Türk Büyükleri - Her Dalda

OSMAN GAZI (1281 � 1326)




Babasi : Ertugrul Gazi
Annesi : Hayme Hatun
Dogumu : Sögüt, 1258
Ölümü : Bursa, 1326
Saltanati : 1281 - 1326
Devlet Sinirlari : 16000 km2

HAYATI

Osmanli Devleti'nin kurucusu olan Osman Gazi 1258'de Sögüt'te dogdu Babasi Ertugrul Gazi, annesi Hayme Hatun'dur Osman Gazi uzun boylu, yuvarlak yüzlü, esmer tenli, ela gözlü ve kalin kasliydi Omuzlari arasi oldukça genis, vücudunun belden yukari kismi asagi kismina oranla daha uzundu Basina kirmizi çuhadan yapilmis Çagatay tarzinda Horasan taci giyerdi Iç ve dis elbiseleri genis yenliydi

Osman Gazi degerli bir devlet adamiydi Dürüst, tedbirli, cesur, cömert ve adaletliydi Fakirlere yedirip, giydirmeyi çok severdi Üzerindeki elbiseye kim biraz dikkatlice baksa, hemen çikartip ona hediye ederdi Her ikindi vakti kendi evinde kim varsa onlara ziyafet verirdi

Osman Gazi, 1281 yilinda Sögüt'te Kayi Boyu'nun yönetimine geçtiginde henüz 23 yasindaydi Ata binmekte, kiliç kullanmakta ve savasmakta çok ustaydi Asiretin ileri gelenlerinden Ömer Bey'in kizi Mal Hatun ile evlendi ve bu evlilikten ilerde Osmanli Devleti'nin basina geçecek olan oglu Orhan Gazi dogdu

Osman Gazi, Ahi Seyhlerinden Edebali'nin görüslerine deger verir ve ona saygi duyardi Sik sik Seyh Edebali'nin Eskisehir Sultanönü'ndeki Dergahina gider ve misafir kalirdi

Osman Gazi bir gece Seyh Edebali'nin dergahinda misafirken, bir rüya gördü Sabah olunca hemen Seyh Edebali'ye kosup, ona söyle dedi: "Seyhim, rüyama girdiniz Gögsünüzden bir ay çikti Yükseldi, yükseldi, sonra benim koynuma girdi Göbegimden bir agaç büyümeye basladi Büyüdü, yesillendi Dal, budak saldi Dallarinin gölgesi bütün dünyayi tuttu Rüyam ne manaya gelir

Seyh, bir süre sustuktan sonra ona söyle dedi: "Müjdeler olsun ey Osman! Hak Teala, sana ve senin evladina saltanat verdi Bütün dünya, evladinin himayesinde olacak, kizimda sana es olacak"

Bu olaydan sonra Seyh, kizi Bala Hatun'u Osman Bey'e verdi Bu evlilikten de Alaeddin dogdu

Anadolu'da kurulup, 600 yillik bir tarih diliminde ve üç kitada hüküm süren Osmanli Devleti'nin kurucusu Osman Gazi, 1326'da Bursa'da Nikris hastaligindan öldü Vefat ettiginde geriye biraktigi mal varligi sunlardi: Bir at zirhi, bir çift çizme, birkaç tane sancak, bir kiliç, bir mizrak, bir tirkes, birkaç at, üç sürü koyun, tuzluk ve kasiklik

Erkek çocuklari: Pazarli Bey, Çoban Bey, Hamid Bey, Orhan Bey, Alaeddin Ali Bey, Melik Bey, Savci Bey

Kiz çocuklari: Fatma Hatun

KURULUS

Osman Gazi, siyasi ve askeri faaliyetlerine Bizans topraklari üzerinde basladi 1281 yilinda Kayi Boyu'nun Beyi oldugunda, ilk is olarak birçok Türkmen boyunu etrafinda topladi Osmanli tarihinin ilk savasi, Bursa'nin Inegöl kazasina 10 km uzaklikta bulunan Hamzabey köyünde gerçeklesen Ermeni-Beli savasidir (1284) Bu savasta Osman Gazi'nin yegeni Baykoca sehit düstü Osmanli tarihindeki ilk kale fethi olan Kulaca Hisar'in fethi ise 1285 yilinda gerçeklesti

Bu siralarda Selçuklu Sultani Üçüncü Alaüddin Keykubad, Eskisehir ve Inönü taraflarini Osman Gazi'ye verdi Osman Gazi 1291 yilinda Inegöl Tekfuru ile savasip Karacahisar'i aldi Sakarya taraflarina akinlar düzenledi Amcasi Dündar Bey Bizans Tekfurlari ile iliski kurdugu için 1298 yilinda öldürüldü Osman Gazi'nin yogun siyasi ve sosyal faaliyetlerinin devam ettigi bu yillarda, Ilhanlilar Anadolu Selçuklu Sultani Üçüncü Alaüddin Keykubat'i sürgüne göndermisler ve Selçuklu Devleti tahtsiz kalmisti Osmanli baskentinin Bilecik'e tasindigi, Selçuklu tahtinin bos kaldigi 1299 yilinda Osmanli Devleti'nin kuruldugu kabul edilmektedir (Bazi kaynaklarda Osmanli Devleti'nin kurulus tarihi 27 Temmuz 1301 olarak geçmektedir Bu tarihte Osmanli kuvvetleri Bizans ordusunu Bafeus Savasi'nda yenilgiye ugratmis ve bagimsizligini kazanmistir) 1300'de fethedilen Yenisehir kalesi, bir yil sonra Osmanli Devleti'nin baskenti yapilacaktir

Osman Gazi, eski Türk geleneklerine bagli kalarak, elde edilmis olan yerleri kardesine, ogluna ve silah arkadaslarina dirlik olarak bölüstürdü Kardesi Gündüz Bey'e Eskisehir'i, oglu Orhan Gazi'ye Karacahisar'i, Hasan Alp'e Yarhisar'i, Turgut Alp'e Inegöl bölgesini verdi Buralar Osmanli'nin uç bölgeleriydi Böylece sinirlarin genisletilmesi düsünüldü Osman Gazi'in silah arkadaslarindan Abdurrahman Gazi, Akçakoca, Samsa Çavus, Konuralp, Aykutalp gibi komutanlarin yeni yerlerin fethedilmesinde çok büyük hizmetleri oldu

1302'de Bizans Imparatorlugu Ordusu'na karsi Koyunhisar'da yapilan savastan Osmanlilar galip çikti 1303'de Iznik kusatildi, Marmaracik kalesi fethedildi Osmanlilarin irili ufakli fetihleri devam ediyordu 1306'da yapilan Dinboz Savasi sonunda Kestel, Kete ve Ulubad kaleleri fethedildi ve Osmanli Tarihi'nin ilk askeri antlasmasi imzalandi 1308 yilinda ise Karahisar fethedilip, bölgenin önemli ticari ve sosyal merkezlerinden olan Iznik sikistirilmaya baslandi Osman Gazi'nin siyasi dehasini gösteren önemli bir olay da, Bizans'in ticari yollarina hakim olarak, Bizans'i zor durumda birakmasiydi Zaman zaman Bizans halkindan ve tekfurlarindan müslüman olanlar vardi Harmankaya tekfuru Köse Mihal de bunlardan biriydi Müslüman olup, kalesiyle Osmanlilara katildi Lefke, Mekece ve Akhisar dolaylari onun gayretleriyle ele geçirildi Osman Gazi padisahligi döneminde Bursa'yi da kusatti (1315), Karatekin, Ebesuyu, Tuzpazari, Kapucuk ve Keresteci kalelerini fethettip, Akçakoca ve Kocaeli diyarini Osmanli topraklarina katti (1317)

Osman Gazi yaslanip hastalandigi için 1320 yilindan sonraki faaliyetlere katilmadi Yerine vekil olarak biraktigi oglu Orhan Gazi; 1321'de Mudanya ve Gemlik, 1323'de Akyazi ve Ayanköy, 1324'de Karamürsel ve Karacabey, 1325'de de Orhaneli'yi Osmanli topraklarina dahil etti Osman Gazi babasi Ertugrul Gazi'den 4800 kmkare olarak devraldigi topraklari ogluna 16000 kmkare olarak devretti

Osman Gazi fetihlerle mesgul olmaya devam ettigi siralarda, fethedilen yerlerin idareleri ve Islamlastirilmalari için gerekli teskilatlari da kuruyordu Osman Gazi ihtiyaçlara göre kanun mahiyetinde birtakim emirler veriyor, bu konuda Selçuklu kanunlarindan da yararlaniyordu Ilk vergi Osman Gazi zamaninda alindi Pazara getirilen, toptan kabul edilen "yük" cinsinden mallar "Bac" denilen vergiye tabi tutulmustu Köylünün satmaya getirdigi bir iki tavuk, uç bes kilo yag gibi mallardan Bac alinmazdi Selçuklular zamaninda geçerli olan timar usulü Osman Gazi zamanindan itibaren sürdürüldü Kendisine Timar verilen sipahi, bulundugu köyün vergisini toplar, buna mukabil de savas zamani ati, zirhi ve yardimcisi ile birlikte sefere giderdi

VASIYETI

OSMAN GAZI'NIN, OGLU ORHAN GAZI'YE VASIYETI

Ey ogul! Her isten önce din islerine dikkat et Zira farizaya (farzlara) dikkat, din ve devletin güçlenmesine sebeptir Din islerini; dikkatli olmayan, itikadi bozuk ve dogru yoldan ayrilmaya yönelen, büyük günahlardan kaçinmayan, helala-harama dikkat etmeyen sefihlere ve ayrica tecrübesiz kisilere birakma, devlet idaresinde bu gibi kisilere is verme! Zira yaratandan korkmayan, yaratilandan hiç korkmaz Büyük günah isleyen ve bunu devam ettiren kimsede sadakat olmaz

Böyle kisilerin sadakati olsa ümmeti oldugu Peygamber-i Zisan'in sadik tebligati üzere hareket eder de ser'i serifin disina çikmazdi Zulümden, bid'atten sakin Zulme ve bid'ate tesvik edenleri devletinden uzaklastir Çünkü böyleleri seni zevale ugratmis olurlar Daima cihad ile devletini genisletmeye çalis Çünkü uzun zaman sefer olunmazsa askerin secaatine; reislerin ve kumandanlarin bilgi, tedbir ve malumatina agirlik ve noksanlik gelir Böyle sefer islerini bilenler ölür gider de yerine tecrübesiz kimseler gelir, bu yüzden de bir çok hatalar meydana gelir ki, bundan da devlet büyük zararlar görür

Beytü'l-mali koru! Devletin servetini çogaltmaya çalis! Ser'i serifin ölçüsüne göre sana ait olana kanaatle, ihtiyaçlarindan ve gerekli olanlardan baska lüzumsuz yere telef etme, israftan kaçin Askerinle, malinla gururlanma Zira onlar Allah yolunda cihad için milletin islerinin yerli yerinde görülmesi ve cihana adalet ve fazileti yayman için vasitadirlar

Sadakatle Allah rizasi için çalisan devlet erkanini koru!

Vefatlarindan sonra böyle kimselerin çoluk-çocuguna bak, ihtiyaçlarini karsila!Halkindan hiç kimsenin malina tecavüz etme! Hak edenlere yardim ile iltifat elini uzat, böylelerinin yakinlarini *****tidan kurtar

Askeri erkani iyi koru!

Alimler, fazillar, sanatkarlar, edipler; devletin bedeninin gücüdür Bunlara iltifat ve ikramda bulun

Bir kemal sahibi isitince onunla yakinlik kur, dirlikler ver ve ihsan eyle! Hükümetinde ulema, fazil kimseler, erbab-i maarif çogalsin, siyaset ve din isleri nizam bulsun! Benden ibret al ki, bu diyarlara zayif bir bey olarak gelip haketmedigim halde bunca inayet-i celile-i Rabbaniye'ye mazhar oldum Sen de benim yolumdan git ve bu Din-i Muhammedi'yi ve ashabini, baska sana tabi olanlari koru

Allah'in (cc) hakkini ve kullarin hukukunu gözet! Ve senden sonrakilere böyle nasihat etmekten geri durma Ve adalet ve insafa riayet ile zulmü kaldirmaya devam ile her bir ise tesebbüs de Allah'in yardimina güven

Halkini düsman istilasindan ve zulme ugratilmaktan koru!

Haksiz yere hiç bir ferde layik olmayan muamelede bulunma!

Halki taltif et, hepsinin rizasini kazan"