İlk Türk Devletleri

İkinci Göktürk İmparatorluğu



Gök mavisi zemin üzerinde kurt figürlü Göktürk Bayrağı




Göktürklerin yeniden bağımsızlığı


II Göktürk devletiÇin egemenliğine giren Göktürkler Kutluk zamanında yeniden bağımsızlığına kavuştu Bu yüzden bu devlete " Kutluk devleti" de denir



Kutluk Dönemi


680 yılında Aşina soyundan gelen Kutluk Çine isyan etti 682’de Ötükeni ele geçirdi Kutluk devletini kurdu İlteriş unvanını aldı Veziri Tonyukuk ile Göktürkleri güçlendirmek için Çine seferler düzenledi



Kapgan Dönemi


Kutluğun ölümünden sonra yerine Kapgan Kağan geçti Bu dönemde Kutluk devleti en parlak dönemini yaşadı Kapgan Kağanın siyaseti;


Çini baskı altında tutmak

Çin hakimiyetinde bulunan Türk topraklarını geri almak

Orta Asyadaki tüm Türk boylarını bir çatı altında toplamak

Bu amaçla Çini hakimiyet altına aldı fakat Çinin kültüründen uzak kalmak için sadece vergiye bağladı Bu dönemde Karadenizden Japon denizine kadar Türk devleti genişledi



Bilge Dönemi


Kapgan Kağandan sonra Bilge Kağan geçti Kardeşi Kültigin ile taht kavgasına girişmedi; beraber devleti yönettiler En büyük yardımcıları Tonyukuk idi Çin ile ticari ilişki geliştirildi Batı Türkistandaki türk boyları tamamen bağlandı 725 yılında devletin bel kemiği olan Tonyukuk öldü 731’de Kültigin öldü 734 yılında da Bilge öldü


Daha sonra tahta çıkan kağanlar atalarının kurduğu devleti iyi yönetme becerisi gösteremediler Karluk, Basmil ve (Onogurlar- Oğuzlar:Uygurlar)’ın çıkardığı isyanı bastıramadılar 745 yılında Ötüken ve çevresini Uygur Türkleri ele geçirerek; Türklerin ve Orta Asyanın yeni temsilcisi oldular Türgişler de Batı Türkistanı yönettiler



Orhun Anıtları


Bilge Kağan Orta Asya Türk boylarına şöyle sesleniyor: “Ey Türk budunu Üstte gök yıkılmaz, altta yer delinmezse devletini, töreni kim bozabilir?”



II Göktürk Kağanları


680-691 Kutluk Kağan(İlteriş ünvanını almıştır)

691-716 Kapgan Kağan (Öldürüldü)

716 İnel Kağan

716-731 - Bilge Kağan (Öldürüldü)

Yollyg-Tegin Izhan-Khan/Han (734-39)

Bilge Kutluk Tengri-Khan/Han (739-41)

Siuan Khan/han (741)

Il-Itmysh Bilge-Khan/Han (741-42)

Ozmyş Khan/Han (742-43)

Bomei-Tegin Khan/Han (743-45)


Türk tarihine katkıları


Türk adını devlet adı olarak kullanan ilk Türk devletidir

Türkler arasında bağımsız yaşama duygusunun gelişmesinde öncülük eden bir devlettir

Bulgarlar ( Kazan Tatarları ) ve Yakutlar hariç tüm Türkçe konuşan Türk boylarını tek bir yönetim altında toplamıştır


Bilinen İlk yazılı Türk alfabesini geliştirmişlerdir

Orhun hitabelerini miras bırakmışlardır

Batı Türkistanın ve Kafkasların Türkleşmesini sağlamışlardır