07-25-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Çocuklarda Kazalar
Bir yaşından sonra çocuklarda en çok ölüm nedeni olan yaralanma, incinme, travma veya (injury) olarak isimlendirilen olaylar, çocuk ölüm ve sakatlıklarının önlenebilir en önemli nedenlerindendir Bu kavram, geniş kapsamlıdır Hem kazaları, hem de istemli travmaları içine almaktadırİstemli travmalar, adölesan ve genç erişkinlerde gittikçe artan bir önem taşımaktadır Bazı toplumlarda bu yaş gruplarındaki çocuklarda en önemli ölüm nedeni olmaktadırKazalar ise şekli, nerede ve nasıl olacağı tahmin edilemeyen tesadüfi olaylardır Gelişmiş ülkelerde, çocuklarda çok önemli ölüm ve sakatlık nedenidirlerAmerika Birleşik Devletlerinde (ABD), Ulusal Sağlık İstatistikleri Merkezinin 1990-1998 ve 1999-2000 sonuçlarına göre bir yaş altındaki çocuk ölüm sıralanmasında 1 sırada konjenital anomaliler, 1-18 yaş arasındaki çocuklarda ise istemsiz travmalar (kazalar) yer almaktadır Kazalara bağlı ölüm nedenleri içinde ise yine aynı senelerde bir yaş altında boğulmalar, 1-18 yaş arasındaki çocuklarda ise trafik kazaları gelmektedirÖldürücü olmayan (Non-fatal) travmaların dağılımı ise çok farklıdır ABD'de hem bir yaş altında, hem de 1-14 yaş grubu çocuklarda düşmeler ilk sıradadır Öldürücü olmayan travmalar 10000/2239 görülmekte, anoksik beyin hasarı, skar, yanık sekelleri, nörolojik bozukluklar gibi çok ağır sakatlıklar ile sonuçlanmaktadırÜlkemizde il ve ilçeleri içeren Devlet İstatistik Enstitüsü 2000 raporunda 14 yaş altında çeşitli kazalara bağlı 974 ölüm meydana gelmiştir Bunların 334 (%3429)'u motorlu taşıt kazalarına bağlıdır Geri kalanını ise diğer taşıt kazaları, zehirlenmeler, düşmeler, yangın, boğulma, ateşli *****lar, intiharlar, öldürme gibi diğer kazalar oluşturmaktadırTravmaya uğrayan çocukların ancak % 20-25'i hastane acillerine ulaşabilmektedir Büyük çoğunluk hekim muayenelerinde takip edilmektedir %5'inde geçici sakatlık kalmaktadır Tüm travmaların % 25'i çocukluk yaş grubunda görülmektedir Çocuk travmalarının 2/3 ü erkek çocuklardadır Özellikle 4-12 yaşlarda daha fazladırBebek ölümlerinin de %30 u kazaya bağlı travmalar nedeniyledir
Motorlu taşıt kazaları, travmaya bağlı ölümlerin en önemli nedenidir Tüm ölümlerin % 40'nı oluşturur Araba kazalarında yaralanan çocukların büyük kısmı yayalardır Motorlu taşıt kazalarında sürücü ölümleri 13 yaşında başlamakta, 18 yaşında en yüksek düzeye ulaşmaktadır 5-9 yaş arasındaki çocuklar ise en fazla yaya travmalarına uğramaktadır Çocuk yaya travmaları, motorlu taşıt kazalarının % 46'sıdır Kent çocukları daha fazla risk altındadırTravmalara bağlı ölümler azaltılabilir mi? EvetTravmaya bağlı ölüm ve sakatlıkların azaltılması yalnız 1 basamak önleme metodları ile değil, fakat 2 ve 3 basamak önlemler ile mümkündür Travmaya uğramış çocuklar için uygun acil tıbbi servisler, çoklu travmalar için bölgesel travma bakım merkezleri, ağır yanık veya kafa travmalı çocuklar için uzmanlaşmış hekimler ve rehabilitasyon servisleri gereklidirTravma türlerine göre önleme yöntemleri geliştirilebilir mi? EvetMotorlu Taşıt Kazaları İçin :
Yasal düzenlemeler, eğitim
Çocuklar için araba koltukları
Emniyet kemerleri
Yaya eğitimi, trafik ışıkları
*****lü araba kullanılmasının yasaklanması
Hız kısıtlanması
Çocukların arabada yalnız bırakılmaması
Etkin trafik kontrolü, trafik işaretleri uygun yollar
Bisiklet Kazaları İçin :
8 yaşından önce iki tekerlekli bisiklete bindirilmemeli
Bisiklet için ayrı yollar
Başlık kullanılması
Yaya Kazaları İçin :
Özellikle okul giriş-çıkış saatlerinde çocuklara yardım
Trafik işaretleri
Aydınlatıcı giysiler
Yabancı Cisim Aspirasyonu ve Yutmalar İçin :
Katı gıda, fındık, fıstık, çekirdek verilmemesi
Etkin gözlem
Yangın - Yanık Kazaları İçin :
Alev geciktiren giysiler
Duman algılayıcı cihazlar
Sıcak su ısısının kontrolü
Alev ateşleyici cihazların kullanımı
Sigara içilmesinin önlenmesi
Elektrik fişlerinin yüksek konumda ve kapalı olması
Ev elektrikli aletlerinin dikkatli kullanılması
Yangın söndürücülerin bulundurulması gibi
Sobalara dikkat edilmesi
Ateşli ***** ve kesici aletler kilitli dolaplarda olmalı ve mümkünse ev dışında tutulmalıdır
Suda Boğulma :
Üç yaş üstünde yüzme öğretilmelidir Havuz etrafına koruyucu konmalıdırDüşme :
Altı yaş altında ranzada yatırılmamalı
Yürüteç kullanılmamalı
Tramplenden atlatılmamalı
Pencere ve merdiven başlarına koruyucu konulmalıdır
Zehirlenmeler İçin :
Zehir ve toksik maddelerin güvenli paketleme ve muhafazası
Zehir etkisinin kontrolü
Çevrenin düzeltilmesi
Zehirlerin ev dışında muhafazası
Ürünlerin emniyetli depolama ve kullanılması
Etkin gözlem
Sosyal,psikolojik ve ekonomik faktörlerin değişmesi
Eğitim
Farkında olmayı arttırmak
Bilgiyi arttırmak
Tavır ve davranışları değiştirme
Kişisel danışmanlık
Grup eğitimi
Yazılı ve sözlü basın araçları ile yoğun kampanyalar
Zehir Danışma Merkezi telefonlarının öğrenilmesi ve kullanılması
Kazaların önlenmesinde çocuğun gözlenmesi önemli midir?
Evet, hemen hemen tüm travmaların önlenmesinde etkin gözlem çok önemlidir Anne ve babalar çocuklarını yakından izlemeli, yalnız bırakmamalıdır ve anlayabilecekleri yaştan itibaren onlara devamlı eğitim yapmalıdırlarTravmaları önlemek için genelde üç kural vardır : Koruma, eğitim ve yasalardır Bunda başarı ancak ;
Eğitim - inandırma
Ürün hazırlanmasında değişiklik
Çevrenin (sosyal, fizik)değiştirilmesi ile sağlanır
Kaynak :Prof Dr Fikriye Sarıkayalar
'
Kaynak: Anneyiz
|
|
|