Cevap : Lozan Barış Antlaşması Ne Zaman ve Kimler Arasında İmzalandı

**Şengül Şirin** · 08-12-2009

MKemal görüşme için İzmir'i teklif etmiştir
Uluslararası antlaşmalara göre barış antlaşmaları tarafsız bir ülkede yapılması gerektiğinden bu isteğini İtilaf Devletleri kabul etmemiş ve Lozan görüşme yeri olarak kararlaştırılmıştır
Görüşmelere TBMM, İngiltere, Fransa, İtalya, Yunanistan, Romanya, Yugoslavya ve Japonya katılmıştır
Türk Devleti'ni temsilen İsmet Paşa gitmiştir
Boğazlarla ilgili görüşmelere SSCB ve Bulgaristan da dahil olmuş, ABD ise gözlemci olarak katılmıştır
Görüşmeler 20 Kasım 1922'de başlamıştır
TBMM, iki konuda kesinlikle taviz verilmemesini istemiştir, Kapitülasyonlar ve Ermeni yurdu
4 Şubat 1923'te görüşmeler kesilmiştir Buna neden olan anlaşmazlıklar şunlardır:

1Boğazlar Sorunu
2Kapitülasyonlar (en çok tartışılan konudur)
3Musul-Kerkük
4Osmanlı Devleti'nin Borçları
Hayim Naum Efendi'nin arabuluculuk faaliyetleri sonucu karşılıklı verilen tavizler sonucu 23 Nisan 1923'te görüşmeler tekrar başlamıştır
24 Temmuz 1923'te Lozan Barış Antlaşması imzalanmıştır
Lozan Barış Antlaşması'nın Maddeleri:

Suriye Sınırı, 20 Ekim 1921'de imzalanan Ankara Antlaşması ile belirlendiği şekilde kabul edilmiştir
Irak Sınırı, Irak sınırının ileride İngiltere ve TBMM arasında yapılacak bir görüşme ile belirlenmesine karar verilmiştir
Yunanistan Sınırı, Mudanya Antlaşması'nda olduğu gibi kabul edilmiş, ancak savaş tazminatı olarak Yunanistan Karaağaç'ı Türkiye'ye bırakmıştır
Sovyet Sınırı, Gümrü, Moskova ve Kars Antlaşması ile belirlendiği gibi kalmıştır
Doğu Anadolu'da bir Ermeni Devleti kurulmasından vazgeçilmiştir
Kapitülasyonlar kesin olarak kaldırılmıştır
Adalar'dan,
Bozcaada ve Gökçeada Türk Devleti'ne,
Oniki Adalar İtalyanlar'a,
Diğer adalar ise Yunanistan'a bırakılmıştır
Türk Devleti'nin sınırları içindeki Yabancı Okullar Türk kanunlarına uyacaklar, okulların öğrenimini Türk Devleti düzenleyecektir
Fener Rum Patrikhanesi'nin yabancı kiliselerle ilişki kurmaması şartı ile Türkiye'de kalması kabul edilmiştir
Azınlıklara verilen ayrıcalıklar kaldırılmış, tüm azınlıklar Türk vatandaşı kabul edilmiştir İstanbul'daki Rumlar hariç diğer yerlerdeki Rumlar'ın Yunanistan'a gönderilmesine, Batı Trakya hariç diğer yerlerdeki Türkler'in de Türkiye'ye gönderilmesine karar verilmiştir
Boğazlar Sorunu ise şu şekilde halledilmiştir:

1Boğazların idaresi başkanlığını Türkler'in yapacağı bir komisyona bırakılmıştır
2Boğazların iki tarafında da 20 km'lik alanın askerden arındırılması kararlaştırılmış, buna rağmen olağanüstü bir durum olduğunda Türk tarafının boğazlara asker sokabilmesine izin verilmiştir
3Ticaret gemileri boğazlardan serbestçe geçebilecek, savaş gemilerine ise tonaj sınırlaması getirilecektir
4İşgal güçleri İstanbul'u bir buçuk ay içinde boşaltacaklardır
Borçlar şu şekilde halledilmiştir:

1Duyûn-u Umûmiye İdaresi kaldırılmıştır
2Osmanlı Devleti'nden ayrılan devletlere Osmanlı borçlarından hisse verilmiştir
3Osmanlı borçlarının büyük bir bölümünü TBMM ödemeyi kabul etmiştir
4Borçların Türk Lirası ve taksitler halinde ödenmesi karara bağlanmıştır
Lozan Barış Antlaşması'nın Önemi:

Yeni Türk Devleti ve Misâk-ı Millî, düşmanlarımız tarafından resmen kabul edilmiştir
Askerî zaferler siyâsi zaferle sonuçlanmıştır
Türkiye savaş tazminatı ödememiştir
Kapitülasyonlar kesin olarak kaldırılmıştır
Ülke sınırları Irak sınırı hariç belli olmuştur
Türkiye açısından IDünya Savaşı sona ermiştir
Azınlıkların Türk vatandaşı sayılması ile dış güçlerin içişlerimize karışması önlenmiştir
Millî Mücadele hareketi, bağımsızlık için uğraşan diğer milletlere de bir örnek olmuştur
Antlaşma, ITBMM tarafından imzalanmış, IITBMM tarafından onaylanmıştır
Lozan Antlaşması'ndan Kalan Problemler:

Boğazlar Komisyonu milli egemenliğimizi kısıtlayan bir unsur olmuştur Boğazlar Komisyonu Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile kaldırılmıştır
Musul alınamamış ve Irak sınır kesinlik kazanmamıştır Musul, Ankara Antlaşması ile Irak'a bırakılmıştır (5 Haziran 1926)
Ege Adaları ve Batı Trakya sorunu halledilmiş, fakat daha sonraki yıllarda yine sorun haline dönüşmüştür

08-12-2009	#2
Şengül Şirin	Cevap : Lozan Barış Antlaşması Ne Zaman ve Kimler Arasında İmzalandı MKemal görüşme için İzmir'i teklif etmiştir Uluslararası antlaşmalara göre barış antlaşmaları tarafsız bir ülkede yapılması gerektiğinden bu isteğini İtilaf Devletleri kabul etmemiş ve Lozan görüşme yeri olarak kararlaştırılmıştır Görüşmelere TBMM, İngiltere, Fransa, İtalya, Yunanistan, Romanya, Yugoslavya ve Japonya katılmıştır Türk Devleti'ni temsilen İsmet Paşa gitmiştir Boğazlarla ilgili görüşmelere SSCB ve Bulgaristan da dahil olmuş, ABD ise gözlemci olarak katılmıştır Görüşmeler 20 Kasım 1922'de başlamıştır TBMM, iki konuda kesinlikle taviz verilmemesini istemiştir, Kapitülasyonlar ve Ermeni yurdu 4 Şubat 1923'te görüşmeler kesilmiştir Buna neden olan anlaşmazlıklar şunlardır: 1Boğazlar Sorunu 2Kapitülasyonlar (en çok tartışılan konudur) 3Musul-Kerkük 4Osmanlı Devleti'nin Borçları Hayim Naum Efendi'nin arabuluculuk faaliyetleri sonucu karşılıklı verilen tavizler sonucu 23 Nisan 1923'te görüşmeler tekrar başlamıştır 24 Temmuz 1923'te Lozan Barış Antlaşması imzalanmıştır Lozan Barış Antlaşması'nın Maddeleri: Suriye Sınırı, 20 Ekim 1921'de imzalanan Ankara Antlaşması ile belirlendiği şekilde kabul edilmiştir Irak Sınırı, Irak sınırının ileride İngiltere ve TBMM arasında yapılacak bir görüşme ile belirlenmesine karar verilmiştir Yunanistan Sınırı, Mudanya Antlaşması'nda olduğu gibi kabul edilmiş, ancak savaş tazminatı olarak Yunanistan Karaağaç'ı Türkiye'ye bırakmıştır Sovyet Sınırı, Gümrü, Moskova ve Kars Antlaşması ile belirlendiği gibi kalmıştır Doğu Anadolu'da bir Ermeni Devleti kurulmasından vazgeçilmiştir Kapitülasyonlar kesin olarak kaldırılmıştır Adalar'dan, Bozcaada ve Gökçeada Türk Devleti'ne, Oniki Adalar İtalyanlar'a, Diğer adalar ise Yunanistan'a bırakılmıştır Türk Devleti'nin sınırları içindeki Yabancı Okullar Türk kanunlarına uyacaklar, okulların öğrenimini Türk Devleti düzenleyecektir Fener Rum Patrikhanesi'nin yabancı kiliselerle ilişki kurmaması şartı ile Türkiye'de kalması kabul edilmiştir Azınlıklara verilen ayrıcalıklar kaldırılmış, tüm azınlıklar Türk vatandaşı kabul edilmiştir İstanbul'daki Rumlar hariç diğer yerlerdeki Rumlar'ın Yunanistan'a gönderilmesine, Batı Trakya hariç diğer yerlerdeki Türkler'in de Türkiye'ye gönderilmesine karar verilmiştir Boğazlar Sorunu ise şu şekilde halledilmiştir: 1Boğazların idaresi başkanlığını Türkler'in yapacağı bir komisyona bırakılmıştır 2Boğazların iki tarafında da 20 km'lik alanın askerden arındırılması kararlaştırılmış, buna rağmen olağanüstü bir durum olduğunda Türk tarafının boğazlara asker sokabilmesine izin verilmiştir 3Ticaret gemileri boğazlardan serbestçe geçebilecek, savaş gemilerine ise tonaj sınırlaması getirilecektir 4İşgal güçleri İstanbul'u bir buçuk ay içinde boşaltacaklardır Borçlar şu şekilde halledilmiştir: 1Duyûn-u Umûmiye İdaresi kaldırılmıştır 2Osmanlı Devleti'nden ayrılan devletlere Osmanlı borçlarından hisse verilmiştir 3Osmanlı borçlarının büyük bir bölümünü TBMM ödemeyi kabul etmiştir 4Borçların Türk Lirası ve taksitler halinde ödenmesi karara bağlanmıştır Lozan Barış Antlaşması'nın Önemi: Yeni Türk Devleti ve Misâk-ı Millî, düşmanlarımız tarafından resmen kabul edilmiştir Askerî zaferler siyâsi zaferle sonuçlanmıştır Türkiye savaş tazminatı ödememiştir Kapitülasyonlar kesin olarak kaldırılmıştır Ülke sınırları Irak sınırı hariç belli olmuştur Türkiye açısından IDünya Savaşı sona ermiştir Azınlıkların Türk vatandaşı sayılması ile dış güçlerin içişlerimize karışması önlenmiştir Millî Mücadele hareketi, bağımsızlık için uğraşan diğer milletlere de bir örnek olmuştur Antlaşma, ITBMM tarafından imzalanmış, IITBMM tarafından onaylanmıştır Lozan Antlaşması'ndan Kalan Problemler: Boğazlar Komisyonu milli egemenliğimizi kısıtlayan bir unsur olmuştur Boğazlar Komisyonu Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile kaldırılmıştır Musul alınamamış ve Irak sınır kesinlik kazanmamıştır Musul, Ankara Antlaşması ile Irak'a bırakılmıştır (5 Haziran 1926) Ege Adaları ve Batı Trakya sorunu halledilmiş, fakat daha sonraki yıllarda yine sorun haline dönüşmüştür __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır