05-08-2011
|
#64
|
Şengül Şirin
|
Afrika -milliyetçilik ve bağımsızlık
MİLLİYETÇİLİK VE BAĞIMSIZLIK
20 Yüzyılın ikinci yarısında doğan yeni Afrika ulusları,artık sömürgecilik dönemi öncesinin geleneksel siyasal birimlerine dayanmıyorduSömürge Afrikasında ekonomik kalkınma,öncelikle taşımacılık ağının geliştirilmesini gerektiyorduMadencilik ve yeni ticaret merkezleri,değişik dillerden değişik kültürlerden insanları bir araya getiriyor ve onları kentsel yaşamla karşı karşıya bırakıyorduKentli Afrika"lıların bakış açısı köyü ve geleneksel toplumu aşıyorduÖnceleri etnik ve yerel özellikler taşıyan kentlerdeki toplumsal ve siyasal örgütlenmeler zamanla ulusal bir kapsam kazandıİki savaş arasında eğitimde ulusallaşma sürecini hızlandırdıİlköğretim bile Afrikalıları daha geniş bir dünyayla yüz yüze getiriyorduÇoğu yatılı olan ve eğitimin sömürgeci ülke dilinde yürütüldüğü ortaöğretim kuruluşlarında Afrika"nın gelecekteki önderleri yetiştiMilliyetçi hareketlerin kadroları,geleneksel yöneticelerin değil,bu genç öğrencilerin arasında çıktı
Avrupa türüF milliyetçilik hareketler,IDünyü Savaşı öncesinde de bazı yörelerde özellikle Mısır"da ,Fransanın Kuzey Afrika"daki topraklarında Senegal"de ve İngiliz Batı Afrika"sında bir ölçüde gelişme göstermişti Başka yerlerde sömürge yönetimine karşı protesto hareketleri geleneksel örgütlere dayanıyor,modern bir ulusal devlet yaratma hedefinin gerisinde kalıyorduKimi yörelerde Avrupa"nın kültürel etkinliğine karşı Hıristiyanlıkta geleneksel dinler bağdaştırılmaya çalışıldı1950"lerde Kenya"daki Mau Mau ayaklanmasında izlendiği gibi,tüm bu tepkilerin etnik bağnazlıkla bütünleştiği hareketler de olduAma uzun dönemde ancak sömürgeciliğin yarattığı yönetsel örgütlenmeyi devralıp işletebilecek düzeyde,Batılı eğitim görmüş önderlerin yönettiği hareketler başarılı olduBu aşamaya IIDünya Savaşı sonrasına değin ulaşılamadıİngiltere ve Fransa sömürgelerin yönetiminde Afrikalıların daha çok söz hakkı isteyeceğini düşünürek daha savaş bitmeden bu doğrultuda yeni adımlara hazırlandılarBelçika ve Portekiz ise,yerli Afrikalıların yönetiminde temsilini dışlayan eski sistemi sürdürdülerGüney Afrika hükümeti 1950"lerde ve 60"larda ülkenin Afrikalı çoğunluğunu daha da baskı altına alan önlemlere yöneldi
Çok sayıda Avrupa"lının yerleşik bulunduğu Magrip"te bağımsızlık süreci yavaş geliştiFransa ile varılan bir anlaşma sonucunda Tunus ve Fas 1956"da bağımsızlıklarını kazandıİspanyol denetimindeki bölge de aynı yıl Fas"a katıldıCezayir milliyetçileri,1945"teki ilk ayaklanmadan sonra 1954"te yeniden ayaklandılarFransa 1962"de Cezayir"in bağımsızlığını tanıdı
Kaynak:AnaBritannica cilt 1 den frmsinsinet için derlenmiştir
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|
|