Osmanlıca Sözlük (İ Harfi)-Osmanlıca Sözlük (İ Harfi) İle İlgili Kelimeler...

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-10-2012

Osmanlıca Sözlük (İ Harfi)-Osmanlıca Sözlük (İ Harfi) İle İlgili Kelimeler

Osmanlıca Sözlük (İ Harfi) İA'
Koyun sürmek, koyun gütmek

İAB
Kökünden koparmak

İAD
Korkutmak, tehdit etmek

Vaidde bulunmak

İADE
Geri vermek

Eski haline getirme

* Mukabilini yapma

Karşılığını yapma

* Avdet ettirmek

* Edb: Bir mısraın veya beytin son kelimesini, kendisinden sonra gelen mısra veya beytin ilk kelimesi olarak kullanma sanatı

İade'li şiire "muâd" da denmektedir

Ey vücud-u kâmilin esrar-ı hikmet masdarıMasdarı zatın olan eşyâ sıfatın mazharıMazharı her hikmetin sensin ki kilk-i kudretinSafha-i eflâke nakşetmiş hutut-ı ahteriAhteri mes'ud olan oldur ki tâb-ı pâkinin Kabil-i feyz ola nutkundan safâ-yı cevheriCevheri ma'yub olan nâkıs benim kim muttasılSadedir hattın hayalinden zamirim defteriDefter-i a'malimin hattı hatadandır siyâhKan döker çeşmim hayâl ettikçe hevl-i mahşeriMahşeri eşkim verir seylâba ger ruz-i cezaOlmasa makbul-i dergâhın sirişkin gevheri Gevheridir ışık bahrinin Fuzulî ab-ı çeşmLiyk bir gevher ki Lütf-u Hak ânadır müşteri

Fuzulî gazelinde olduğu gibi

İADE-İ ÂFİYET
Hastalıktan sonra âfiyetin iadesi

İyileşme

İADE-İ İTİBAR
Ticarette iflâstan kurtulma

* Kaybedilen itibarı tekrar kazanma

Şerefini kurtarma

İADE-İ MÜCRİMÎN
Suçluların kendi memleketlerine iade edilmesi

İADE-İ ZİYARET
Ziyarete gelenin ziyaretine gitmek

İADETEN
Geri vermek üzere

İALE
Çoluk çocuğun nafakasını te'min etme

Evlâd u iyâlin maişetini tedarik etme

* İyali çoğalmak, çoluk çocuğu artmak

İANAT
(İâne

C

) İaneler

İANE
Yardım

İmdat

Yardım için istenen, toplanan şey

İANE-İ ASKERİYE
Tanzimattan sonra cizye yerine Hristiyan tebeadan alınan vergi

Bu vergi sonradan "bedel-i askerî" adını almış ve 1908 Temmuz inkılâbına kadar devam etmiştir

İANE-İ CİHADİYE
Muharebe zamanında harbin icab ettirdiği fazla masrafları karşılamak ve yardım olmak için halktan alınan paralar

Miktarı, her mahallin iktidarı derecesine göre kaza ve liva üzerine merkezden tertib ve "tevzi defterleri"ne maktu' miktar olarak konulurdu

Bu çeşit vergi ve ianeler Tanzimat'tan sonra kaldırılmıştır

İANET
(Avn

dan) Yardım

İANETEN
İane suretiyle, yardım olmak üzere

İARE
Emaneten vermek

Bir malın kullanılmasından karşılık istemiyerek meccanen başkasına vermek

İARE-İ MUKAYYEDE
Bir mülkün kayıd ve şartlarla birine ödünç olarak verilmesi

İARE-İ MUTLAKA
Bir mülkün, bir eşyanın sâhibi tarafından hiç bir şart ve kayda bağlı kalmayarak başka birine ödünç verilmesi

İARETEN
İare olarak

Emaneten

İAŞE
Geçindirmek

Beslemek

Yaşatmak

Diriltmek

İAZ
İşaret etmek

İAZA
(İvaz

dan) Bedel ve karşılık vermek

Bedel vermek

İAZE
Sığındırmak

Muhafaza etmek

İltica

İBA'
Çekinmek

Tiksinmek

* Kabul etmemek, bir işe razı olmamak

* Doymadan yemekten çekilmek

İF
Vakit

İFA'
Çocuğun büyümesi

İ'FA'
Çoğaltmak

* Terketmek

İFA
Ödemek

Yerine getirmek

Söz verdiğini veya vazife bildiğini yerine getirmek

Kılmak

Yapmak

İFA-Yİ VAZİFE
Görevini yapma, vazifesini yerine getirme

İFAD
Bir kimseyi elçilik (sefirlik) vazifesiyle gönderme

İFADAT
(İfâde

C

) Anlatmalar

İfadeler

İFADAT-I LÂZİME
Gerekli ifadeler

İFADE
Anlatmak

Söylemek

* Fayda vermek, fayda tutmak

İFADE-İ CEBRİYYE
Zoraki ifade

* Mat: Cebir işaretleri ile maksadını anlatma

İ'BA'
Hazırlık

İBABE
Yol, tarik

İB'AD
Uzaklaştırmak

Sürmek

Kovmak

İBAD
Tıb: Bacaklarda diz mafsalının iç kısmındaki büyük damar

İBAD
(Abd

C

) Kullar

Allah'ın kulları

İBAD
Devenin ayağını bağladıkları ip

İ'BAD
Kul etmek, köle yapmak

İBADAT
(İbâdet

C

) İbâdetler

İBADE
Helâk etmek

09-10-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Osmanlıca Sözlük (İ Harfi)-Osmanlıca Sözlük (İ Harfi) İle İlgili Kelimeler... Osmanlıca Sözlük (İ Harfi)-Osmanlıca Sözlük (İ Harfi) İle İlgili Kelimeler Osmanlıca Sözlük (İ Harfi)-Osmanlıca Sözlük (İ Harfi) İle İlgili Kelimeler Osmanlıca Sözlük (İ Harfi) İA' Koyun sürmek, koyun gütmek İAB Kökünden koparmak İAD Korkutmak, tehdit etmek Vaidde bulunmak İADE Geri vermek Eski haline getirme * Mukabilini yapma Karşılığını yapma * Avdet ettirmek * Edb: Bir mısraın veya beytin son kelimesini, kendisinden sonra gelen mısra veya beytin ilk kelimesi olarak kullanma sanatı İade'li şiire "muâd" da denmektedirEy vücud-u kâmilin esrar-ı hikmet masdarıMasdarı zatın olan eşyâ sıfatın mazharıMazharı her hikmetin sensin ki kilk-i kudretinSafha-i eflâke nakşetmiş hutut-ı ahteriAhteri mes'ud olan oldur ki tâb-ı pâkinin Kabil-i feyz ola nutkundan safâ-yı cevheriCevheri ma'yub olan nâkıs benim kim muttasılSadedir hattın hayalinden zamirim defteriDefter-i a'malimin hattı hatadandır siyâhKan döker çeşmim hayâl ettikçe hevl-i mahşeriMahşeri eşkim verir seylâba ger ruz-i cezaOlmasa makbul-i dergâhın sirişkin gevheri Gevheridir ışık bahrinin Fuzulî ab-ı çeşmLiyk bir gevher ki Lütf-u Hak ânadır müşteriFuzulî gazelinde olduğu gibi İADE-İ ÂFİYET Hastalıktan sonra âfiyetin iadesi İyileşme İADE-İ İTİBAR Ticarette iflâstan kurtulma * Kaybedilen itibarı tekrar kazanma Şerefini kurtarma İADE-İ MÜCRİMÎN Suçluların kendi memleketlerine iade edilmesi İADE-İ ZİYARET Ziyarete gelenin ziyaretine gitmek İADETEN Geri vermek üzere İALE Çoluk çocuğun nafakasını te'min etme Evlâd u iyâlin maişetini tedarik etme * İyali çoğalmak, çoluk çocuğu artmak İANAT (İâne C) İaneler İANE Yardım İmdat Yardım için istenen, toplanan şey İANE-İ ASKERİYE Tanzimattan sonra cizye yerine Hristiyan tebeadan alınan vergi Bu vergi sonradan "bedel-i askerî" adını almış ve 1908 Temmuz inkılâbına kadar devam etmiştir İANE-İ CİHADİYE Muharebe zamanında harbin icab ettirdiği fazla masrafları karşılamak ve yardım olmak için halktan alınan paralar Miktarı, her mahallin iktidarı derecesine göre kaza ve liva üzerine merkezden tertib ve "tevzi defterleri"ne maktu' miktar olarak konulurdu Bu çeşit vergi ve ianeler Tanzimat'tan sonra kaldırılmıştır İANET (Avn dan) Yardım İANETEN İane suretiyle, yardım olmak üzere İARE Emaneten vermek Bir malın kullanılmasından karşılık istemiyerek meccanen başkasına vermek İARE-İ MUKAYYEDE Bir mülkün kayıd ve şartlarla birine ödünç olarak verilmesi İARE-İ MUTLAKA Bir mülkün, bir eşyanın sâhibi tarafından hiç bir şart ve kayda bağlı kalmayarak başka birine ödünç verilmesi İARETEN İare olarak Emaneten İAŞE Geçindirmek Beslemek Yaşatmak Diriltmek İAZ İşaret etmek İAZA (İvaz dan) Bedel ve karşılık vermek Bedel vermek İAZE Sığındırmak Muhafaza etmek İltica İBA' Çekinmek Tiksinmek * Kabul etmemek, bir işe razı olmamak * Doymadan yemekten çekilmek İF Vakit İFA' Çocuğun büyümesi İ'FA' Çoğaltmak * Terketmek İFA Ödemek Yerine getirmek Söz verdiğini veya vazife bildiğini yerine getirmek Kılmak Yapmak İFA-Yİ VAZİFE Görevini yapma, vazifesini yerine getirme İFAD Bir kimseyi elçilik (sefirlik) vazifesiyle gönderme İFADAT (İfâde C) Anlatmalar İfadeler İFADAT-I LÂZİME Gerekli ifadeler İFADE Anlatmak Söylemek * Fayda vermek, fayda tutmak İFADE-İ CEBRİYYE Zoraki ifade * Mat: Cebir işaretleri ile maksadını anlatma İ'BA' Hazırlık İBABE Yol, tarik İB'AD Uzaklaştırmak Sürmek Kovmak İBAD Tıb: Bacaklarda diz mafsalının iç kısmındaki büyük damar İBAD (Abd C) Kullar Allah'ın kulları İBAD Devenin ayağını bağladıkları ip İ'BAD Kul etmek, köle yapmak İBADAT (İbâdet C) İbâdetler İBADE Helâk etmek