Çanakkale iline bağlı adalar

Çanakkale iline bağlı adalar


Bozcaada





(Yunanca: ???????, Tenedos), Türkiye'nin 3 büyük adası, bu ada üzerinde yer alan, Çanakkale iline bağlı ilçe
Adanın (ve ilçenin) yüzölçümü 40 km², anakaraya uzaklığı 6 km'dir Resmi nüfusu 2543 olup, kışları 1000 civarına düşer, yazları ise 5000'e çıkar

İktisat

Şarap üretimi, balıkçılık ve özellikle 1990'lardan itibaren turizm başlıca iktisadi etkinliklerdir
Bozcaada, şaraplık üzümleri ve şaraplarıyla ünlüdür Adanın büyük kısmı bağlarla kaplıdır Az miktarda tahıl, baklagiller ve meyve yetiştirilir
Haziran 2000'de Batı Burnu civarında 102 MW gücünde 17 türbinden oluşan bir rüzgâr enerjisi santrali kurulmuştur Kurulduğu tarih itibariyle adanın enerji ihtiyacının yaklaşık 30 kat fazlasını karşıladığından, karaya elektrik iletmektedir Turizme zarar vermemek amacıyla santralin ürettiği elektrik yeraltı kablolarıyla aktarılmaktadır [1]
Adada yetişen gelincik çiçeklerinden az miktarda üretilen şerbet ve reçeller daha çok turistlere satılır

Turizm

Ayazma plajı, ince kumu ve uzunluğu nedeniyle önemlidir Bunun dışında da çeşitli kumsallar vardır 26-27 Temmuz tarihlerinde geleneksel bağbozumu şenlikleri yapılır Bozcaada Kalesi ve kasabasının eski evleri de turistik açıdan ilgi çekicidir
Ada kıyıları balıklar için doğal bir sığınak ve üreme bölgesidir Bu yüzden ada etrafında trolle avlanma yapılamaz Amatör balıkçılar tarafından büyük rağbet görmektedir
Adada konaklamak için en ucuz ve yaygın imkân pansiyonlardır Gerek Türk gerekse Rum mahallelerindeki tarihi evler adalı aileler tarafından turistlere kiralanır Küçük oteller de vardır




Tarih

Adanın tarihine Çanakkale Boğazı'nın girişindeki önemli stratejik konumu damgasını vurdu
Tenedos adı, Yunan mitolojisine göre Troya savaşları sırasında adayı yöneten ve Achilles tarafından öldürülen Tenes adlı kahramandan gelir
Tenedos, Heredot'un yazılarında sık sık geçmektedir Antik çağ'da Midilli adasında oturan Aiolya halkının bir kısmının buraya yerleştiği tahmin edilmektedir
Ada, İyonya ayaklanmasından sonra önce Perslerin sonra Romalıların egemenliğine girdi Roma İmparatorluğunun parçalanmasından sonra Bizans İmparatorluğu sınırları içinde kaldı

Türklerin adayla ilk bağlantısı, Aydınoğlu Umur Bey'in İzmir'i fethettikten sonra 1328'de 8 gemilik bir filosuyla Bizans yönetimindeki Bozcaada'ya gelerek yağmalaması olmuştur
Bu dönemde Venedik ve Cenevizliler, ticari faaliyetlerine yararlı olacağı düşüncesiyle adayı ele geçirmek için bir rekabet içine girdiler 1377'de Bizans İmparatoru, askeri yardım karşılığında adayı Venedik'e verdi Ceneviz'in buna tepki göstermesi üzerine Venedik ile aralarında çatışma başladı İki devlet 1381'de Torino'da bir antlaşma yaparak adayı boşaltmaya ve tarafsız bölge olmasına karar verdiler Venedikliler bu antlaşma uyarınca ada halkını tümüyle boşalttılar ve Girit'teki Kandiye kentine taşıdılar
Ada uzun süre boş kaldı İspanyol seyyah Clavijo, 1403'te Bozcaada'ya geldiğinde üzüm bağları, meyve ağaçları, tavşanlar ve büyük bir kalenin yıkıntılarıyla karşılaştı, ancak yerleşik kimse bulamadı

Fatih Sultan Mehmet döneminde ada Osmanlı donanmasının ikmal üssü olarak kullanıldı Bunun üzerine Venedikliler adaya tekrar asker çıkardılar 1464'te Mahmut Paşa, adayı resmen Osmanlı topraklarına kattı 16 yy'da Bozcaada, Piri Reis haritalarında şimdiki ismiyle belirdi
Venedikliler ilk denemelerinden yaklaşık iki yüzyıl sonra 1656'da adayı bir kez daha ele geçirebildiler, ancak hemen ertesi yıl Osmanılar'ca geri alındı
Venediklilerin bölgedeki etkinliği uzun zaman sürdü 1697'de yapılan Bozcaada Savaşı'nda Osmanlı donanmasını yöneten Mezemorta Hüseyin Paşa, Molino yönetimindeki Venedik donanmasına karşı zafer kazandı

Ada 1807'de Rusya tarafından işgal edildi, yakıldı ve kalesi tümüyle yıkılıdı 1842'de II Mahmut kaleyi yeniden yaptırdı 1866'da Osmanlıların Cezayir-i Bahr-i Sefid vilayetine bağlı Limni sancağına bağlandı
Bozcaada Çanakkale Savaşı'nda ada İngiliz ve Fransız kuvvetleri tarafından işgal edildi ve lojistik destek için kullanıldı Bu dönemde müttefik kuvvetler Ayazma Tepesi'nde, Habbele Ovası'nda ve Habbele Tepesi'nde savaş uçakları için üç pist yaptı Savaş sırasında müttefik askerleri, Bozcaada'da tedavi oldu ve dinlendi
Bozcaada 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antlaşması ile Türkiye Cumhuriyeti'ne bırakıldı Türkler, adayı aynı yılın 23 Eylül günü teslim aldılar
Bozcaada belediyesi de adanın Türkiye'ye geçmesinin hemen ardından yine 1923'te kuruldu

Nüfus ölçümü

Bozcaada'da yerleşim 14yy'ın son yıllarında adanın tümüyle boşaltılmasıyla kesintiye uğramıştır 15yy'ın ortalarında ada Osmanlı yönetimine girdiğinde boş olduğu yönünde belgeler vardır
20 yüzyıl başında nüfusun yarısından biraz fazlasını Rumlar oluştururken, bugün adada sadece 30 kadar Rum kalmıştır Bu nüfus azalmasının nedeni olarak Rum azınlığın bir "yıldırma" siyasetiyle kaçırıldığını öne sürenler vardır Azınlığı yıldıran unsurlar arasında 6-7 Eylül Olayları, Kıbrıs Sorunu, toprakların düşük bedelle kamulaştırılması, Lozan Antlaşması'nda azınlıkların haklarının korunmasına ilişkin maddelere Türk hükümetlerinin uymaması, daha büyük bir Rum toplumu barındıran komşu Gökçeada'daki Rumların göç etmesi sayılmaktadır
Özellikle, Lozan Antlaşması'nın 14 maddesi uyarınca, adadaki güvenlik güçlerinin yerel halktan müteşekkil olması kuralına Türkiye'nin uymadığı iddia edilmektedir [4]
Bu iddialara karşılık, Rumlar (belki kısmen) iktisadi nedenlerle göç etmiş olabilirler Adadan ayrılan Rumlar Türkiye dışına göç etmiştir Bu göç 1970'ten sonra hızlanmıştır
Adada faal durumda üç cami ve bir kilise bulunmaktadır Ayrıca Türkiye'nin köyü olmayan tek ilçesidir

Muhtelif

Bozcaada, Türkiye'nin köyü olmayan tek taşra (il merkezi dışı) ilçesidir
Adanın batı burnunda bulunan Polente deniz feneri ve rüzgar gülleri, enerji santralinin işletmeci kuruluşu tarafından 2007 yazında ziyarete kapatılmıştır Sebep olarak ise rüzgar güllerine sprey boyayla yazı yazılması gösterilmiştir


Gökçeada




(İmroz; Yunanca: ?µß??? – Imvros), Çanakkale'nin bir ilçesi ve Türkiye'nin en büyük adasıdır Ege Denizi'nin kuzeyinde, Saros Körfezi girişinde yer almaktadır 95 km kıyı şeridine sahiptir Adanın batısında yer alan Avlaka Burnu Türkiye'nin de en batı noktasını oluşturmaktadır

Yerleşim birimleri:

Merkez / Çınarlı

Eski adı;Panaghia Balomeni Adanın merkezidir, yapımı tamamlanmamış bir havaalanı mevcuttur Resiler için bakınız:

* Çınarlı kasabası, 1967
* Adaya muhtemel bir Yunan saldırısına karşı silahlandırılmış, "İmroz İlköğretmen Okulu" öğrencileri,03121967

Dereköy

Eski adı;Shinudy Adanın iç batı kesimindedirCumhuriyetin ilk yıllarında Türkiye'nin en büyük köyü olarak kabul edilmektedir 1970'li yıllara kadar Gökçeadanın en büyük köyü olma niteliğini korumuştur Yoğun göç vermesi nedeniyle şu anda terkedilmiş durumdadır Ancak Meryem Ana bayramında (15 Ağustos) köy hareketlenir

Kaleköy

Eski adı;Kastro Adanın kuzeydoğusundadır Kaleköy iskelesi, 1Dünya savaşı sırasında Fransız Donanma Kumandanlığı tarafından düzenlenmiş, 1970li yıllarda Kuzulimanı'na yeni iskele yapılıncaya kadar tüm adanın ulaşımını sağlamıştırAncak küçük tonajlı gemilerin ve yatların yanaşması için uygundur Bu yıllara kadar adanın ulaşımı, Ayvalık ve Gemlik adlı yolcu gemileri ile sağlanmıştır Haftada iki kez (Çarşamba ve Cumartesi) saat 23:00 civarında adaya ulaşan bu gemiler iskeleye yanaşamadıkları için yaklaşık 1 mil açıkta demirlemek zorunda kalırlardı Gemiler ile iskele arasında ulaşım balıkçı/süngerci tekleleri ile sağlanırdı Kaleköy iskelesinin henen sağ tarafında yer alan tepenin üzerinde köye eski ismini veren kale yer almaktadır




Zeytinli köyü

Eski adı;Haghioi Theodoroi Adanın kuzey iç kesimlerinde, Merkez ilçeye çok yakın eski bir Rum köyüdür Halen küçük bir Rum kökenli nüfus yaşamaktadır

Tepeköy

Eski adı;Agridia Adanın kuzeyinde bir Rum köyüdür Tek tük Rum yerleşkesi devam etmektedir

Bademli köyü

Eski adı;Gliky Adanın kuzeydoğusunda, merkez ilçe ile Kaleköy arasında yer alır

Yeni Bademli köyü

Yeni kurulan köylerdendir, adanın kuzeydoğusundadır, motel ve pansiyon bölgesidir
Eşelek / Yeni kurulan köylerdendir, adanın güneydoğusundadır, adanın tarım bölgesidir, sebze meyve üretilir

Şahinkaya köyü

Yeni kurulan köylerdendir, Dereköy civarındadır, adanın iç batı kesimindedir

Şirinköy

Yeni kurulan köylerdendir, adanın güneybatısındadır

Uğurlu köyü


Adanın batısındadırguzel bır koydur adanın en muhtesem mevkıısındedırdoga bakımında iyi değildir kuraktır ama sahili güzeldir Aynı zamanda Türkiye'nin en batıdaki köyü olma unvanına sahiptir(en batı nokta olan Avlaka Burnu'na da çok yakındır)

Yenimahalle

Eski adı;Evlampio Merkez ilçe ile Kuzulimanı arasındaki yol üzerindedir

Gökçeadanın önemli yerleri

Aydıncık / Kefaloz mevkii ve plajı (Kefalos): Adanın güneydoğusunda uzunca bir plajdır, tesisleri mevcuttur, yelken sörfü için idealdir
Kefaloz burnu (Kefalos): Adanın güneydoğusundadır
Kapıkaya mevkii (Stenos): Adanın güneyindedir, tesisi olmayan bir plajı vardır
Kaşkaval burnu / Peynir kayalıkları (Kaskaval): Adanın kuzeydoğusundadır, scuba için idealdir
Kaynarburun (Grarton / Grafton): Ada'nın doğusunda, Kuzulimanı'nın güneyinde burun
Kokina mevkii (Kokina)
Kömür burnu: İnceburun'un kuzeyinde burun
Kuzulimanı (Haghios Kyrikas): Adanın doğusundadır, Eceabat-Kabatepe'den ve Çanakkale-Merkez'den feribot seferleri yapılır
Mavikoy / Lacivertkoy: Türkiye'nin ilk ve tek su altı milli parkının bulunduğu yörededir, adanın kuzeydoğusundadır, scuba için idealdir
Lazkoyu: Adanın güneyindedir, tesissiz taşlık bir plajı vardır
Marmaros mevkii: Adanın kuzeybatısındadır, şelalesi ile ünlüdür
Cugura mevkii (Zagura): Adanın iç orta kesimlerindedir
Gizli Liman: Adanın batısındadır, gümrük kurulması durumunda Limni adası ile karşılıklı feribot seferleri başlatılabilecektir, ayrıca taşlık ama tesisi olmayan uzuncana bir plajı vardır
İnceburun / İncir burnu (Avlaka): Türkiye'nin en batı noktasıdır

Pınarbaşı mevkii (Spilya)

Yelkenkaya mevkii: Türkiye'nin ilk ve tek su altı milli parkının bulunduğu yörededir, adanın kuzeydoğusundadır, scuba için idealdir
Yıldızkoy: Türkiye'nin ilk ve tek su altı milli parkının bulunduğu yörededir, adanın kuzeydoğusundadır, scuba için idealdir

__________________