Japon Kültürü

SADO - Chado









Sado ve çay törenlerini konu alan birçok okul bulunmaktadır Japonya´da çay törenleri çok ince detayları bulunan bir sanat dalıdır ve sallama poşet çayını fincanına koyup üzerine sıcak su dökülüp hazırlanan batı´daki çay tutkunlarına çok yabancıdır Çay yani O-cha (yeşil çay)´nın Japon kültüründeki yeri , kahve ´nin Amerikan kültüründeki yeri veya ´bir fincan çay´ın İngiliz kültüründeki yerinden çok daha farklıdır Aynı zamanda sağlığa çok yararlı bir madde olduğu tüm dünya çapında kabul edilmiştir Japonya´da çay töreninin öğrenilmesi bir genç kızın yapması gereken en önemli geleneklerden biridir

Kaynaklar Japonya´da yeşil çayın ilk kez 6yy döneminde Budist meditasyonlar sırasında kullanıldığını göstermektedir Daha sonra Kamakura (1185-1333) döneminde yaşayan Eisai isimli papaz günümüze kadar gelen çay oturumlarını düzenlemeye başlamıştır Daha sonraki yüzyılda Ikkyu isimli bir keşiş gezilerinde çayı ve çay törenini tanıtarak tüm ülkeye yayılmasına vesile olmuştur Ikkyu´nun öğrencisi Shuko, Shogun Ashikaga Yoshimasa´nın Ginkakuji sarayında baş çay üstadı konumuna gelmiştir ve burada ilk kez çay töreni odasını kurmuştur





Günümüzdeki bir çok çay okulu büyük üstat Sen No Rikyu (1522-1591)kurallarını örnek almaktadır Kurslarda Japon kültürü daha ön plana alınarak Çin kültüründen uzaklaşılmaktadır Rikyu´nun torunu Sotan bir çok çay okulu açmıştır bunlardan Ura Senke halka açıktı, Omote Senke ise soylu sınıfa hizmet vermekteydi Ura Senke halen günümüzde faaliyetine devam etmektedir ve bu kültürü geçmişten geleceğe hiç bozulmadan aktarmaktadır









Çay törenleri genellikle özel çay odalarında gerçekleştirilir Önceki dönemlerde bu çay odaları , hanelerden uzak yeşilliğin içinde sakin yerlere inşa edilen küçük evlerde bulunmaktaydı Bu evleri halen bir çok milli parklarda ve sarayların bahçelerinde ziyaret edebilirsiniz Kyoto´da bulunan Katsura Sarayının Shokintei çay evi en güzel örneklerden biridir

Konuklar çay odasına girdikten sonra nijiriguchi kapısının önünde çömelerek dünyevi sorunlardan uzaklaşırlar Çay töreninin kendine özgü ve başka hiçbir yerde bulunmayan özellikleri vardır : davetliler, mevsim, duvardaki resimler, çevredeki çeşitli bitki ve çiçekler, kullanılan malzemeler, çaydan önce sunulan yemek, vs Çay töreni bir çok aşamadan oluşmaktadır, her aşamada insan varoluşun derinliklerinin daha da içine girer , doğaya daha da yakınlaşarak değerinin farkına varır






Aşağıdaki yazı Ura Senke büyük çay üstadı Sen Soshitsu´dan(15yy) bir alıntıdır :
"Çay töreni, Yani çaya giden yol , suyun kaynatılması, çayın konulması ve demlenmesi, davetlilere sunularak içilmesi aşamalarını konu alan basit bir sahnedir Açık kalplilikle ve saygı ile sunulan çay büyük minnettarlıkla kabul edilir, sunulan çay tüm fiziksel ve ruhsal istekleri tatmin eder
Çılgınlıklarla dolu dünya, arzularımız, heveslerimiz vücudumuzu ve düşüncelerimiz çok yıpratır O an kendimize baş başa kalabilecek sakin ve barışçıl bir ortam ararız Chado disiplininde o aranılan yer çay evidir Ahenk, saygı, saflık ve sükunet prensipleri , Chado´nun kanunlarını oluşturmaktadır
400 yılından beri değişmeyen bu Japon geleneği birçok Japon olmayan kimsenin bu kültüre olan yakınlığını arttırmıştır ve katılımlarını sağlamıştır Bu da diğer ulusların insanlarının Chado´ya olan ilgisinin artmasına yol açmış bir çok insanın "Çay Yolu" na katılmasına olanak sağlamıştır




Kullanılan gereçler ise şunlardır:
Chasen, çay törenini hazırlayan kişinin çayı karıştırmak için kullandığı bambu karıştırıcı; cha-ire, toz çayın konulduğu seramik kap; kama (kettle) su kaynatılan kap; hashi (chopsticks) yemek çubukları; cha-wan çay kaseleri
Koicha (koyu çay) servisi başta yapılır daha sonra usucha (açık çay) servisi yapılır Tören esnasında , çeşitli kaiseki (hamur işi), sake ve higashi (şekerleme) servisleri de yapılır