Prof. Dr. Sinsi
|
Ağaç Terimleri
''H'' : Yüksek yayla iklimi simgesi ( köppele göre )
Habitat: Canlıların yaşam mekanı
Habitus: Bitkilerin genel görünümü Dış görünümü
Habloid: " N" kromozomlu (yarı kromozomlu) bitkiler
Hadika: Havuz (Farsça)
Halofil: Tuzcul bitkilerTuz severler (Halophyl)
Halofit: Tuzlu topraklarda ve denizin rüzgarlarla gelen suyuna dayanıklı bitkiler grubu (Halophyt)
Ham Humus: Ayrışmamış orman toprağı
Haploid: Bkz Habloid
Haplont: Erkek ve dişi üreme hücreleriyle ilgili
Harç: Saksı topraklarında kullanılan karışımlar
Harmoni: (Armoni) Peyzaj sanatındaki anlamı "uyum yaratılması"
Hastat: Alt lopları eksenden uzaklaşmış ok şeklindeki yapraklar ( Hastatus )
Haşere: Bitkilere genelde zararlı olan böcekler (Ensekta)
''hb'' : Herbariyumun kısa ifadesi
Hederite:[B] Soya çekim Irsiyet
Hekistoterm: Bazı talli bitkilerin oluşturduğu, sıfır derecenin altında iyi gelişme gösteren bitki grupları
Helofit: Işık sever Açık yerlerde ışıklı ortamlarda gelişen bitki grupları Güneş SeverBitkiler Kışı rizom ve stolonları çamur veya su altında; gövdeleri ise su üstünde geçiren bitkiler
Hemerochor Bitkiler:[ Doğal olmayan, bilerek veya insan aktiviteleriyle taşınmış bitkiler (Homeros – Evcilleşmiş ve Chaa= yayılmak'tan)
Hemicryptophyt: (Hemikrifitofit) Çiçek taşıyan toprak üstü sürgünlerinin bir vejetasyon sürecinde canlı kalmasına karşın, toprak düzeyindeki rozet yapraklarının canlı kaldığı çok yıllık otsu bitkiler
Hep yeşil: Herdem yeşil kalan Yapraklarını dökmeyen (evry green)
Herba: Ot
Herbaceae: Otsu bitkiler Otsul
Herbaprennial: Çok yıllık otsu bitkiler
Herbariyum: Bitki örneklerinin saklandığı; ısı, ışık ve nem oranları ayarlı, kapalı, yerler "hb"
Herbaryum: i (Lat herbarium) Botanik incelemeleri yapmak üzere dikkatle baskı altında kurutulmuş, etiketlenmiş ve adlandırılmış bitki parçaları koleksiyonu/ Bitkileri gösteren resim koleksiyonu/ Bitkileri tanıtan eser
Herbivor: Otçul Otseven
Herbiye: Kurutulmuş bitki örnekleri
Herek: Bitkilere destek için, yanlarına dikilen sırık
Hermafrodit Bkz Erdişi çiçek
Herek: i Halk dili Fidanların veya bitkilerin dibine kakılarak bağlanan kazık
Herkogami: Çiçektozlarının tepecikte birikmesini önleyen ve böylece çiçeğin kendi kendisini döllemesini imkansız kılan anatomik engel ve düzeneklerin tümü
Hermonia: i Yapraklarını dökmeyen ağaççık; çiçekleri koyu ve sarı turuncu renktedir (Tropik bölge birkisi olan hermannia Avrupa'da süs bitkisi olarak yetiştirilir) Sterculiaceae familyasından
Hesperantha: i Süsengillerden soğanlı bitki; ixia'lara benzer Afrikada yetişen kırk kadar türü vardır
Hesperethusa: Çok gösterişli süs bitkisi;Asya'da yetişir(İlmi adı Hesperethusa crenulata Sedefotugillerden)
Hesperis: i Frenk menekşesinin latince cins adı
Hesperoyucca: i Zambakgillerden yucca'ya yakın bir süs bitkisi(İlmi adı: Hesperoyucca W hipplei)
Heteretrop: Hiç bir ucu göbek sayılmayacak durumda olan bitki embriyomu
Heterococcales: Sarı su yosunları takımı; göllerde yetişen bu yosunlar, botrydiopsis gibi protococcus'lara yakın türleri kapsar (Bu su yosunlarında zoosporlar güzeneksizdir;bununla beraber kesin bir ışığa yönelim gösterirler Bazı türlerinde gemontları andıran iki çekirdekli kistler görülür
Heterocontae: Bir hücreli su yosunları sınıfı
Heterofili: Bir bitkinin yapraklarında bulunduğu ortama göre belirten çok şekillilik Hetorofinin klasik örneği su oku bitkisinde görülür Su oku bitkisinde suyun içinde bulunan yapraklar şerit şeklinde, suyun yüzeyindekiler değirmi, havadakiler ok gibidir
Heterofitizm: Aynı sporlu bitki üzerinde oluşan bütün dörtlü sporları çimlendikten sonra yalnız bir çeşit gamet meydana getiren organizmanın durumu (Sırf erkek gametli bitki meydana getiren sporlu bitkiler olduğu gibi, sırf dişi gametli bitki meydana getiren sporlu bitkilerde vardır
Heterogametlilik: Bir kısmı erkek, diğerleri dişi olmak üzere birbirine eşit sayıda iki çeşit gamet oluşumu
Heterogester: Kül renginde küçük bit (Çayırlarda kısa çiçekler üzerinde, özellikle miskotu ve ısırganlarda görülür ; heteroptera takımının iygeidae familyasından)
Heteroplsti: Başka türden bir canlıdan alınan bir parçayı bir başka canlıya nakletme ameliyatı
Heteropteris: i Malpighiaceae familyasından bitki cinsi; karşıt yapraklı, salkım çiçekli ağacçıkları kapsar Tropik Amerik'da 80 kadar türü yetişir Bir kısmı Avrupa'da limonluklarda yetişir
Heterosis: Mavi su yosunlarının hücre telleri üzerinde yer yer rastlanan ,ç, sarı iri hücre; yanlış olarak uzun süre üreme hücresi sanılmıştır
Heterozigot Hücrelerinde belli bir karaktere ait iki alel gen taşıyan varlık (Bir heterozigotta bir başka gen ile onun çekinik alel'i bulunur Yalnız başat gen belirti gösterir
Heuchera: Çok yıllık otsu bitki (Büyük kısmı bahçıvanlıkta çeşitli amaçlarla kullanılır, bahçe süsü yapılır, kesimlik çiçek üretilir Çiçekleri çok süslü, yeşilimsi veya firfiri beyaz renkte, salkım şeklinde olur Başlıca türleri; Heuchera villosa, Hmicrantha, HAmericana, HSenguinea Taşkırangillerden)
Hevenk: bot Salkım veya kömeç şeklinde iri çiçekli; iri kalın bir sapın üzerinde bulunan genellikle bir eşeyli çiçeklerden oluşur; olgunlaşınca çiçeklerin yerini meyveler alır: Muz hevengi
Herbisitler: İstenmeyen otları öldürücü kimyasal ilaçlar ( Herbesit )
Heterositili Aynı türün değişik çiçeklerinde dişicik borusunun değişik boyda olması durumu
Heterosporlu: Çok çeşitli sporları olan organizmalara denir Bazı su eğreltilerinde (Msl Marsilla cinsinde) farklı görünüşte iki spor oluşur Bir çeşidinde erkek ön çim, bir çeşidinde dişi ön çim meydana gelir Ciğer yosunu (marçhantia) veya at kuyruğuna (equisetum) heteresporlu denmez Çünki bunların sporları aynı biçim ve görünüştedir Bunlarda ancak meydana gelen önçimlenme farklı olur
Heterostil: Heterostillik karekteri gösteren
Heterostillik: Dişicil borularının uzunluğunda eşitsizlik Bir bitki türünde en az iki çeşit çiçek bulunurda bunların bir kısmı, tepeleri erkek organlar hizasında kalacak şekilde kısa, diğer kısmı erkek organları geçecek şekilde uzun olursa (Bazı çuha çiçeklerinde olduğu gibi) o birkide heterostillik var denir
Heterovejatatif: Çeşitli aşı ile üreme
Hezir: Eski bir arazi ölçüsü birimi Dönümün üçte biri
Hınzır: Bot Eski dilde Hınzır ekmeği; yermantarı
Hidatot: Bitkideki suyu dışarı atmaya yarayan mikroskopik bir organı ifade etmek için Haberland'ın uydurduğu kelime
Hibrit: Genetik yollarla elde edilen alt türler Melez
Hidrofil: Su sever (Hydro phyl) Suya düşkün; su soğuran// Bazı sıvıların içine konunca şişen koloidal maddelere verilen sıfat Eşanl Liyofil
Hidrogenez: Su kaynaklarının ve akarsuların araştırılmasını, borularla iletilmesini ve değerlendirilmesini konu alan bilim dalı
Hieracium: Bileşikgillerden bitki cinsi Çok yıllık otsu bitkidir Üzeri yün görünüşünde yıldız yıldız tüycüklerle kaplıdır Genellikle sarı olan çiçekleri kiremit dizisi halindeki bir bürgü içinde toplu bulunur Meyvesi kirli beyaz renkte bir sorgucun üstündedir
Tüylü yapraklarından dolayı <<fare kulağı>> denilen Hieracium pilosella en yaygın olanıdır Bunun kökü çignenirse tükürük çoğalır Susuzluk giderir
Altın hieracium (Haurantiacum) Alp dağlarında yetişir Firfiriye çalan turuncu çiçeklerinden dolayı bahçelerde yetiştirilir
Hierochloa: Sürüngen gövdeli bitki; çiçekleri sorguç biçiminde, mor, sarı ve beyaz renkte olup; otlaklarda yetişir (Buğdaygillerden)
Hieroglyphus: Hindistan'da buğdaygillere ve piriç (Çeltik) lere zarar veren çekirge
Hidrofit: Su sever bitkiler Kışı, rizomları su dibinde, gövde ve dalları su üstünde yüzerek geçiren bitki grupları ( Nilüfer gibi )
Hidrogami: Tozlaşmanın sularla yapılması olayı
Hidrolik: Suyla ilgili
Hiflimantarlar: Blş çoğ i Nasıl üredkleri iyi bilinmeyen basit mantarlar Bazı küfler bunlar arasında sayılır
Higro: yun hygros, nemli kelimesinden alınan ve birçok kelimenin bileşimine giren ön ek
Higrofil: Nem sever ( fr hygrophile'den9) Nemli yerlerde yetişen bitki için kullanılır
Higrofit: Nem sever bitkiler
Higroskopik: Suyu emen, su tutan
Higroskopik su: Toprakta tutulan su
Hilum: Fanikulusun ovül ile birleştiği yer
Himenyum: Mantarda sporları meydana getiren tabaka
Hindibaba: Geniş gömeçler halinda bileşik mavi çiçekli bitki Kumsal ve taşlık yerlerde kendiliğinden yetişir, birçok türü sebze olarak tüketilir Bileşikgillerden Chicorium ışıktan korunan nemli yerlerde yetiştirilirse yapraklar dar ve uzun olur: bu çeşit hindibabalara Brüksel hindibabası (Chicorium endivia) denir Yaprakları sebze olarak kullanılır
Bir başka türünün (Chicorium intybus) kökünden kahve yapılır Kurutulduktan sonra kavrularak öğütülen köklerden elde edilen kaba toz, gerek kokusu ve tadı, gerekse ucuzluğu dolayısıyla bazen kahveye (özellikle sütlü kahveye) yapılırken karıştırılır
Hindibabagiller: Dilsiçiçekli bileşikgiller alt familyası Bütün hindi babagiller sütlü bir sıvı salgılar; bu sıvı az veya çok olabilir Çiçeklerinin taç kısmı sarıdır ve taçın bir yanı dil gibi uzar Bu bitkiler hem kuvvet verici hem de acıdır Büyük bir kısmı sebze olarak kullanılır Bir kısmından ilaç yapılır Hayvanlar hepsini seve seve yer
Başlıca çinsleri; Hindibaba, marul, yabani hindibaba, yabani marul
Hint armudu: İlmi adı; Psidium Mersingillerden Hint armudunun birçok türü vardır Psidium guayava, Paraca, Pcattleyanum Bunların hepsi meyve veren ağaçlardır
Hint ayvası: Pullu annonanın meyvesi
Hint kirazı: Hint kirazı agacının meyvesi Çekirdeği az çok lifli, iri bir şeftali biçimindedir Çiğ yenilebileceği gibi reçeli ve marmelatı da yapılır
Hint kirazı Ağacı: Antepfıstığıgillerden ağaç türü (Mangifera indica) Kabuğu esmer, kalın ve pürtüklü, yaprakları temrensi, çiçekleri küçük ve kırmızımtraktır Meyveleri iridir
Hint Darısı: Boyu 4 metreyi bulan otsu bitki Afrika'da önemli bir tarım bitkisidir (İlmî adı; Sorgum Buğdaygillerden
Hint yağı: Hint çiçeği bitkisinin tohumlarından çıkarılan renksiz ve kokusuz yağ (Hekimklikte müshil olarak kullanılır)
Hipantiyum: Çukur şekilde çiçek tablası
Hiperparazit: Bir asalakta asalak yaşayan canlı varlık MslDarluca filum; vredinales takımından mantarların hiper parazitleridir
Hippeastrum: Güzelhatunçiçeğigillerden bitki cinsi; soğanlı, şerit yapraklı, şemsiye çiçekli bitkileri kapsar
Hipodermis: İç deri
Hippophae: Sarı yaprakları gümüşü tüylerle kaplı, dikenli ağaççık (Çiçekleri taçsız olan bu ağaççıklar çit bitkisi olarak kullanılır)
Hippuris: Otsu su bitkisi (Hippuris Vulgaris) Kökü sürünge, saplarının içi deliktir; sığ sularda biter (Hipporidaceae familyası)
Hipogeik: Çimlenen tohumlarda, çeneklerin toprak içinde kalması durumu
Hipokodil: Çeneklerin çıktığı nokta ile kökboynu arası
Histoloji: Doku bilim
Hodan: Eski dünyanın ılıman bölgelerinde yetişen bir yıllık veya çok yıllık otsu bitki (İlmi adı borrago Hodangillerden) Hodan'ın en iyi bilinen türü bir yıllık otsu bir bitki olan şifalı hodandır (Borrago officinalis) Çiçekleri çoğu zaman mavi mavi, nadiren beyaz veya pembe olan bu bitki bütün yaz ard arda çiçek açar Bütün toprak üstü kısımları(yapraklar ve dalları) sert dikenlerle kaplıdır Hodan özellikle terletici ve sidik söktürücü ilaç olarak kullanılan bir bitkidir Sebze olark pek az önem taşır
Hodangiller: blşcoğ i Üzeri sert dikenciklerle kaplı çiçekli bitkiler familyası Tozlaşmaları böcek ve karıncalarla olur (Hodanlar takımından) Hodngiller arasında otsu ve ağaçsı bitkiler, hatta ağaçlar bulunur (Hodan, karakafesotu, engerekotu, havacivaotu, unutma beni, bambulotu) Bunların bir kısmı hekimlikte ve sanayide kullanılır
Holboellia: Zardibalceae familyasından tırmanıcı sarmaşık veya ağaççık Beş türünden üçü süs bitkisi olarak kullanılır Bunlardan biri Holboellia latifolia'dır Adını Danimarkalı botanikçi FL Holboell'in adından almıştır
Holo: Çok, hepsi, tamamı
''holo'' : Holotipin kısaltılmışı (Holotyphus)
Holotip: Bütün tipler
Homeria: Süsengillerden soğanlı bitki Çiçekler kırmızı veya sarı olur Momeria collina türü soğuk limonluklarda yetişir
horozcukotu: Yaban teresinin yaygın adı (Lepidium campestris) Tüzsüz, almaşık yapraklı bitkilerdir Küçük sarı veya beyaz olan çiçekleri dalların ucunda salkım halinde toplu bulunur Meyvesi çok küçük keçi boynuzu biçimindedir Bahçelerde yetiştirilene çayır teresi denir
Horozgözü: Bir veya çok yıllık otsu bitkidir bazılarının boyu 1 m yi bulur diğerleri küçük ve çimesidir Genellikle çorak yerlerde yetişirler İlmi adı Sesili Maydonozgillerden
Horozibiği: Koyu kadife kırmızısı rengindeki çiçekleri horoz ibiğini andıran süs bitkisi (Amaranthus Horozibiğigillerden)
Horozibiğigiller: Ispanakgiller takımından bitki familysı Yapraklar basit ve almaşık çiçekler başak-demet veya salkım halinde bileşik ve topludur Meyvesi zardan bir kapçıkl kaplıdır İçinde yassı bir tohum bulunur Bu familyadaki bitkilerin çoğu otsu veya dibi odunsu bitkilerdir
Horozmantarı: Yenir bir cins mantar BK Kantharellus:
Horizun: Yatay
Horizontalis: Yatay dallanan, görünüşü yuvarlak formlu olan ağaçlar, bitkiler
''hort'' : Bahçe, bahçelerin anlamında bir kısaltma (Horturom)
Horti: Bahçe, bahçevan
Hortikültür: Bahçe veya bahçıvanlıkla ilgili
Hosta: Zambakgillerden bitki cinsi Güzel çiçek ve yapraklarından dolayı öbek, bordür ve tark şeridi halinde yetiştirilebilir (Balıca türleri; Hosta Plantaginea, HSiebodiana, HFortunei, HCevrela vb gibi)
Hovea: İki çenekli, yuvarlak badıçlı ağaççık
Hoya: Karşıt yapraklı, şemsiye çiçekli çalı Tohumlarıiplikligillerden
Huminleşme: Toprakta organik maddelerin parçalanıp bu ürünlerin birleşmesi sonucu koyu renkli kolloid maddelerin oluşması
Humit iklim: Bol yağışlı olmasına karşın, buharlaşma ve terlemenin (evapotranspirasyon) az olduğu iklim tipleri
Humus: Mikroorganizmaların etkisiyle ayrışmış, siyah renkte, bol organik madde içeren zengin topraklar (Hümüs, Ümüs)
Huş ağacı: Kuzey yarıkürenin soğuk ve ılıman bölgelerinde yetişen ağaç veya ağaççık Otuz kadar türü vardır Yüksek enlemlerden hoşlanır Bununla beraber kuzey'e çıktıkça bodurlaşır 72nci dereceye doğru (72°) yetişmez olur
En çok bilinen türü siğili huş ağacıdır (Betuk verrucosa) Boy 10---25 mt arasıdır Kabuk 3-4 yaşına kadar esmer ve kayga sonra gümişi beyaz olur Yaşlı ağaçlarda siyahımsı ve çatlaktır Yapraklar küçük, hafif ve hareketli dalcıklar sarkık, yaprak döküntüsü azdır Kurumuş yapraklarını koyun ve keçiler zevkle yerÇok bol ve tatlı olan özsuyundan şeker ve alkollü içki elde edilebilir Huş ağacı her türlü toprakta, hatta en zayıf toprakta bile yetişir
Huşağacıgiller: Ağaç veya ağaççık familyası Bu familyadaki bitkilerde tozlaşma ve tohumların yayılması genellikle rüzgarla sağlanır (Huş ağacı, kızılağaç, gürgen vb gibi) Kayınlar takımından
Hünsa: Hem erkek, hem dişi (Hermafrodit)
Hygroskopik: Nem tutar, nem çeker
Hygroskopik su: Toprağın partikülleri tarafından emilen toprak suyu (Higroskopik su) 30-10-2006
|