Cevap : Yaralanmalar

YUMUŞAK DOKU YARALANMALARI

1 Kapalı Yaralanmalar
©ÇÜRÜK, MORARMA (CONTUSION; KONTÜZYON)


FÜstteki deri dokusunun (epidermis) bütünlüğü bozulmamıştır
FDerideki damarlar hasar görmüştür
FŞişlik ve ağrı olur
F Ekimoz: morluk; deri altındaki kan birikintisidir




©KAN TOPLANMASI (HEMATOMA)


FDeri bütünlüğü bozulmamış, ancak deri altındaki kanama nedeniyle, kan deri altında sınırlı bir alanda toplanmıştır (su toplaması gibi)
FDoku hasarı morarmaya göre daha fazladır
FDaha büyük damarlar hasar görmüştür

2 Açık Yaralanmalar


Yara çeşitleri
©SIYRIK
FDerinin en üst tabakası olan epidermisin etkilendiği yaralardır
FGenellikle pürtüklü, rende testere gibi yüzeylerle sürtünme sonucunda oluşur
FAğrı yaralanmanın derecesiyle orantılıdır
FKanama ya çok azdır veya hiç yoktur
Fİltihaplanmaya açıktır




©YIRTIK (LACERATION)


FDeri bütünlüğü sıyrığa göre daha fazla bozulmuştur
FGenellikle sivri bir cisimle güçlü bir çarpışma sonucu oluşur ve kanar
FBaşka yumuşak doku yaralanmaları da oluşabilir
FÇok fazla kanama görülebilir
FDiz, kaş vb organlarda daha sık görülür




©KESİK (INCISIONS)


FDeri bütünlüğü sıyrığa göre daha fazla bozulmuştur
FYırtığa benzerse de farklı olarak kenarları ona göre daha düzgündür
FYırtılmalar a göre daha çabuk iyileşir
FGenellikle keskin ve düzgün yüzeyli cisimlerle oluşur (bıçak, cam, bistüri vb gibi)




©DERİNİN AYRILMASI/KOPMASI (AVULSION)


FDeri dokusunun yerinden ayrılması olayıdır; ya tümüyle kopmuştur ya da küçük bir parçasıyla halen sağlam deri ile bağlantılıdır




©ORGAN/UZUV KOPMASI (AMPUTATION)


FKulak, burun gibi organların veya kol-bacak gibi uzular ile onların uç kısımlarının kopmasıdır
FÜç çeşittir: Tam kopma, kısmi kopma, eldiven tarzı kopma
Başa Dön

EZİLME YARALARI VE KOMPARTIMAN SENDROMU
©EZİKLER (EZİLME YARALANMALARI)


Künt nesnelere çarpma, künt darbe, basınç veya göçük altında kalma sonucunda oluşur
FÜstteki derinin bütünlüğü bozulmayabilir
FOrgan yaralanmalarına ve ciddi kırıklara neden olabilirler
FEzilen kısımda, basınç altında kalan hücrelerdeki metabolizma bozulur Bunun sonucunda;
·Kas hücrelerinde yıkım (Rhabdomyolysis)
· Elektrolit dengesinde bozulma
·Asit-baz dengesinde bozulma
· Hipovolemi
·Akut böbrek yetmezliği, oluşur




©KOMPARTMAN SENDROMU



Kompartman: Fasialarla sınırlı, kas, damar ve sinirden oluşan, kapalı boşluklardır
Kompartman Sendromu: kompartman denilen kapalı boşluklardaki basınç artışı, iskemi gibi sorunlar nedeniyle ortaya çıkan değişikliklerdir
FEziklerin maruz kaldığı basınç, kaslarda beslenme bozukluğuna (iskemiye) neden olur Basıncın etkisiyle kapalı alanda ağır iç kanama, şişlik, ağrı oluşabilir
FDoku basıncı sonucu kapiller hidrostatik basınç etkilenir
FSistemik sorunlar ortaya çıkabilir (bakınız: ezikler)
©Kas hücrelerindeki yıkımın (Rhabdomyolysis) – Patofizyolojisi:
Kaslar (kas hücreleri) hasar gördüğünde; hücre dışındaki sıvı kas hücrelerine dolmaya başlar Kas hücresindeki H20, NaCl, Kalsiyum miktarı artar ve kaslardaki sıvılar hücre dışındaki sıvıya doğru akar Laktik asit, Myoglobin, Potasyum, Fosfat, Tromboplastin, Kreatin kinase ve Kreatine miktarı azalır
FKas hücrelerindeki yıkımının yaratacağı olası sorunlar
·Hipovolemi (dolaşan kan hacmında azalma)
·Hipokalsemi (kandaki kalsiyumun 22 mmol/L or 9mg/dl değerinin altına düşmesi)
·Hiperkalemi (kandaki potasyumun 50 mmol/L değerinin üstüne çıkmasıdır)
·Metabolik asidoz
·Hiperürisemi
·Hiperfosfatemi
·DIC (Disseminated intravascular coagulopathy; yaygın damar içi pıhtılaşma) olasılığı
FKas hücrelerinde beslenme bozukluğu başlar ve ödem oluşur
·Uzun (6-8 saat) süren beslenme bozukluğu (iskemi) sonucunda, dokuda oksijen eksikliği (hipoksi) baş gösterir ve hücre ölümü başlar
·Yumuşak doku yaralanmasına ilave olarak ödem ve iskemi görülebilir
·Böbrek yetmezliği (hipovolemi nedeniyle) oluşabilir

©EZİLME YARALANMALARINDA BULGULAR


İlk bulgular
FYaralanan bölgede hareket ve duyu kaybı
FYaralana kasın alt kısmındaki(distalinde) eklemde sertlik
F Ağrı, şişlik, duyuların algılanmasında farklılık, güçsüzlük
FCilt sıcaktır, nabızlar hissedilebilir
Daha geç ortaya çıkan bulgular
FAğrı, duyu kaybı (parestezi), ciltte solukluk, nabızların alınamaması

© EZİLME YARALANMALARINDA AMAÇ


FAni ölümleri önlemek
FBöbrek yetmezliğini önlemek
FUzuvları korumak olmalıdır
FAcil servis öncesinden başlayacak şekilde, mümkün olduğu kadar erken tedavi edilmelidir Hipovolemi gelişirse damar yolundan sıvı başlanır
FEzik yara olan koldan asla damar yolu açılmaz

__________________