Yargıtay Karşılıksız çekin Faturasını Bankaya Kesti
 

Yargıtay karşılıksız çekin faturasını bankaya kesti

Yargıtay, 10 yıldır süren 'karşılıksız çek' davasında emsal niteliği taşıyacak bir karara imza attı.

Mahkeme, karşılıksız çek veren şirketi değil, şirkete gerekli özeni göstermeden çek karnesi veren bankayı suçlu buldu. Bankayı mağdurun uğradığı zararın yarısını ödemeye mahkum etti. İlk niteliği taşıyan kararı değerlendiren avukat Ulvi Çağıran, "Bu karar, karşılıksız çek mağdurlarının zararını bankadan tahsil etmesinin yolunu açtı. Bankalar artık çek karnesi verirken müşterisinin güvenilirliği konusunda daha dikkatli olmak zorunda" dedi.

ÇEK KARŞILIKSIZ ÇIKTI

Davaya konu olay şöyle gelişti. İzmir'de deri sektöründe faaliyet gösteren Sepiciler Holding, 2005 yılında İstanbul'da deri işleri yapan bir şirketten 1 milyon TL'lik bir sipariş aldı. Siparişi yapan şirketin parayı çekle ödeyeceğini belirtmesi üzerine holding yetkilileri, şirkete çek karnesini veren bankayı arayarak şirketle ilgili bilgi talebinde bulundu. Bankanın Merter şubesinden, "Biz çek verirken gerekli araştırmaları yaptık, sağlam kişiler" şeklindeki beyan üzerine holding, şirkete yaklaşık 300 bin TL'lik ürün gönderdi. Şirket bu paranın yarısını öderken, diğer yarısı için ise çek verdi. Ancak çek karşılıksız çıktı.

ŞİRKET SAHİPLERİ SABIKALI ÇIKTI

Yapılan araştırmada satış yaptıkları şirketin banka hesabında para olmadığı, hatta şirket ofisi olarak gösterilen yerin tahliye edildiğini öğrenen holding yetkilileri, şirket sahipleri M.Ç. ve M.Y. hakkında suç duyurusunda bulundu. Soruşturmada, M.Ç. ve M.Y.'nin daha önce 'karşılıksız çek', 'hırsızlık' ve 'sahtecilik' suçlarından sabıkalı olduğu ortaya çıktı.

BANKAYA DAVA AÇTI

Bunun üzerine şirketle ilgili bankadan bilgi talep eden holding avukatı A. Ulvi Çağıran, bankanın 'Çek Talep Formu'nda müşterinin sicilini sorgulayan bölümlerin boş bırakıldığını fark etti. Avukat Çağıran, bu belgeler ışığında bankanın söz konusu şirkete çek karnesi verirken gerekli özeni göstermediği ve bunun yanı sıra şirketin 'güvenilir' olduğu imajını oluşturarak Sepiciler Holdingi zarara uğrattığı gerekçesiyle banka aleyhinde İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesi'nde dava açtı. Davada holdingin uğradığı zararın yarısının bankadan tahsil edilmesi talep edildi.

ZARARIN YARISINI BANKA ÖDEYECEK

Yaklaşık 10 yıl süren dava sonucunda Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, emsal niteliği taşıyan bir karar verdi. Yargıtay kararında, davacı holdingin uğradığı zararda özensiz çek karnesi veren bankanın yarı yarıya sorumluluğu bulunduğu gerekçesiyle holdingin tahsil edemediği paranın yarısı olan 69 bin TL'nin davalı bankadan faiziyle birlikte tahsiline hükmetti.

BANKALAR ÇEK VERİRKEN BİN KERE DÜŞÜNECEK

Dava sonucunun karşılıksız çek davalarında bir ilk olduğunu belirten avukat Ulvi Çağıran, "Bankaların, 3167 sayılı Çek Yasası'nın 2. Maddesi gereğince, bankanın herhangi bir gerçek ve tüzel kişiye çek karnesi verirken gerekli özeni göstermesi gerekiyor. Bu davada bankanın özen yükümlülüğünü açıkça ihlal ettiğini ortaya koyduk. Banka, müşterimiz olsun da nasıl olursa olsun mantığı ile hareket etmiş. Yargıtay da, 10 yıl süren davada haklılığımızı tescil etti. Emsal niteliğindeki bu karar, karşılıksız çek mağdurlarının zararının bankalardan tahsil edilmesinin yolunu açtı. Bankalar artık çek karnesi verirken müşterisinin güvenilirliği konusunda daha dikkatli olmak zorunda." dedi.



T.C.
Yargıtay
11. Hukuk Dairesi

Esas No:2015/14187
Karar No:2016/3710
K. Tarihi:

Özet:
Mahkemece, çek karnesi sahibinin sosyo ekonomik durum araştırması yapılırken gerekli basiret ve itinanın gösterilmediği, davacının çek bedeli kadar zararının oluştuğu gerekçesi ile davanın kabulü ile 12.600 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı davalı banka vekili temyiz etmiştir.


Dava, çek hamili tarafından dava dışı keşideciye çek karnesi veren bankanın gerekli dikkat ve özeni göstermemesi sebebiyle uğranılan zararın tazmini istemine ilişkin olup, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.


Bankalar çek karnesi verirken kişinin ekonomik ve sosyal durumunun belirlenmesinde gerekli dikkat ve özeni göstermelidir. Sadece ibraz edilen bir kısım belgelerle yetinmeyip, hesap açtırmak isteyen kişiyi işyeri seviyesinde soruşturmak ve benzeri incelemeleri yapmak suretiyle hesap açmak ve buna göre çek karnesi vermek durumundadır. Bununla birlikte, davacı da ticari ilişkiye girdiği kişi ya da kişileri seçmekte özenli davranmalıdır.



Ayrıca, işbu davanın açılabilmesi için keşideci ve cirantalara müracaat edilmesi ve yasal yolların tüketilmesi gerekir. Bir başka deyişle davacının dava konusu çekten dolayı zararının gerçekleşmesi gereklidir.


Kararın tam metni için tıklayınız

24.02.2017 12:46:23
Kaynak: Sabah