Harcirah Kanunu

HarÇlar Kanunu Kanun Numarası: 492

Kabul Tarihi: 02/07/1964

Yayımladığı Resmi Gazete Tarihi: 17/07/1964

Yayımladığı Resmi Gazete Sayısı: 11756

KANUNUN ŞÜMULÜ:

Madde 1 - Bu kanuna göre alınacak harçlar aşağıda gösterilmiştir:

1 Yargı harçları,

2 Noter harçları,

3 (Değişik bent: 21/01/1982 - 2588/1 md) Vergi Yargısı Harçları,

4 Tapu ve Kadastro harçları,

5 Konsolosluk harçları,

6 Pasaport, ikamet tezkeresi vize ve Dışişleri Bakanlığı tasdik harçları,

7 Gemi ve liman harçları,

8 İmtiyazname, ruhsatname ve diploma harçları,

9 Trafik harçları

BİRİNCİ KISIM: YARGI HARÇLARI

BİRİNCİ BÖLÜM: MÜKELLEFİYET

MEVZUU:

Madde 2 - Yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harçlarına tabidir

Ceza mahkemelerinde şahsi hukuka ait hakların hüküm altına alınması halinde de, celse harçları hariç olmak üzere (1) sayılı tarifeye göre harç alınır

HAKEM KARARLARI:

Madde 3 - Hakem kararlarının infazı lazım geldiğine dair mahkeme başkanı veya hakim tarafından verilen şerhlerden, hakem kararının mahiyetine göre, karar ve ilam harcı alınır

Yabancı hakem kararları ile, kanun gereğince tahkim yolu ile halli mecburi olan davalardan da aynı suretle harç alınır

YABANCI MAHKEME İLAMLARI:

Madde 4 - Yabancı bir mahkeme tarafından verilen ilamların tenfizi için açılacak davalardan, bu ilamlarda hükmolunmuş şeyin değeri, nevi ve mahiyetine göre (1) sayılı tarife gereğince harç alınır

BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ İLE DANIŞTAY İŞLEMLERİ:

Madde 5 - (Değişik madde: 21/01/1982 - 2588/2 md)

Bölge İdare Mahkemeleri ile Danıştay'da açılacak davalardan (1) sayılı tarife gereğince harç alınır

Ancak, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümler ile bunlara bağlı zam ve cezalarla ilgili olup Bölge İdare Mahkemeleri ve Danıştay'ın görevi içinde bulunan işlemler (3) sayılı tarifeye göre harca tabidir

KARŞILIK DAVALAR VE DAVAYA MÜDAHALE :

Madde 6 - Karşılık davalar, müstakil davalar gibi harca tabidir

Davaya müdahale eden kimse, kanun yollarına müracaat ederse iltihak ettiği taraftan alınan harca eşit harcı ödemek mecburiyetindedir

YENİDEN HARÇ ALINMASI:

Madde 7 - Muameleden kaldırılan dosya, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda belirtilen süre içinde yenilenmediği takdirde, davanın görülebilmesi yeniden harç verilmesine bağlıdır

HÜKMÜN BOZULMASI:

Madde 8 - Bir hükmün bozulmasını müteakip verilecek hükümlerden yeni bir hüküm gibi karar ve ilam harcı alınır ve bozulan hükümden evvelce alınmış olan karar ve ilam harcı, müteakip hükme ait harçdan mahsup olunur

TASHİHİ KARAR:

Madde 9 - Tashihi karar talebinin kabulü üzerine temyiz olunan hüküm tasdik edilirse, temyiz olunan hükümden alınmış olunan harç kadar yeniden harç alınır

İADEİ MUHAKEME:

Madde 10 - İadei muhakemenin kabulü üzerine cereyan edecek davalar, yeni davalar gibi harca tabidir İadei muhakeme talebinde bulunan neticede haklı çıkarsa evvelce alınan harç mahsup edilir

MÜKELLEF:

Madde 11 - Genel olarak yargı harçlarını davayı açan veya harca mevzu olan işlemin yapılmasını istiyen kişiler ödemekle mükelleftir

Vasinin hesabının görülmesi dolayısiyle alınacak harçlar, vesayet altındaki şahsa izafeten vasiden alınır

Herhangi bir istek olmaksızın resen yapılacak işlemlere ait harçlar, aksine hüküm yoksa, lehine işlem yapılan kişilerden alınır

CELSE HARÇLARINDA MÜKELLEF:

Madde 12 - Hukuk ve ticaret mahkemelerinde celse harcı, muhakeme tarafların talep ve muvafakatleri üzerine talik edilmiş ise taraflardan ve evvelce yapılması mümkün olan bir işlemin yapılmamış olmasından dolayı talik edilmişse, talike sebebiyet veren taraftan alınır

Her iki halde talike vekiller sebebiyet vermişse celse harcı vekillere yüklenir

Vekil veya taraflara yüklenilen celse harcı müteakip iki celsede ödenmezse bir misli fazlasiyle alınır Ödenmediği takdirde harcın bu miktar üzerinden tahsili için Maliyeye tezkere yazılmasına karar verilir

İKİNCİ BÖLÜM: İSTİSNA VE MUAFLIKLAR

HARÇDAN MÜSTESNA İŞLEMLER:

Madde 13 - Aşağıda yazılı mevzular harçdan müstesnadır:

a) (Değişik bent: 20/03/1981 - 2430/1 md) Değeri 50 Yeni Türk Lirasını geçmeyen dava ve takipler (Ticari senetlere ait takipler hariç), *1*

b) Vasi tayini ve azli, hakimin reddi talebinin kabulü ve hakimin istinkafına ait kararlar,

c) (Değişik bent: 30/12/1980 - 2366/1 md) Ayda 100 Yeni Türk Lirasını geçmeyen nafakalara ait dava ve takipler, "Birden fazla kişiler lehine nafakaya hükmedilmesine dair ilamlarda her kişi lehine hükmedilen miktar müstakil olarak nazara alınır", *1*

d) İcra ve iflas dairelerinin kusuru yüzünden yanlış yapılmış olan işlemlerin ıslahı ve iptaline dair tetkik mercileri kararlariyle, bu iptal veya ıslah dolayısiyle yeniden yapılacak işlemler,

e) Ticaret sicilinde re'sen yapılan düzeltmeler,

f) İcra tetkik mercilerinin cezaya mütedair kararlariyle bu kararların temyizi işlemleri

g) İcra ve İflas Kanununun 270 nci maddesine göre yapılacak defter tutma işlemleri,

h) Yetkili makamların istiyecekleri ilam ve sair evrak suretleri,

i) Kamu adına C savcıları tarafından Hukuk mahkemelerine açılan davalar,

j) (Ek bent: 21/01/1982 - 2588/3 md) Genel Bütçeye dahil idarelerin bu Kanunun 1 ve 3 sayılı tarifelerine giren bütün işlemleri

(Yukarıdaki işlemlerin hesaplanacak harçlarının, Genel Bütçeye dahil idarelerin haklılığı nispetinde karşı taraftan tahsiline ilgili merciince karar verilir)

HARÇTAN MUAF OLANLAR:

Madde 14 - Erler ve ihtiyaçları Devlet tarafından deruhde ve temin olunan onbaşı ve çavuşlar adliye işlemlerinden ötürü harçtan muaftırlar

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: HARÇ ALMA ÖLÇÜLERİ VE NİSPETLERİ

HARÇ ALMA ÖLÇÜLERİ:

Madde 15 - Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nev'i ve mahiyetine göre maktü esas üzerinden alınır

DEĞER ESASI:

Madde 16 - Değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (1) sayılı tarifede yazılı değerler esastır Müdahalenin men'i tescil ve tapu kayıt iptali gibi gayrimenkulün aynına taalluk eden davalarda gayrimenkulün değeri nazara alınır

Gayrimenkulün aynına taalluk eden davalarda ecrimisil ve tazminat gibi taleplerde de bulunulduğu takdirde harç, gayrimenkulün değeri ile taleb olunan tazminat ve ecrimisil tutarı üzerinden alınır

Değer tayini mümkün olan hallerde dava dilekçelerinde değer gösterilmesi mecburidir Gösterilmemişse davacıya tesbit ettirilir Tesbitten kaçınma halinde, dava dilekçesi muameleye konmaz

Noksan tesbit edilen değerler hakkında 30 uncu madde hükmü uygulanır

TAHLİYE DAVALARINDA DEĞER:

Madde 17 - Gayrimenkulün tahliyesi davalarında, yazılı mukavele olsun veya olmasın bir yıllık kira bedeli üzerinden karar ve ilam harcı alınır

GAYRİMENKUL VEYA GEMİLERİN TAHLİYE VE TESLİMİ:

Madde 18 - Bir gayrimenkulün veya bir geminin tahliye ve teslimine dair olan icra takiplerinde tahsil harcı; bir yıllık kira bedeli, yoksa bu süreye göre takdir edilecek bir bedel üzerinden hesaplanır

MENKULLERİN TESLİMİ:

Madde 19 - Bir menkulün teslimine dair olan icra takiplerinde tahsil harcı; menkulün ilamda veya takip talebinde gösterilen değeri, bu yoksa takdir edilecek değer üzerinden hesaplanır

İCRA TAKİPLERİNDE FAİZ:

Madde 20 - İcra takiplerinde takipten sonra işleyecek olan faizler, harcın hesabında nazara alınmaz

HARCIN NİSPETİ:

Madde 21 - Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır

DAVADAN FERAGAT, DAVAYI KABUL VEYA SULH:

Madde 22 - Davadan feragat veya davayı kabul veya sulh, muhakemenin ilk celsesinde vuku bulursa, karar ve ilam harcının üçte biri, daha sonra olursa üçte ikisi alınır

İCRA TAKİBİNDEN VAZGEÇME:

Madde 23 - Her ne sebep ve suretle olursa olsun, icra takibinden vazgeçildiğinin zabıtnameye yazılması için vazgeçilen miktara ait tahsil harcının yarısı alınır Ancak haczedilen mal satılıp paraya çevrildikten sonra vazgeçilirse tahsil harcı tam olarak alınır

GAYRİMENKUL VEYA GEMİLERİN TAHLİYE VE TESLİMİNDE TAHSİL HARCI NİSPETİ:

Madde 24 - Gayrimenkul veya gemilerin tahliye veya teslimine dair icralarda Tahsil Harcı (1) sayılı tarifede yazılı miktarların yarısı nispetinde alınır

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: HARCIN ÖDENMESİ

ÖDEME USULÜ:

Madde 25 - Yargı harçları makbuz karşılığında ödenir *1*

ÖDEME YERİ:

Madde 26 - Yargı harçları harca konu olan işlemleri yapan mahkeme veya daire tarafından alınır

Kanunlarda aksine hüküm varsa bu madde yerine o hüküm uygulanır

MAKTU HARÇLARDA ÖDEME ZAMANI:

Madde 27 - (1) sayılı tarifede yazılı maktu harçlar ilgili bulunduğu işlemin yapılmasından önce peşin olarak ödenir

Mahiyetleri icabı işin sonunda hesap edilip alınması gerekenler, harç alacağının doğması tarihinden itibaren 15 gün içinde ödenir

Harç peşin veya süresinde ödenmemiş ise, müteakip muamelelere ancak harç ödendikten sonra devam olunur

NİSPİ HARÇLARDA ÖDEME ZAMANI:

Madde 28 - (1) sayılı tarifede yazılı nispi harçlar aşağıdaki zamanlarda ödenir:

a) Karar ve İlam Harcı,

Karar ve İlam harçlarının dörtte biri peşin, geri kalanı kararın verilmesinden itibaren iki ay içinde ödenir Karar ve İlam Harcı ödenmedikçe ilgiliye ilam verilmez

b) İcra Tahsil Harcı,

İcra takiplerinde Tahsil Harcı alacağın ödenmesi sırasında, ödeme yapılmayan hallerde harç alacağının doğması tarihinden itibaren 15 gün içinde ödenir

Harç alacağı icranın yerine getirilmesiyle doğar

Konunun değeri üzerinden alınacak İflas Harçlarında da bu bent hükümleri uygulanır

c) Depozito, defter tutma ve miras işlerine ait harçlar, (1) Sayılı tarifenin (D) bölümünde yazılı depozito defter tutma ve miras işlerine ait harçlar işin sonundan itibaren 15 gün içinde ödenir

İLAMSIZ TAKİPLERDE PEŞİN HARÇ:

Madde 29 - İlama dayanmıyan takip isteklerinden alacak miktarının binde beşi peşin alınır

Peşin harçlar takip sonunda alınacak asıl harca mahsup olunur

İlama dayanmıyan takiplerde alacaklı mahkemeye müracaata mecbur kalırsa, peşin alınan harç kendisine iade olunur Veya alacaklının isteği üzerine mahkeme harçlarına mahsup edilir

NOKSAN TESBİT EDİLEN DEĞER ÜZERİNDEN HARCIN ÖDENMESİ:

Madde 30 - Muhakeme sırasında tesbit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 409 uncu maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması, noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır