07-31-2009
|
#2
|
Şengül Şirin
|
Cevap : Kırgızistan
RESMİ ADI: Kırgızistan Cumhuriyeti
YÖNETİM BİÇİMİ: Çok partili, tek meclisli cumhuriyet
YÜZÖLÇÜMÜ: 198500 km2
NÜFUS (1992): 4533000
BAŞKENT: Bişkek (Frunze)
BAŞLICA KENTLER VE NÜFUSLARI (1991): Bişkek
(631300), Oş (218700), Celalâbad (74200), Tokmak
(71200), Prjevalsk (64300)
Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, SSCB'nin Asya'daki cumhuriyetlerinden biridir Batıda Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, kuzeyde Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, doğuda Çin ve güneyde de Tacik Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ile çevrilidir Yüzölçümü 198500 km2'dir
Kırgızlar'ın göçebe olarak yaşadığı yerler, 19 yüzyılın ortalarında Rus İmparatorluğu' nun bir parçasıydı Kırgızistan Tien Şan Dağları'nın (Tanrı Dağları) bulunduğu bölgede yer alır SSCB'nin 7439 metreye ulaşan en yüksek ikinci dağı Pobyedi (Zafer) Tepesi bu dağlardadır Dağların arasında çok sayıda vadi, yayla ve çöküntü vardır En geniş çöküntüyü işık Gölü doldurur En büyük ırmaklar Narın, Çu ve Talas'tır
Yüksek dağlar kar ve buzullarla kaplıdır Yükseklerden aşağılara doğru inildikçe sırasıyla tundralara, ormanlara, otlaklara ve çöllere rastlanır
Kırgız halkı Müslüman'dır Geleneksel işleri çobanlıktır Günümüzde, Kırgızlar sürülerini kooperatiflerde birleştirmiş ve köyler kurarak yerleşik düzene geçmişlerdir Bazı Kırgızlar ise koyun, keçi, at ve sığırları için otlak arayan, yılın büyük bölümünü çadırlarında geçiren göçebelerdir Kırgızistan sınırları içinde yaşayan öbür gruplar Ruslar, Özbekler ve Ukraynalılar'dır
Kırgızistan'ın engebeli toprakları tarıma elverişli değildir Tarım ırmak vadilerinde yapılır Önemli ürünleri buğday, arpa ve yulaftır Dağ eteklerinde üzüm bağları ve meyve bahçeleri vardır Başlıca sanayi ürünleri şekerpancarı, pamuk, tütün ve lifli bitkilerdir Işık Gölü yakınında haşhaş yetiştirilir
Kentlerin çoğu kuzey ve batı sınırları boyunca kurulmuştur Başkent Frunze, ülkenin en önemli sanayi ve eğitim merkezidir Kentte et paketleme, şeker, deri işleme, sabun ve tütün fabrikaları bulunur Başkentte makine de üretilir Şeker rafinerileri ve dokuma atölyeleri Çu vadisi yakınında kurulmuştur Bir başka sanayi ve madencilik merkezi Fergana vadisindedir Vadi yakınında cıva, antimon, kükürt, kömür ve petrol gibi maden yatakları vardır
Ana demiryolu Frunze'den Işık Gölü'nün batı ucuna kadar uzanır ve orada gölü baştan başa geçen bir gemi işletmesine bağlanır Frunze'de iki havalimanı vardır
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği'ni (SSCB) oluşturan cumhuriyetlerden biri olan Kırgızistan'da, Haziran 1990'da Oş yönetim biriminde Kırgızlar ve Özbekler arasında kanlı çatışmalar çıkmıştı Olayların ardından, Yüksek Sovyet muhafazakâr komünist lider Absamat Masaliyev'i başkanlık görevinden alarak yerine Asker Akayev'i getirdi
Kırgızistan Ağustos 1991'de Mihail Gorbaçov'u devirmeyi amaçlayan başarısız darbe girişimine karşı kesin tavır aldı 31 Ağustos'ta ise bağımsızlığını ilan etti Kırgızistan Demokratik Hareketi'nin de desteğini alan Akayev Ekim 1991'de yeni bağımsız devletin cumhurbaşkanlığına seçildi Kırgızistan Aralık 1991'de Bağımsız Devletler Topluluğu'na katıldı Bağımsızlığının ilk yılı içinde Birleşmiş Milletler'e, Uluslararası Para Fonu'na (IMF) ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı' na üye oldu Çin Halk Cumhuriyeti ile iyi ilişkiler içine girdi
Cumhurbaşkanı Akayev özellikle ülkedeki farklı etnik gruplar arasında dengeyi sağlamaya öncelik verdi Kırgızistan'da Kırgızlar nüfusun yaklaşık yüzde 53'ünü oluştururken, Ruslar'ın oranı yüzde 22, Özbekler'inki ise yüzde 13 dolayındadır Özbekistan'la komşu olan Kırgızistan ekonomik açıdan da Rusya'ya bağımlı olduğundan, bu etnik gruplar arasındaki ilişkiler büyük önem taşımaktadır
Temmuz 1992'de hükümet IMF ile birlikte oluşturulan bir ekonomik programı uygulamaya koydu Sanayi, bankacılık ve mali kuruluşları yönetecek yetişmiş Kırgızlar'ın yeterli sayıda olmaması nedeniyle özelleştirme ve piyasa ekonomisine geçiş yavaş ilerliyordu
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|
|