri üzerine Meclis'in 20 Haziran 1960 tarihine kadar tatili kabul edil¬di Son birleşimdeki konuşmaların yayınlanması yasaklandı 27 MAYIS- 27 Mayıs ihtilali Türk Silahlı Kuvvetleri idareyi eline aldı
Sonradan '27 Mayıs İhtilali' olarak adlandırılacaktır 27 Mayıs 1960 sabahı rady darının düğmesini çeviren vatandaşlar, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin sesiyle karşılaştılar "Sevgili Vatandaşlar;
Bugün demokrasimizin içine düştüğü buhran ve son müessif hadise¬ler dolayısıyla kardeş kavgasına meydan vermemek maksadıyla Türk Silahlı Kuvvetleri, memleketin idaresini ele almıştır Bu harekata Silahlı Kuvvetlerimizin, partileri içine düştükleri uzlaşmaz durumdan kurtar¬mak ve partiler üstü tarafsız bir idarenin nezaret ve hekimliği altında en kısa zamanda adil ve serbest seçimler yaptırarak idareyi hangi tarafa mensup olursa olsun, seçimi kazananlara devir ve teslim etmek üzere girişmiş bulunmaktadır
Girişilmiş olan bu teşebbüs, hiçbir şahsa veya zümreye karşı değil¬dir îdaremiz, hiç kimse hakkında şahsiyata müteallik tecavüzkar bir fi-ile müsaade etmeyeceği gibi edilmesine de asla müsamaha etmeyecek¬tir
Kim olursa olsun ve hangi partiye mensup ulunursa bulunsun, ha vatandaş; kanunlar ve hukuk prensipleri esaslanna göre muamele göre¬cektir Bütün vatandaşların, partilerin üstünde aynı milletin, aynı soy¬dan gelmiş evlatları olduklarım hatırlayarak ve kin gütmeden birbirle¬rine karşı hürmetle ve anlayışla muamele etmeleri ıstıraplanimzm din-» mesi ve milli varlığımızın selameti için zaruri görülmektedir
Kabineye mensup şahsiyetlerin, Türk Silahlı Kuvvetleri'ne sığınma¬larım rica ederiz, şahsî emniyetleri kanunun teminatı altındadır
Müttefiklerimize, komşulanmıza ve bütün dünyaya hitap ediyoruz" Gayemiz, Birleşmiş Milletler Anayasasi'na ve insan hakları prensipleri-ne tamamiyle riayettir Büyük Atatürk'ün 'Yurtta sulh, cihanda sulh' prensibi bayrağımızdır "
Bütün ittifaklanmıza ve taahhütlerimize sadıkız NATO ve CEN-T0'ya inanıyoruz ve bağlıyız Düşüncemiz 'Yurtta sulh, cihanda sulh-, tur'
Meclis feshedildi Yeni anayasa ve demokratik müesseselerin kımıl-maşı hazırhğına başlanıldı Millî Birlik Komitesi Başkanı Org Cemal Gürsel, millete seslendi:
"Aziz Türk Milleti;
Bir aydan beri memlekette cereyan eden ve milleti sür'atle korkunç buhranlara sürükleyen hadiseleri biliyorsunuz Bu gidişin memleketi kanlı bir kardeş kavgasma da götürmekte olduğunu her akü basında va¬tandaşın takdir ettiğine kaniyim Dünya ahvali her gün biraz daha kö-tüye doğru giderken, hususî politika ihtirası yüzünden vatanımızın maddeten ve manen perişanlığa sürüklenmesi vicdan sahibi bütün va¬tandaşları dilhun etmektedir Bu hal nereye kadar gidecek? Bu feci akibete hissiz ve alakasız, seyirci mi kalmak lazım? İşte vatandaşlarım, bu ahvali ıstırap içinde aylardan beri düşündüm ve bu zevata çıkar yol¬ları gösterdim Fakat onlar kapıldıkları politika ihtirasının, şuurlanna verdiği bozukluk dolayısıyla dinlemediler ve 4i zorla yürütmek sevda-sına düştüler
Çıkarılan kanunlar, takip edilen hareketler Türk Milleti'ni zincire vurmak kasımda olduklarım gösteriyordu
Bu asırda böyle bir idarenin, böyle bir hareketin olabileceğim zannet¬mek Türk Milleti'ni hissiz bir sürü olarak kabul etmek demektir
Hayır vatandaşlar, Türk Milleti hissiz bir sürü değil, belki bir çoğu okuma yazma bilmez, fakat atavik bir intikalle daha çok okumuş yaz¬mış milletlerden daha çok fikri selime, aklı selime, vicdan ve vakara sa¬hiptir İşte bu düşünceler ve mülahazalarla bu feci gidişe son vermeye karar verdim ve devletin idaresine el koydum
Derhal bütün vatandaşlara şunu ifade etmek isterim ki, asla bir dik¬tatör olmak hevesinde değilim Bütün emelim bu memlekette temiz, dü¬rüst bir demokratik nizam kurmak ve devletin idaresin! milletin irade-sine terk etmektir Bana inanınız ve güveniniz Bütün milletin benimle beraber olduğuna inanıyorum Bazı menfaatperestler, midesini ve vicdanım paraya bağlamış olanlar bu hareketimize karşı teşebbüslerde bu-lunmaya yeltenebilirler Fakat onlara asla müsamaha edilmeyeceğim vatandaşlarıma temin ederim Kötü ruhlu olanlardan bile memleketin bu nazik anında, az olsun vicdanlarım harekete geçirerek çalışmalanmı-za yardım etmeseler bile, engel olmamalarım isteriz Tekrar bana gü-venmenizi, inanmanızı isterim ve sizleri sonsuz muhabbet ve saygıyla selamlıyorum
Millî Birlik Komitesi Başkanı
Org Cemal Gürsel
28 MAYIS- CelM Bayar istifa etti
28 MAYIS- Tarafsız kişilerden bir kabine kurulduğu 27 saydı tebliğ ile bildirildi Kabinede 3 asker ve 14 sivil yer aldı, Birinci MBK Hükümeti
Başbakan ve Milli SavBak : Org Cemal Gürsel Kamil Artus Şefik İnan Devlet Bakanı Devlet Bakanı Adliye Bakanı İçişleri Bakanı Dışişleri Bakanı Maliye Bakam MEğitim Bakam Bayındırlık Bakam Ticaret Bakanı Sağlık Bakanı Gümrük Bakam Tanm Bakanı Ulaştırma Bakam Çalışma Bakam Sanayi Bakanı Turizm Bakanı İmar ve İskan Bakanı Abdullah Gözübüyük Tümg Mİhsan Kızıloğlu Selim Sarper Ekrem Alican Prof Fehmi Yavuz Daniş Koper Cihat İren
Prof Nusret Karasu Fethi Aşkın Feridun Üstün Tuğg Sıtkı Ulay Prof Cahit Talaş Muhtar Uluer Zühtü Tarhan Orhan Kubat
28 MAYIS- Prof Siddık Sami Onar Başkanlığı'nda toplanan Profesörleri Kurulu '27 Mayıs'ın meşru olduğu hakkında rapor verdi
30 MAYIS- DP İçişleri Bakam Dr Namık Gedik, tutuklu bulunduğu Harp Okulu penceresinden atlayarak intihar etti
l HAZİRAN- İnönü, Ankara'da yeni dönemin ilk basın toplantısmı yap¬tı: ' Ordunun harekatından haberdar olmadığım' kesin olarak belirtti
12 HAZİRAN- Millî Birlik Komitesi'nin l saydı kanunu ile Anayasa'nın bazı maddeleri kaldınîdı ve bu suretle TBMM feshedildi TBMM'nül bütün hak ve yetkileri Geçici Anayasa gereğince Millî Birlik Komitesi'ne verildi Birliğin hukukî statüsü düşürülmesinden sonra kurulan i Millî Birlik Komitesi üyelerinin adları açıklandı:
Başkan : Orgeneral Cemal Gürsel;
Üyeler : Gülsoytrak, Suphi Acuner, Ekrem Kabibay, Orhan Akkoyunlu, Fazri Kaplan, Kadri Kaplan, Mustafa Karaman, Suphi Karan, Muzaffer Karavelioğlu, Kamil Koksal, Osman Köseoğlu, Münir Kuytak, Fikret Küçük, Sami Madanoğlu, Cemal Soyuyüce, Şefik Taşer, Dündar Tunçkanat, Haydar Türkeş, Alpaslan Ulay, Sıtka Yıldız, Ahmet Yurdakuler, Muzaffer 16 HAZİRAN- Yüksek Adalet Divanı mahkeme usulüne dair (3 sayılı) kanun kabul edildi
Aksoylu, Refet Ataklı, Mudp Baştuğ, İrfan Baykal, Rıfat Çelebi, Emanullah Er, Ahmet Erkanlı, Orhan Ersu, Vehbi Esin, Numan Okan, Sezai Özdağ, Muzaffer Ozdilek, Fahri Özgüneş, Mehmet Özgür, Selahattin Ozkaya Şükran Solmazer, İrfan
21 HAZİRAN- Milli Birlik Komitesi, Büyük Millet Meclisi binasında teş¬riî görevine başladı
22 HAZİRAN- Emekli Oramiral Fahri Korutürk, Türkiye'nin Moskova Büyükelçiliği'ne atandı
23 HAZİRAN- Köy Enstitüleri Kurucusu, eğitimci İsmail Hakkı Tonguç (Doğ: 1897) öldü
24 HAZİRAN- MB Komitesi üyeleri, büyük bir törenle yemin ettiler
30 HAZİRAN- Geçici Anayasa'nın 6 maddesine göre MB Komitesi ta-rafından seçilen l Başkan, 30 üyeden meydana gelen 'Yüksek Soruş¬turma Kurulu' toplandı
4 TEMMUZ- Siyasi partilerin ocak ve bucak merkezleri kapatıldı
12 TEMMUZ- Celal Bayar; vatana hıyanet suçundan Yüce Divan'a sevk
edildi (2 No'lu karar)
24 TEMMUZ- Basın Ahlak Yasası yürürlüğe girdi 29 TEMMUZ- Eski Başbakanlardan Hasan Saka (Doğ: 1886) öldü
2 AĞUSTOS- MB Komitesi; 5434 saydı TC Emekli Sandığı Kanununu ek ve geçici 42 saydı kanunu kabul etti Bu kanuna göre, orduda bo¬zulmuş olan piramit (küçük rütbeli ve büyük rütbeli subay dengesi) tekrar korunabdecekti
2 AĞUSTOS- Başkan Gürsel: 'Subaylar olayları unutup esas vazifeleri-
1960 151ne dönmeli' dedi
3 AĞUSTOS- 42 saydı kanun uyarınca bir kısım subay, amiral ve geraLİ emekliye sevk edildi (235 general ve amiral) Bu 41eme tabi ol
lar bilahare 'Eminsular' adıyla anılacaktır
12 AĞUSTOS- MB Komitesi'nin kabul ettiği (55 saydı) kanunla, Koıtenin çıkardığı kanunların geçici olmadığı açıklandı Kanundan '
cici' kelimesi kaldırddı
15 AĞUSTOS- Zürih ve Londra Antlaşmaları'na dayandarak Kıbrıs bağımsızlığı yürürlüğe girdi Gece saat 2400'te 45 dakika süren imza töreni yapddı Belgeleri, Cumhurbaşkanı Makarios, muav Dr Küçük ve Türkiye, İngdtere, Yunanistan konsoloslan imzala lar
16 AĞUSTOS- Anlaşma gereğince Kıbrıs'ta bulunacak Türk Alayı büyük tezahüratla Kıbrıs'a çıktı 82 yıl sonra Türk askerî Adaya tek
ayak basıyordu Türkiye'nin ilk Kıbrıs Büyükelçisi Emin Dırvana da yeni görevine başladı Kıbrıs bu suretle bağımsızlığına kavuşmuş oluyordu
17 AĞUSTOS- Türk Kültür Demeği, Başkan Gürsel'in açış konuşmasla açıldı
25 AĞUSTOS- Kabine'de dk değişiklik BM Komitesi 10 Bakanı görevinden affetti 2 MBK Hükümeti kuruldu
11 EYLÜL- MBK üyesi ve Ankara valisi Gen İrfan Baştuğ, İstanb) Ankara yolunda trafik kazasında öldü '
12 EYLÜL- Demirci ilçesinde büyük yangın
22 EYLÜL- Türkiye-Yugoslavya Veteriner Antlaşması imzalandı
24 EYLÜL- Yüksek Adalet Divanı kuruldu
26 EYLÜL- Celal Bayar, tutuklu bulunduğu Yassıada'da, bel kemerîy intihara teşebbüs etti ;
27 EYLÜL- Türkiye-Amerika Kredi Antlaşması imzalandı
29 EYLÜL- Demokrat Parti, Ankara 4 Asliye Mahkemesi kararıyla k patddı
30 EYLÜL- Devlet Planlama Teşkdatı kurulması hakkındaki (91 sayı) kanun kabul edildi |
7 EKİM- Salim Başol, Sehnan Yörük, Rıza Tunç, Abdullah Üner, Ha Tuzun, Hasan Gürsel, Mehmet Çokgüler, Vasfi Göksu, Ali Doğa Toran'dan kurulu Yüksek Adalet Divanı Ankara'dan ayrdarakH beliada'da kendileri için ayrdan otele yerleştiler
14 EKİM- Yassıada yargılamaları başladı (Bu süre içinde 203 otun)
1iyapıldı 529 sanık, 1063 tanık dinlendi Divan kararlanna göre: 15 ki¬şi ölüm cezası, 31 kişi müebbet hapis cezasına, 418 kişi çeşitli cezala-ra çarptırıldı 123 kişi beraat etti MB Komitesi 15 ölüm cezasından, 4'ünü onayladı Bayar'ın cezası müebbet hapse çevrildi, 3'ünü yerine getirdi 12'sinin cezasmı müebbet hapse çevirdi)
23 EKİM- Genel Nüfus Sayımı:
1927:13648270, 1935:16158018, 1940:17820950, 1945:18790174, 1950: 20947188, 1955: 24064763, 1960:27754820, 1965:31391421, 1970:35666549,
24 EKÎM- Savunma Sekreterlikleri Kanunu kabul edildi 27 EKİM- Üniversiteler öğretim üyelerinden bazılarının vazifelerinden affına ve bazılarının diğer fakülte ve yüksek okullara nakline dair (114 saydı) kanun kabul edildi Sonradan 147'ler olarak adlandırıla¬cak olan 147 öğretim üyesi (Profesör, doçent, asistan) görevlerinden affedildi
9 KASIM- 42 sayılı kanun gereğince emekliye ayrılan subaylardan istek¬lilerin öğretmenliğe alınması hakkında 125 sayılı kanun kabul edildi
14 KASIM-14 Millî Birlik Komitesi üyesinin görevlerinden affına dair '5434 saydı TC Emekli Sandığı kanununa ek 281960 gün ve 42 sayılı kanununa geçici bir madde eklenmesine dair (126 saydı) kanun kabul edddi
15 KASIM- MB Komitesi; Dışişleri Bakanlığı Kuruluşu hakkındaki 3312 sayıh kanunu (127) ek saydı kanunu kabul etti Bu kanuna göre, Dışişleri dış teşkilatında 14 müşavirlik kuruluyor ve komitedeki görevlerinden affedden 14 üye, en az iki yd yurda dönmemek kaydıyla bu müşavirliklere gönderiliyordu
Ondört'ler olarak adlandırılan Komite üyelerinin görev yerieri:
Alpaslan Türkeş Orhan Kabibay Orhan Erkanlı Münir Köseoğlu Mustafa Kaplan Muzaffer Karan Sefdc Soyuyüce Fazd Akkoyunlu Rıfat Baykal Dündar Taşer Numan Esin
Yenidelhi
Brüksel
Meksika
Stockholm
Lizbon
Oslo
Kopenhang
Kabd
Tel-Aviv
Rabat
Madrid
İrfan Solmazer Lahey
Muzaffer Özdağ Tokyo
Ahmet Er Libya
18 KASIM-113 sayılı Af Kanunu'nün bazı maddelerinin değiştirilmesi-ne ve bu kanuna bazı hükümler eklenmesine dair kanun kabul edüdi (ikinci Af)
22 KASIM-132 sayılı Türk Standartları Enstitüsü kuruluş kanunu kabul edildi
29 KASIM- Basın Kanunu'nun bazı maddelerini değiştiren (143 sayılı) kanun kabul edildi (İspat hakkını tanıyan kanun)
4 ARALIK- Başkan Gürsel'in geçirmekte olduğu hastalık arttı Amerika'dan gelen Harvard Üniversitesi profesörlerinden Raymond de Lacy, Türk hekimleriyle konsültasyon yaparak tedavi şeklim tespit ettiler
6 ARALIK- Türkiye-Amerika Kredi Antlaşması imzalandı
9 ARALIK- Türkiye-İngiltere Kredi Antlaşması imzalandı
13 ARALIK-1924 tarih ve 941 sayılı Teşkilatı Esasiye Kanunu'nun baa hükümlerinin kaldırılması ve bazı hükümlerinin değ4tirilmesi hak¬kındaki 12 Haziran 1960 tarihli ve l sayılı kanuna ek 'Kurucu Meclis Teşkili' hakkında (157) sayılı kanun kabul edildi
13 ARALIK- Temsilciler Meclisi Seçimi (No 158) kanunu kabul edildi
13 ARALIK- Devlet Personel Dairesi kurulması hakkında (No 160) kanun kabul edildi
14 ARALIK- İstanbul Boğazı'nda Peter Vereviz (Yugoslav) ile World Harmony (Yunan) adlı iki tanker çarpıştı İstanbul büyük bir tehlike atlattı
14 ARALIK- Türkiye ve 19 Batılı devlet arasmda iktisadî 4birliği ve kalkınma teşkilatı sözleşmesi imzalandı
19 ARALIK- İskenderun'da Atatürk Anıtı saldınya uğradı ,
26 ARALIK- Emekli Orgeneral Zeki Doğan'a vatanî hizmet tertibinden | aylık bağlanması hakkındaki (174 sayılı) kanun kabul edildi, j
27 ARALIK- Memurların tahsil müesseselerinde talebe olamayacaktan-1 na dair 4007 saydı kanun ile bu kanunun l maddesinin değiştirilme^ si hakkındaki 4214 saydı kanunun yürürlükten kaldırılması hakkın] daki (183 sayılı) kanun kabul edildi, 'm
30 ARALIK- CHP, aralannda Parti Genel Başkanı İnönü de bulunmak| üzere 49 Kurucu Meclis üyesi seçti

__________________