Osmanlıca Sözlük (İ Harfi)-Osmanlıca Sözlük (İ Harfi) İle İlgili Kelimeler...

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-10-2012

RE: Osmanlıca Sözlük (İ Harfi) İMTİRAS Sürtünme, kaşınma

İMTİRAS-I HİMAR Eşeğin sürtünüp kaşınması

İMTİSAL Nümune kabul etme

* Uymak

Ayrılmamak üzere inkıyad etme

* Mesel ve kıssa söyleme

* Bir şeyin suretine girme

* Muvafakat ve mutabakat etme

* Katili kısas etme

(Bak: Dimağ)
İMTİSALEN Bağlı olarak, imtisal ederek, uyarak, tâbi olarak

İMTİSAR (Bak: İmmisar)
İMTİSAS Emerek çekilmek, emmek, emilmek

Hazmolunmuş olan maddelerin, damarlar tarafından emilmesi

İMTİŞAT Tarama

Saç veya sakal tarama

İMTİYAZ Diğerlerinden ayrılmak

Farklı olmak, benzerlerinden ayrılmak

* Resmi veya hususi izin

* Masraflı veya mes'uliyetli bir işin başkaları yapmamak üzere bir şahıs veya şirket yahut da bir hey'ete tahsis edilmesi

İMTİYAZAT (İmtiyâz

C

) İmtiyâzlar, izinler, müsâadeler

İMTİYAZ MADALYASI 2

Abdülhamid'in 11/10/1885 tarihli emriyle devlet ve memleket yararına hizmet edenlere, vazifeyle gönderildikleri yerde başarı gösterenlere verilmek üzere çıkarılan madalya

Altun ve gümüşten olmak üzere iki çeşit olan bu madalyaların ön yüzünde II

Abdülhamid'in "Elgazi" tuğrası, bunun altında saltanat arması yer alır

Arka yüzünde: "Devlet-i Osmaniye uğrunda fevkalâde ibraz-ı sadakat ve şecaat edenlere mahsus madalyadır" yazısı altında madalyayı alacak olanın adının yazılacağı boş bir bölüm vardır

En altta 1300 rakamı okunmaktadır

İMTİZAC Muvafık ve mutabık olmak

Mezcolmak, uyuşmak

İyi geçinmek

Karışmak

İMTİZAC-I ELVAN Renklerin uygunluğu

İMTİZACAT (İmtizac

C

) İmtizaclar

İMTİZACKÂR f

Uyuşarak, anlaşarak, karışarak

Kaynaşmağa müsait surette

İMZA Kendi ismini veya kendine ait bir işareti, kendisinin kabullenerek yazması

* İcra ve tamam eylemek

İMZA-İ KAZA Huk: Verilen hükmü infaz edip yerine getirme

İMZA-Yİ PADİŞAHÎ Padişahın imzası

Osmanlı Padişahları tarafından vaktiyle hükümdarlara yazılan name-i hümayunların kenarlarına altun yaldızla imza konurdu

Bunlara imza-yı padişahî denilirdi

ÎN İri ve güzel gözlüler

İN : Yabani hayvanların barınağı, yuvası

Mağara

İNA' Kap-kacak, tencere gibi lüzumlu ev eşyası

* Bir şeyin vakti gelip çatmak

İNA Uzaklaştırma

İ'NA Zahmete uğramak

İNA' Yemiş toplama zamanı gelme

İNA Geciktirme, alıkoyma, zayıf düşürme

İNABE Günahları terk ile Hakka dönüş

Hakka tâbi bir mürşide bağlanmak

(Hakk'a ikbal ü teveccüh ve âyât-ı hakkı teemmül ile tevbedir ki, asl-ı hakikatı hayır nöbetine girmek demektir

) (E

T

)
İ'NAC Hayvanı kıç üstü çökertmek

(Omurga kemiği) ağrıma

İ'NAD Dinmeden akma

* Çekişme

İNAD Israr, muannidlik, ayak direme, dediğinden vazgeçmeme

İNADEN İnad olsun diye

Tersine olarak

İNADİYE Eşyanın hakikatlarını, varlığını inkâr eden bir zümre

(Bak: Sofizm)
İNAF Bir kimseyi, bir şeyden vazgeçirmeğe çalışmak

İ'NAF Sertlik etme

İNAHA (Deve) Çökerme

İNAK Birbirinin boynuna sarılma, kucaklaşma

İNAK Sözüne inanılır, itimat edilebilir, mutemed

* Müsteşar, müşavir

* İstişare, re'y

İNAKA Aşırı güzelliği ve câzibedarlığı ile hayret verme

İN'AL Nallama veya nallama

İNALE Kavuşturma, vâsıl etme, nâil etme, ulaştırma

* Yemin, kasem, and

* İhsanda bulunma, bağışta bulunma

İN'AM Nimet vermek

İhsan etmek

* Doğruya sevketmek, hidâyete ulaştırmak

* İyilik etmek, bahşiş vermek

* Tar: Osmanlı İmparatorluğu zamanında yeniçerilerin aylıklarına yapılan zam

(Bak: Nimet)
İN'AMAT (İn'am

C

) Yardım ve inayetler, meded vermeler

Nimetlendirmeler

İN'AMAT-I KÜLLİYE Bütün in'amlar

Cenab-ı Hakk'ın mahlukata, hususan insanlara hadsiz nimetler ihsan etmesi

İNAME Uyutma

* Kıtlık

İNAME-İ ETFAL Çocukların uyutulması

İN'AMPERVER f

Nimetlerle bezeyen, çok nimet veren

Tehlikelerden sâlim kılan

İNAN Dizgin

* İdare etme, yürütme

İ'NAN Büyü ile bağlanma

İNAN f

Bu kimseler, bunlar

(İşaret zamiridir)

İNANGERDAN f

Dizgin çevirme, geri dönme

İNANGİR f

Dizgin yakalama

Dizgin tutma

İNANKEŞ f

Dizgin çeken, hasaplı giden

İNANRİZ f

Dizgin bırakmış, koşturan

İNANTAB f

Dizgin çevirip dönen

İNARE (Nur

dan) Nurlandırma, aydınlatma, ışıklandırma

İNAS (Ünsâ

C

) Kadınlar, kızlar

İNAS (Üns

den) Alıştırma, ünsiyet ettirme

* Görme, bilme

İN'AŞ Harekete getirme, canlılık kazandırma

Yukarı kaldırma

İ'NAT Zahmete uğratma, meşakkate maruz bırakma

* Edb: Mukayyed kafiye ve mukayyed seci' san'atı

İNAYAT (İnayet

C

) İnayetler, iyilikler, lütuflar, ihsanlar

İNAYET Yardım, lütuf meded etmek

* Mühim bir işle karşılaşıp onunla meşgul olmak

09-10-2012	#40
Prof. Dr. Sinsi	Osmanlıca Sözlük (İ Harfi)-Osmanlıca Sözlük (İ Harfi) İle İlgili Kelimeler... RE: Osmanlıca Sözlük (İ Harfi) İMTİRAS Sürtünme, kaşınma İMTİRAS-I HİMAR Eşeğin sürtünüp kaşınması İMTİSAL Nümune kabul etme * Uymak Ayrılmamak üzere inkıyad etme * Mesel ve kıssa söyleme * Bir şeyin suretine girme * Muvafakat ve mutabakat etme * Katili kısas etme (Bak: Dimağ) İMTİSALEN Bağlı olarak, imtisal ederek, uyarak, tâbi olarak İMTİSAR (Bak: İmmisar) İMTİSAS Emerek çekilmek, emmek, emilmek Hazmolunmuş olan maddelerin, damarlar tarafından emilmesi İMTİŞAT Tarama Saç veya sakal tarama İMTİYAZ Diğerlerinden ayrılmak Farklı olmak, benzerlerinden ayrılmak * Resmi veya hususi izin * Masraflı veya mes'uliyetli bir işin başkaları yapmamak üzere bir şahıs veya şirket yahut da bir hey'ete tahsis edilmesi İMTİYAZAT (İmtiyâz C) İmtiyâzlar, izinler, müsâadeler İMTİYAZ MADALYASI 2 Abdülhamid'in 11/10/1885 tarihli emriyle devlet ve memleket yararına hizmet edenlere, vazifeyle gönderildikleri yerde başarı gösterenlere verilmek üzere çıkarılan madalya Altun ve gümüşten olmak üzere iki çeşit olan bu madalyaların ön yüzünde II Abdülhamid'in "Elgazi" tuğrası, bunun altında saltanat arması yer alır Arka yüzünde: "Devlet-i Osmaniye uğrunda fevkalâde ibraz-ı sadakat ve şecaat edenlere mahsus madalyadır" yazısı altında madalyayı alacak olanın adının yazılacağı boş bir bölüm vardır En altta 1300 rakamı okunmaktadır İMTİZAC Muvafık ve mutabık olmak Mezcolmak, uyuşmak İyi geçinmek Karışmak İMTİZAC-I ELVAN Renklerin uygunluğu İMTİZACAT (İmtizac C) İmtizaclar İMTİZACKÂR f Uyuşarak, anlaşarak, karışarak Kaynaşmağa müsait surette İMZA Kendi ismini veya kendine ait bir işareti, kendisinin kabullenerek yazması * İcra ve tamam eylemek İMZA-İ KAZA Huk: Verilen hükmü infaz edip yerine getirme İMZA-Yİ PADİŞAHÎ Padişahın imzası Osmanlı Padişahları tarafından vaktiyle hükümdarlara yazılan name-i hümayunların kenarlarına altun yaldızla imza konurdu Bunlara imza-yı padişahî denilirdi ÎN İri ve güzel gözlülerİN : Yabani hayvanların barınağı, yuvası Mağara İNA' Kap-kacak, tencere gibi lüzumlu ev eşyası * Bir şeyin vakti gelip çatmak İNA Uzaklaştırma İ'NA Zahmete uğramak İNA' Yemiş toplama zamanı gelme İNA Geciktirme, alıkoyma, zayıf düşürme İNABE Günahları terk ile Hakka dönüş Hakka tâbi bir mürşide bağlanmak (Hakk'a ikbal ü teveccüh ve âyât-ı hakkı teemmül ile tevbedir ki, asl-ı hakikatı hayır nöbetine girmek demektir) (ET) İ'NAC Hayvanı kıç üstü çökertmek (Omurga kemiği) ağrıma İ'NAD Dinmeden akma * Çekişme İNAD Israr, muannidlik, ayak direme, dediğinden vazgeçmeme İNADEN İnad olsun diye Tersine olarak İNADİYE Eşyanın hakikatlarını, varlığını inkâr eden bir zümre (Bak: Sofizm) İNAF Bir kimseyi, bir şeyden vazgeçirmeğe çalışmak İ'NAF Sertlik etme İNAHA (Deve) Çökerme İNAK Birbirinin boynuna sarılma, kucaklaşma İNAK Sözüne inanılır, itimat edilebilir, mutemed* Müsteşar, müşavir * İstişare, re'y İNAKA Aşırı güzelliği ve câzibedarlığı ile hayret verme İN'AL Nallama veya nallama İNALE Kavuşturma, vâsıl etme, nâil etme, ulaştırma * Yemin, kasem, and * İhsanda bulunma, bağışta bulunma İN'AM Nimet vermek İhsan etmek * Doğruya sevketmek, hidâyete ulaştırmak * İyilik etmek, bahşiş vermek * Tar: Osmanlı İmparatorluğu zamanında yeniçerilerin aylıklarına yapılan zam (Bak: Nimet) İN'AMAT (İn'am C) Yardım ve inayetler, meded vermeler Nimetlendirmeler İN'AMAT-I KÜLLİYE Bütün in'amlar Cenab-ı Hakk'ın mahlukata, hususan insanlara hadsiz nimetler ihsan etmesi İNAME Uyutma * Kıtlık İNAME-İ ETFAL Çocukların uyutulması İN'AMPERVER f Nimetlerle bezeyen, çok nimet veren Tehlikelerden sâlim kılan İNAN Dizgin * İdare etme, yürütme İ'NAN Büyü ile bağlanma İNAN f Bu kimseler, bunlar (İşaret zamiridir) İNANGERDAN f Dizgin çevirme, geri dönme İNANGİR f Dizgin yakalama Dizgin tutma İNANKEŞ f Dizgin çeken, hasaplı giden İNANRİZ f Dizgin bırakmış, koşturan İNANTAB f Dizgin çevirip dönen İNARE (Nur dan) Nurlandırma, aydınlatma, ışıklandırma İNAS (Ünsâ C) Kadınlar, kızlar İNAS (Üns den) Alıştırma, ünsiyet ettirme * Görme, bilme İN'AŞ Harekete getirme, canlılık kazandırma Yukarı kaldırma İ'NAT Zahmete uğratma, meşakkate maruz bırakma * Edb: Mukayyed kafiye ve mukayyed seci' san'atı İNAYAT (İnayet C) İnayetler, iyilikler, lütuflar, ihsanlar İNAYET Yardım, lütuf meded etmek * Mühim bir işle karşılaşıp onunla meşgul olmak