Cevap : Cemil Meriç Köşesi

Batılılaşmak, Batı irfanı ile kaynaşmaksa, Batılılaşamamıştık Batı medeniyeti liberalizme dayanıyordu, liberalizm sanayileşen Avrupa'nın, başka bir deyişle burjuvazinin dünya görüşüydü Bizde ne sanayi vardı, ne burjuvazı Avrupa'nın "Batılılaşınız" teklifi tek anlam taşıyordu: "kapitalizme teslim olunuz" Bürokratlarımız Batılılaşmaktan çok, Batılaşmış görünmek istiyorlardı Avrupa'yı tanımıyorduk ama kendimizi de unutmuştuk Korkuyorduk düşünceden Zirvelerde dolaşmamız yasaktı Batı'yı batın yapan düşünce fatihlerinin yalnız ismini biliyorduk Ne Locke çevrilmişti dilimize, ne Hobbes, ne Darwin Hegel, ışığı bize kadar gelmeyen bir yıldız Marx, mavi sakalın kırkıncı odası Harf devrimi kütüphanelerimizi dilsizleştirmişti Tek parti, çekil bir korse giydirmişti şuura 60'lardan sonra setler yıkıldı, izm'ler bulanık bir sel gibi aktı ülkemize Tanzimat'tan beri susmağa alışan halk, sesini yükseltmeğe başladı Yasak bölge kalmamıştı artık İslamiyet de serbestti, sosyalizm de

İslamiyet serbestti ama müstağripler için bir abesler yığınıydı;din, gericilikti Şuurumuza vurulan o zinciri çoktan parçalamıştı Cumhuriyet İslam olmak, çağın dışına çıkmaktı Eğitim de, basın da, müstağriplerin elindeydi Gerçi halk imanından kopmamıştı Sığ, soğuk, katılaşmış bir iman Ama müstağripler yüzde yüz Batılıydılar ve Batı'nın değerlerine sadık kaldılar Yeni kuşaklara gelince Onlar bu sahte batıcılıktan tiksinmişlerdi Masallarla avutulamazlardı artık İkiye ayrıldılar Ülkelerinin mukaddeslerine sarılanlarla sosyalizme gönül verenler, Batı'nın kelimeleriyle: sağcılarla solcular

İrfanımızı maziye bağlayan köprüler yıkılmış İslamiyet sisler içinde İhmalin, bilgisizliğin, bühtanın sisleri Kur'an'ı, "asrın idrakine söyletmek" Akif'in rüyasıydı Müslüman gençlik de aynı emel peşindedir İslam, içtimai bir nizam Yaşayan ve yaşayacak olan bir dünya görüşüAma bunu çağdaş insana kabul ettirmek kolay mı?

Oysa sosyalizmSosyalizm, Tanzimat'la başlayan Batılılaşmanın, Cumhuriyetle kökleşen laik ve pozitif düşüncenin en efendice, en tabii sonucu değil mi? İmanını kaybeden, tarihten koparılan genç nesiller için son kurtuluştu sosyalizm Yıllarca çölde yaşamışlardı, vahaya koşuyorlardı çılgınca Önüne geçilmez bir alın yazısıydı bu

İnsan her yasağa karşı düşkündür Sosyalizm de tehlikelerle dolu yasak bir bölge idi O da Avrupa'dan geliyordu ama, Avrupa'dan çok Doğu'nun ezilen milletlerine sesleniyordu Hürriyet, terakki, anayasa gibi soyut bir kavram değil, "bilimsel bir dünya görüşü" idi Gençlerimiz hürriyetin sarhoşluğu içinde bu memnu meyveyi kabuğu ve çekirdeği ile yutacaklardı ve yuttular Bir din oldu sosyalizm Marx, Hz Muhammed'in yerini aldı, Kapital Kur'an'ın

Bir anlamda ilk defa Batılılaşıyorduk Marx, bütün eserleri dilimize çevrilen ilk ve son Batılı yazar Kanla mühürlenen bir Batılaşma Okuyan gençlik düğüne gider gibi ölüme koştu, sosyalizm uğruna Bilmiyorlardı ki;

— Hiçbir düşünce bir ülkeden ötekine olduğu gibi aktarılamaz
— İnsan düşünce için değil, düşünce insan içindir
— Batan bir ülkeyi bir anda kurtaracak hiçbir sihirli formül, yani izm yoktur

Avrupa'yla aramızda aşılmaz bir duvar var Doğu, kapitalist için de, sosyalist için de sömürülecek bir alandır Doğulu ise, bir yarı insan, şüpheli yandaş, tek kelimeyle düşmandır

Zilletten kurtulmanın yolu haysiyetimizi ispattır Haysiyet, şuur ve fedakarlık demek Şuur hiçbir kiliseye bağlanmamak, her vesayeti reddetmek, kapılarını her ışığa açmak demektir Fedakarlık ise inandığı değerler uğruna her çileyi göze almak, hatta ölümü bile Saygıya layık insan kendi kafası ile düşünen ve düşüncesini haykırmaktan çekinmeyendir

Marksizm de dışardan gelen bütün ideolojiler gibi bir felaket kaynağı olmuştur Çünkü, çocuklarımız hazırlıksızdılar Marksizmin de bir ideoloji olduğunu bilmiyorlardı

İdeolojinin bir yarı hakikat, ilim kisvesine bürünmüş bir sınıf yalanı olduğunu anlayan var mıydı zaten Delikanlılar çarpıtılmış sloganları dünyaca geçerli bir hakikat sandılar Oysa Marksizim bir doktrin olmadan önce, bir araştırma yöntemidir Bir tekke şeyhi değildir Marx Belli bir çağda, belli bir bölgede yaşamış, her insan gibi, birçok zaafları olan bir düşünce adamı İnsanlığa en büyük armağanı: diyalektik

Ama unutmayalım ki adına bunca cinayetler işlenen Marksizm, şuurlanmamıza da yardım etmiştir Evet, Türk insanı papağan Batıcılıktan gerçek Batıcılığa marksizmin sayesinde geçebilmiştir Descartes'in XVII Yüzyılda Avrupa'da başardığı düşünce devrimine benzeyen bir düşünce devrimi yaratmıştır bizde marksizm Avrupa'nın yalancılığının, kapitalizmin sömürüsüne dikkatimizi çekmiştir Anlatmıştır ki Batı düşüncesi dokunulmaz bir hakikatler bütünü değildir Her sınıfın, her milletin, her camianın kendini korumak için uydurduğu yalanlar var Batı'dan icazet almadıkça Batı'yı tenkit edemezdik Marksizim bize bu icazeti verdi Yani şuurumuza takılan zincirleri kırdı ve Avrupa büyüsünü bozdu

Bir düşünce adamı Marksçı olabilir mi? Marksçılık, bir izme yani bir kiliseye bağlanmak, onun nas'larını değişmez hakikatler gibi kabul etmekse, elbette ki hayır İnsanlığın düşünce tarihinde Marksizme layık olduğu yeri vermek, bir Eflatun'a, bir İbn Haldun'a, bir Descartes'a veya bir Saint-Simon'a gösterilen saygıyı Marx'tan da esirgememek ise, elbette ki evet Marx çağdaş Batı düşüncesinin en büyük temsilcilerinden biri, belki de birincisidir Marksizmi dinleştirmek Marx'ı anlamamaktır Konserve hakikatler sunan bir şarlatan değildir Marx Marksizm tenkittir, şüphedir, araştırma yöntemidir

Cemil Meriç - Mağaradakiler

__________________