A Dan Z Ye Türk Atasözleri Arşivi

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-09-2012

D

# Dadandırma kara gelin, dadanırsa yine gelir

# Damdaki iti avluya sıçırtma

# Damdan düşen, damdan düşenin halini bilir

# Damlaya damlaya göl olur

# Danışan dağı aşmış, danışmayanyolu şaşmış

# Danışan dağı aşmış,danışmayan yolu şaşmış

# Darı unundan baklava, incir ağacından oklava olmaz

# Darı unundan baklava,incir ağacından oklava olmaz

# Davacın kadı olursa yardımcın Allah olsun

# Davetsiz gelen döşeksiz oturur

# Davul dengi dengine diye çalar

# Davulu biz çaldık, parsayı başkası topladı

# Davulun sesi uzaktan hoş gelir

# Dayak cennetten çıkmıştır

# Dayanık öküze oha! neymiş?

# Dazlayan daza düşer, kel başlı kıza düşer

# Dağ adamı, hasta eder sağ adamı

# Dağ başına harman yapma, savurursun yel için, sel önüne değirmen yapma, öğütürsün

# Dağ başına kış gelir, insanın başına iş gelir

# Dağ başından duman eksik olmaz

# Dağ dağ üstünde olur,ev ev üstünde olmaz

# Dağ dağ üstüne olur, ev ev üstüne olmaz

# Dağ dağa kavuşmaz, insan insana kavuşur

# Dağ yürümezse abdal yürür

# Dağda gez; belde gez insafı elden bırakma

# Dağdaki kekliğin bini bir paraya

# Dağları ıssız sanma, körleri gözsüz sanma

# Dede koruk yer, torununun dişi kamaşır

# Dediğim dedik, çaldığım düdük

# Deh! denmiş dünyayı, Çüş! diye sen mi durduracaksın?

# Deli arlanmaz soyu arlanır

# Deli deli akanı, bura bura tıkarlar

# Deli deliden hoşlanır, imam ölüden

# Deli deliyi görünce değneğini saklar

# Deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsun

# Deli ile çıkma yola, başına getirir bela

# Deli kız düğün etmiş, kendi baş sedire geçmiş

# Deliden al uslu haberi

# Delik büyük, yama küçük

# Delikli boncuk yerde kalmaz

# Delikli taş yerde kalmaz

# Delilsiz cennete bile girilmez

# Deliye bal tattırmışlar, çarşıda katran bırakmamış

# Deliye geçit yoklatırlar

# Deliye her gün bayram

# Deliye taş atma, başını yarar

# Demir nemden, insan gamdan çürür

# Demir tavında, dilber çağında

# Demir tavında,dilber çağında

# Demir tavında dövülür

# Demir ıslanmaz, deli uslanmaz

# Demircinin canı demirden berk gerek

# Dene altını mihenk taşında, dene insanı bir başında

# Denenmişi denemek ahmaklıktır

# Deniz bal olmuş, fukara kaşık bulamamış

# Deniz dalgasız olmaz, gönül sevdasız olmaz

# Deniz dalgasız olmaz, kapı halkasız

# Deniz kenarında dalga eksik olmaz

# Denizdeki balığın pazarlığı olmaz

# Denize düşen yılana sarılır

# Densiz deve kuyruğu, deh! demeden sallanır

# Derdin yoksa söylen, borcun yoksa evlen

# Derdini söylemeyen derman bulamaz

# Derede tarla sel için, tepede harman yel için

# Dereyi, tepeyi sel bilir; iyiyi kötüyü el bilir

# Derin su yavaş akar

# Dert, çekene göredir

# Dert Deli Ahmet’in başında

# Dert ağlatır, aşk söyletir

# Dert bir olaydı ağlamak kolaydı

# Dert gezmiş, derman beraber gezmiş

# Dert gider amma yeri boş kalmaz

# Dertsiz baş, bostan korkuluğunda

# Dertsiz baş, mezara taş

# Dertsiz baş olmaz

# Dertsiz baş terkide gerek

# Dertsiz bir kabak varmış, onun da başını kesip içini oymuşlar

# Derviş tekkede, hacı Mekke’de bulunur

# Dervişin fikri ne ise zikri de odur

# Dervişlik olaydı taç ile hırka, ben de alırdım otuza kırka

# Destursuz bağa gireni sopa ile kovarlar

# Destursuz bağa girilmez

# Deve Kabe’ye gitmekle hacı olmaz

# Deve bir akçeye , deve bin akçeye

# Deve boynuz ararken kulaktan olmuş

# Deve büyüktür amma beşini bir eşek yeder

# Deve deve yerine çöker

# Deve yerine deve çöker

# Deveci ile görüşen kapısını yüksek açmalı

# Deveci ile konuşan kapısını büyük açar

# Deveden büyük fil var

# Deveye bindikten sonra çalı ardına gizlenilmez

# Deveye boynun eğri, demişler; nerem doğru ki, demiş

# Deveye burç gerek olursa boynunu uzatır

# Deveye inişi mi seversin, yokuşu mu? demişler; düz yere mi girdi?

# Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur

# Deveyi yük değil zelber yıkar

# Devlet adama ayağıyla gelmez

# Devlet oğul, mal tahıl, mülk değirmen

# Devletin malı deniz, yemeyen domuz

# Devletli gözü perdeli olur

# Devletli ile deli bildiğini işler

# Devletli yanını kaşısa yoksul para verecek sanır

# Devletlinin karnı gen gerek

# Devletliye dokun geç, fukaradan sakın geç

# Değirmen iki taştan, muhabbet iki baştan

# Değirmende doğan sıçan gök gürültüsünden korkmaz

# Değirmende doğmuş sıçan gök gürlemesinden korkmaz

# Değirmenden gelenden poğaça umarlar

# Değirmene gelen nöbet bekler

# Değirmi yurt tutmaya değirmi göt ister

# Değme bana, değmeyim sana

# Değme sarhoşa, yıkılana kadar gitsin

# Dibi görünmeyen sudan geçme

# Diken battığı yerden çıkar

# Dikensiz gül olmaz

# Dil ebsembaş esen

# Dil yüreğin kepçesidir

# Dilden gelen elden gelse, her fukara padişah olur

# Dile gelen ele gelir

# Dilenci bir olsa şekerle beslenir

# Dilenci dilenciyi istemez; ev sahibi ikisini de

# Dilenci küsmüş, kısmetini kesmiş

# Dilencinin torbası dolmaz

# Dilenciye borçlu olma, ya düğünde ister; ya bayramda

# Dilenciye borçlu olma, ya düğünde ister ya bayramda

# Dilenciye hıyar vermişler de eğri diye beğenmemiş

# Dilim, giydirir bana kilim (Sabiha Açar’dan (1926’lı) naklen 1956 doğumlu Urfa-Birecik’li Dr

Sadeddin Açar’dan naklen Said Dağdaş, 14

11

2007)!
# Dilim seni dilim dilim dileyim, başıma geleni senden bileyim

# Dilin cirmri küçük, cürmü büyük

# Dilin durdu başın esen, dilin durmaz başın kesen (Fatmana Dağdaş’dan naklen Said Dağdaş, 1981):“Bana benden olur her ne olursa, başım rahat eder dilim durursa!„ atasözü ile de aynı anlama gelmektedir

# Dilin kemiği yok

# Dilsizin dilinden anası anlar

# Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgurdan olmak

# Dinsizin hakkından imansız gelir

# Dirlik nerde, devlet orda

# Dişi köpek kuyruğunu sallamayınca, erkek köpek ardına düşmez

# Dokuz keçe, su geçe; bir deri, soğuk geri

# Doluya koydum almadı, boşa koydum dolmadı

# Domuz derisi post olmaz, eski düşman dost olmaz

# Domuzdan tokludoğmaz

# Domuzun kuyruğunu kes yine domuz

# Donsuzun gönlünden dokuz top bez geçer

# Dost acı söyler

# Dost ağlatır, düşman güldürür

# Dost başa, düşman ayağa bakar

# Dost başa bakar, düşman ayağa

# Dost bin ise azdır, düşman bir ise çoktur

# Dost dostun ayıbını yüzüne söyler

# Dost dostun eğerlenmiş atıdır

# Dost evinde başını bağla, düşman evinde tırnağını kes

# Dost ile ye, iç, alışveriş etme

# Dost için ölmeli, düşman için dirilmeli

# Dost kara günde belli olur

# Dostlar alışverişte görsün

# Dostluk başka, alışveriş başka

# Dostluk kantarla, hesap miskalle

# Dostun alttğı taş baş yarmaz

# Dostun attığı taş baş yarmaz

# Dostun ndu cehennem odundan beterdir

# Dostunu överken yerecek yer bırak

# Doğan anası olma, doğuran anası ol

# Doğmadık çocuğa don biçilmez

# Doğru söyleyenin bir ayağı üzengide gerek

# Doğru söz acıdır

# Doğru söz katarından belli olur

# Doğru söz yemin istemez

# Doğruluk dost kapısı

# Doğruluk minarede kalmış

# Doğrunun yardımcısı Allah’tır

# Doğuran avrat Azrail’i yenmiş

# Dumansız baca olmaz, kahırsız koca olmaz

# Dut kurusu ile yar sevilmez

# Dut yaprağı açtı, soyun; döktü giyin

# Duvarın beri yüzü beri, öte yüzü öte

# Duvarın kulağı var, gözünü de unutma

# Döner taşım yok öter kuşum yok

10-09-2012	#9
Prof. Dr. Sinsi	A Dan Z Ye Türk Atasözleri Arşivi D # Dadandırma kara gelin, dadanırsa yine gelir # Damdaki iti avluya sıçırtma # Damdan düşen, damdan düşenin halini bilir # Damlaya damlaya göl olur # Danışan dağı aşmış, danışmayanyolu şaşmış # Danışan dağı aşmış,danışmayan yolu şaşmış # Darı unundan baklava, incir ağacından oklava olmaz # Darı unundan baklava,incir ağacından oklava olmaz # Davacın kadı olursa yardımcın Allah olsun # Davetsiz gelen döşeksiz oturur # Davul dengi dengine diye çalar # Davulu biz çaldık, parsayı başkası topladı # Davulun sesi uzaktan hoş gelir # Dayak cennetten çıkmıştır # Dayanık öküze oha! neymiş? # Dazlayan daza düşer, kel başlı kıza düşer # Dağ adamı, hasta eder sağ adamı # Dağ başına harman yapma, savurursun yel için, sel önüne değirmen yapma, öğütürsün # Dağ başına kış gelir, insanın başına iş gelir # Dağ başından duman eksik olmaz # Dağ dağ üstünde olur,ev ev üstünde olmaz # Dağ dağ üstüne olur, ev ev üstüne olmaz # Dağ dağa kavuşmaz, insan insana kavuşur # Dağ yürümezse abdal yürür # Dağda gez; belde gez insafı elden bırakma # Dağdaki kekliğin bini bir paraya # Dağları ıssız sanma, körleri gözsüz sanma # Dede koruk yer, torununun dişi kamaşır # Dediğim dedik, çaldığım düdük # Deh! denmiş dünyayı, Çüş! diye sen mi durduracaksın? # Deli arlanmaz soyu arlanır # Deli deli akanı, bura bura tıkarlar # Deli deliden hoşlanır, imam ölüden # Deli deliyi görünce değneğini saklar # Deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsun # Deli ile çıkma yola, başına getirir bela # Deli kız düğün etmiş, kendi baş sedire geçmiş # Deliden al uslu haberi # Delik büyük, yama küçük # Delikli boncuk yerde kalmaz # Delikli taş yerde kalmaz # Delilsiz cennete bile girilmez # Deliye bal tattırmışlar, çarşıda katran bırakmamış # Deliye geçit yoklatırlar # Deliye her gün bayram # Deliye taş atma, başını yarar # Demir nemden, insan gamdan çürür # Demir tavında, dilber çağında # Demir tavında,dilber çağında # Demir tavında dövülür # Demir ıslanmaz, deli uslanmaz # Demircinin canı demirden berk gerek # Dene altını mihenk taşında, dene insanı bir başında # Denenmişi denemek ahmaklıktır # Deniz bal olmuş, fukara kaşık bulamamış # Deniz dalgasız olmaz, gönül sevdasız olmaz # Deniz dalgasız olmaz, kapı halkasız # Deniz kenarında dalga eksik olmaz # Denizdeki balığın pazarlığı olmaz # Denize düşen yılana sarılır # Densiz deve kuyruğu, deh! demeden sallanır # Derdin yoksa söylen, borcun yoksa evlen # Derdini söylemeyen derman bulamaz # Derede tarla sel için, tepede harman yel için # Dereyi, tepeyi sel bilir; iyiyi kötüyü el bilir # Derin su yavaş akar # Dert, çekene göredir # Dert Deli Ahmet’in başında # Dert ağlatır, aşk söyletir # Dert bir olaydı ağlamak kolaydı # Dert gezmiş, derman beraber gezmiş # Dert gider amma yeri boş kalmaz # Dertsiz baş, bostan korkuluğunda # Dertsiz baş, mezara taş # Dertsiz baş olmaz # Dertsiz baş terkide gerek # Dertsiz bir kabak varmış, onun da başını kesip içini oymuşlar # Derviş tekkede, hacı Mekke’de bulunur # Dervişin fikri ne ise zikri de odur # Dervişlik olaydı taç ile hırka, ben de alırdım otuza kırka # Destursuz bağa gireni sopa ile kovarlar # Destursuz bağa girilmez # Deve Kabe’ye gitmekle hacı olmaz # Deve bir akçeye , deve bin akçeye # Deve boynuz ararken kulaktan olmuş # Deve büyüktür amma beşini bir eşek yeder # Deve deve yerine çöker # Deve yerine deve çöker # Deveci ile görüşen kapısını yüksek açmalı # Deveci ile konuşan kapısını büyük açar # Deveden büyük fil var # Deveye bindikten sonra çalı ardına gizlenilmez # Deveye boynun eğri, demişler; nerem doğru ki, demiş # Deveye burç gerek olursa boynunu uzatır # Deveye inişi mi seversin, yokuşu mu? demişler; düz yere mi girdi? # Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur # Deveyi yük değil zelber yıkar # Devlet adama ayağıyla gelmez # Devlet oğul, mal tahıl, mülk değirmen # Devletin malı deniz, yemeyen domuz # Devletli gözü perdeli olur # Devletli ile deli bildiğini işler # Devletli yanını kaşısa yoksul para verecek sanır # Devletlinin karnı gen gerek # Devletliye dokun geç, fukaradan sakın geç # Değirmen iki taştan, muhabbet iki baştan # Değirmende doğan sıçan gök gürültüsünden korkmaz # Değirmende doğmuş sıçan gök gürlemesinden korkmaz # Değirmenden gelenden poğaça umarlar # Değirmene gelen nöbet bekler # Değirmi yurt tutmaya değirmi göt ister # Değme bana, değmeyim sana # Değme sarhoşa, yıkılana kadar gitsin # Dibi görünmeyen sudan geçme # Diken battığı yerden çıkar # Dikensiz gül olmaz # Dil ebsembaş esen # Dil yüreğin kepçesidir # Dilden gelen elden gelse, her fukara padişah olur # Dile gelen ele gelir # Dilenci bir olsa şekerle beslenir # Dilenci dilenciyi istemez; ev sahibi ikisini de # Dilenci küsmüş, kısmetini kesmiş # Dilencinin torbası dolmaz # Dilenciye borçlu olma, ya düğünde ister; ya bayramda # Dilenciye borçlu olma, ya düğünde ister ya bayramda # Dilenciye hıyar vermişler de eğri diye beğenmemiş # Dilim, giydirir bana kilim (Sabiha Açar’dan (1926’lı) naklen 1956 doğumlu Urfa-Birecik’li Dr Sadeddin Açar’dan naklen Said Dağdaş, 14112007)! # Dilim seni dilim dilim dileyim, başıma geleni senden bileyim # Dilin cirmri küçük, cürmü büyük # Dilin durdu başın esen, dilin durmaz başın kesen (Fatmana Dağdaş’dan naklen Said Dağdaş, 1981):“Bana benden olur her ne olursa, başım rahat eder dilim durursa!„ atasözü ile de aynı anlama gelmektedir # Dilin kemiği yok # Dilsizin dilinden anası anlar # Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgurdan olmak # Dinsizin hakkından imansız gelir # Dirlik nerde, devlet orda # Dişi köpek kuyruğunu sallamayınca, erkek köpek ardına düşmez # Dokuz keçe, su geçe; bir deri, soğuk geri # Doluya koydum almadı, boşa koydum dolmadı # Domuz derisi post olmaz, eski düşman dost olmaz # Domuzdan tokludoğmaz # Domuzun kuyruğunu kes yine domuz # Donsuzun gönlünden dokuz top bez geçer # Dost acı söyler # Dost ağlatır, düşman güldürür # Dost başa, düşman ayağa bakar # Dost başa bakar, düşman ayağa # Dost bin ise azdır, düşman bir ise çoktur # Dost dostun ayıbını yüzüne söyler # Dost dostun eğerlenmiş atıdır # Dost evinde başını bağla, düşman evinde tırnağını kes # Dost ile ye, iç, alışveriş etme # Dost için ölmeli, düşman için dirilmeli # Dost kara günde belli olur # Dostlar alışverişte görsün # Dostluk başka, alışveriş başka # Dostluk kantarla, hesap miskalle # Dostun alttğı taş baş yarmaz # Dostun attığı taş baş yarmaz # Dostun ndu cehennem odundan beterdir # Dostunu överken yerecek yer bırak # Doğan anası olma, doğuran anası ol # Doğmadık çocuğa don biçilmez # Doğru söyleyenin bir ayağı üzengide gerek # Doğru söz acıdır # Doğru söz katarından belli olur # Doğru söz yemin istemez # Doğruluk dost kapısı # Doğruluk minarede kalmış # Doğrunun yardımcısı Allah’tır # Doğuran avrat Azrail’i yenmiş # Dumansız baca olmaz, kahırsız koca olmaz # Dut kurusu ile yar sevilmez # Dut yaprağı açtı, soyun; döktü giyin # Duvarın beri yüzü beri, öte yüzü öte # Duvarın kulağı var, gözünü de unutma # Döner taşım yok öter kuşum yok