Cevap : Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası

**[KAPLAN]** · 06-18-2009

Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Türkiye’de çok sesli müziği yayma, tanıtma sevdirme, Türk bestecilerin eserlerini yurtdışında seslendirme amaçlarına hizmet eden Ankara'da yerleşik senfoni orkestrasıdır

Dünyada, kuruluşundan itibaren varlığını kesintisiz sürdüren en eski orkestralardan biridir

Konu başlıkları

1 Tarihçe
- 11 Osmanlı Dönemi
- 12 Cumhuriyet Dönemi
2 Orkestra Yönetimi
3 Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu
4 Şefleri
5 Dış Kaynaklar

Tarihçe

1826'da Osmanlı padişahı II

Mahmut devrinde İstanbul’da batılı bir bando oluşturmak düşüncesiyle Mızıka-ı Hümayun adı ile kurulan topluluk, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın temelini oluşturur

Mızıka’ı Humayun 1924’te Atatürk’ün isteği ile Ankara’ya taşındı ve 1932’de Riyaset-i Cumhur Filarmoni Orkestrası adını alarak Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olarak hizmetlerine devam etti

1957 yılında Orkestranın Özel Kuruluş Yasası çıktı ve Riyaset-i Cumhur Senfoni Orkestrası adını aldı

Orkestra, günümüzde Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlıdır

Osmanlı Dönemi

Mehter takımı yerine batılı bir askeri bando oluşturmak için kurulan Mızıka-ı Hümayun, zamanla çeşitli müzik, sahne sanatı ve eğlence dallarını(orkestra, kadınlar orkestrası, operet, tiyatro, karagöz, fasıl takımı gibi) bünyesinde toplayan bir örgüt olmuştu

Orkestranın başına başlangıçta İstanbul’da yaşayan Fransız uyruklu bir sanatçı getirildiyse de yetersiz olduğu görülünce Sardunya Hükümeti’nin tavsiyesi üzerine davet edilen Giuseppe Donizetti 17 Eylül 1828’de İstanbul’a gelerek Orkestra Şefliği’ne atandı

Donizetti, 1856’daki ölümüne kadar görevini sürdürdü

Donizetti’nin yerine İtalyan sanatçı Callisto Guatelli orkestranın yönetimine getirildi

Callisto’nun 1899’da ölümünden sonra Aranda Paşa orkestrayı yönetti

1908’de flütist Saffet Bey ilk Türk şef olarak orkestranın başına geçti ve orkestraya yenilikler getirdi

Mızıka-ı Humayun’un ilk parlak sanatsal yükselişi, 1919’de 60 kişilik kadrosu ile Avrupa kentlerinde verilen konserler ile gerçekleşti

Konser öncesinde Mızıka-ı Humayun yönetciliği ile orkestra şefliği birbirinden ayrılarak Zeki Bey (Üngör)ilk defa bağımsız bir orkestra şefi olarak göreve başladı

Kurtuluş Savaşı yıllarında orkestra, Osmanlı Sultanı’na bağlı bir kurum olarak varlığını devam ettirdi, saltanat kaldırılınca halifeye bağlandı ve Makam-ı Hilafet Mızıkası adını aldı

Cumhuriyet Dönemi

Hilafetin kaldırılmasında 8 gün sonra, 11 Mart 1924’te orkestra, TBMM’nin karşısındaki binada Ankara’daki ilk konserini verdi

Yeni hükümetin önünde ilk sınavını böylece veren orkestra, 27 Nisan 1924 tarihinde Cumhurbaşkanı Atatürk’ün emri ile Ankara’ya taşındı

Zeki Bey’in yönetiminde çalışmalarına devam eden orkestra, Türk Ocağı’ndaki konserlerin yanı sıra radyo konserlerine önem verdi

Cumhuriyet dönemindeki ilk yurtdışı turne 1926’da gerçekleşti

Karadeniz Gemisi’ndeki Yerli Malı Haftası sergisinin Avrupa sahil şehirlerine yaptığı 4 aylık geziye katılan orkestra, büyük ilgi gördü

1932’ye kadar Milli Savunma Bakanlığı’na bağlı olarak çalışmayı sürdüren orkestra, 23 Haziran 1932’de Zeki Üngör’ün çabaları ile Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlandı

Riyaset-i Cumhur Filarmoni Orkestrası adını alarak cumhuriyet ile özdeşleşti

Bu adın alınması ile bando ve orkestra kesin olarak birbirlerinden ayrıldı

Zeki Bey, 1934’te orkestradan ayrıldı

1934’te Adnan Saygun, 1935’de Dr

Ernst Preatorius Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası'nın şefi oldu

1946- 1952 yılları arasında Hasan Ferit Alnar orkestrayı yönetti

1957-1959’da Robert Lawrence, 1960-1962’de Bruno Bogo, 1960-1963’de Otto Matzerah, 1963-1971’de Prof

Gotthold E

Lessıng, 1971-1975’de Jean Perisson, 1977-1982’de Tadeusz Strugala orkestranın daimi şefi olmuştur 1959’da şef yardımcısı olan Hikmet Şimşek ise 1986’ya kadar görevini sürdürmüştür

1988’de Gürer Aykal şef olmuştur

Orkestra Yönetimi

1951’e kadar orkestrada idari ve sanat otoritesi tek şefte toplanmaktaydı

Orkestra sanatçıları 1951’de kendilerine bir yönetim kurulu seçtiler

Bu yönetim şekli 1957’de Kuruluş Özel Yasası ile resmileşti

Orkestra Yönetimi şu şekilde işlemektedir: Yönetim Kurulu ve Teknik kurul olmak üzere iki organ vardır

Her sene tekrarlanan bir seçimle orkestrayı yönetecek 5 kişilik yönetim kurulu belirlenir

Kültür Bakanlığı, seçilen beş kişi arasından müdür ve muavini atar

Yönetim kurulu orkestranın senelik programını belirler, teknik kurul ise yabancı şef ve solistlerin seçimini yapar

Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu

Avrupa’nın en büyük üç orgundan birine sahiptir

Bu dev orgun beş bin borusu vardır; uzun zaman Türkiye’de yaşamış olan İngiliz Edmond Gira’un vasiyeti üzerine Cumhurbaşkanlığı Senfoni’ye bağışlanmıştır

06-18-2009	#2
[KAPLAN]	Cevap : Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Türkiye’de çok sesli müziği yayma, tanıtma sevdirme, Türk bestecilerin eserlerini yurtdışında seslendirme amaçlarına hizmet eden Ankara'da yerleşik senfoni orkestrasıdır Dünyada, kuruluşundan itibaren varlığını kesintisiz sürdüren en eski orkestralardan biridir Konu başlıkları 1 Tarihçe 11 Osmanlı Dönemi 12 Cumhuriyet Dönemi 2 Orkestra Yönetimi 3 Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu 4 Şefleri 5 Dış Kaynaklar Tarihçe 1826'da Osmanlı padişahı II Mahmut devrinde İstanbul’da batılı bir bando oluşturmak düşüncesiyle Mızıka-ı Hümayun adı ile kurulan topluluk, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın temelini oluşturur Mızıka’ı Humayun 1924’te Atatürk’ün isteği ile Ankara’ya taşındı ve 1932’de Riyaset-i Cumhur Filarmoni Orkestrası adını alarak Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olarak hizmetlerine devam etti 1957 yılında Orkestranın Özel Kuruluş Yasası çıktı ve Riyaset-i Cumhur Senfoni Orkestrası adını aldı Orkestra, günümüzde Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlıdır Osmanlı Dönemi Mehter takımı yerine batılı bir askeri bando oluşturmak için kurulan Mızıka-ı Hümayun, zamanla çeşitli müzik, sahne sanatı ve eğlence dallarını(orkestra, kadınlar orkestrası, operet, tiyatro, karagöz, fasıl takımı gibi) bünyesinde toplayan bir örgüt olmuştu Orkestranın başına başlangıçta İstanbul’da yaşayan Fransız uyruklu bir sanatçı getirildiyse de yetersiz olduğu görülünce Sardunya Hükümeti’nin tavsiyesi üzerine davet edilen Giuseppe Donizetti 17 Eylül 1828’de İstanbul’a gelerek Orkestra Şefliği’ne atandı Donizetti, 1856’daki ölümüne kadar görevini sürdürdü Donizetti’nin yerine İtalyan sanatçı Callisto Guatelli orkestranın yönetimine getirildi Callisto’nun 1899’da ölümünden sonra Aranda Paşa orkestrayı yönetti 1908’de flütist Saffet Bey ilk Türk şef olarak orkestranın başına geçti ve orkestraya yenilikler getirdi Mızıka-ı Humayun’un ilk parlak sanatsal yükselişi, 1919’de 60 kişilik kadrosu ile Avrupa kentlerinde verilen konserler ile gerçekleşti Konser öncesinde Mızıka-ı Humayun yönetciliği ile orkestra şefliği birbirinden ayrılarak Zeki Bey (Üngör)ilk defa bağımsız bir orkestra şefi olarak göreve başladı Kurtuluş Savaşı yıllarında orkestra, Osmanlı Sultanı’na bağlı bir kurum olarak varlığını devam ettirdi, saltanat kaldırılınca halifeye bağlandı ve Makam-ı Hilafet Mızıkası adını aldı Cumhuriyet Dönemi Hilafetin kaldırılmasında 8 gün sonra, 11 Mart 1924’te orkestra, TBMM’nin karşısındaki binada Ankara’daki ilk konserini verdi Yeni hükümetin önünde ilk sınavını böylece veren orkestra, 27 Nisan 1924 tarihinde Cumhurbaşkanı Atatürk’ün emri ile Ankara’ya taşındı Zeki Bey’in yönetiminde çalışmalarına devam eden orkestra, Türk Ocağı’ndaki konserlerin yanı sıra radyo konserlerine önem verdi Cumhuriyet dönemindeki ilk yurtdışı turne 1926’da gerçekleşti Karadeniz Gemisi’ndeki Yerli Malı Haftası sergisinin Avrupa sahil şehirlerine yaptığı 4 aylık geziye katılan orkestra, büyük ilgi gördü 1932’ye kadar Milli Savunma Bakanlığı’na bağlı olarak çalışmayı sürdüren orkestra, 23 Haziran 1932’de Zeki Üngör’ün çabaları ile Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlandı Riyaset-i Cumhur Filarmoni Orkestrası adını alarak cumhuriyet ile özdeşleşti Bu adın alınması ile bando ve orkestra kesin olarak birbirlerinden ayrıldı Zeki Bey, 1934’te orkestradan ayrıldı 1934’te Adnan Saygun, 1935’de Dr Ernst Preatorius Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası'nın şefi oldu 1946- 1952 yılları arasında Hasan Ferit Alnar orkestrayı yönetti 1957-1959’da Robert Lawrence, 1960-1962’de Bruno Bogo, 1960-1963’de Otto Matzerah, 1963-1971’de Prof Gotthold E Lessıng, 1971-1975’de Jean Perisson, 1977-1982’de Tadeusz Strugala orkestranın daimi şefi olmuştur 1959’da şef yardımcısı olan Hikmet Şimşek ise 1986’ya kadar görevini sürdürmüştür 1988’de Gürer Aykal şef olmuştur Orkestra Yönetimi 1951’e kadar orkestrada idari ve sanat otoritesi tek şefte toplanmaktaydıOrkestra sanatçıları 1951’de kendilerine bir yönetim kurulu seçtiler Bu yönetim şekli 1957’de Kuruluş Özel Yasası ile resmileşti Orkestra Yönetimi şu şekilde işlemektedir: Yönetim Kurulu ve Teknik kurul olmak üzere iki organ vardır Her sene tekrarlanan bir seçimle orkestrayı yönetecek 5 kişilik yönetim kurulu belirlenir Kültür Bakanlığı, seçilen beş kişi arasından müdür ve muavini atar Yönetim kurulu orkestranın senelik programını belirler, teknik kurul ise yabancı şef ve solistlerin seçimini yapar Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu Avrupa’nın en büyük üç orgundan birine sahiptir Bu dev orgun beş bin borusu vardır; uzun zaman Türkiye’de yaşamış olan İngiliz Edmond Gira’un vasiyeti üzerine Cumhurbaşkanlığı Senfoni’ye bağışlanmıştır