Doğum Izninden Sonra Iş Bırakılabilir Mi?
 

Doğum izninden sonra işi bırakmak mümkün mü?


Doğum izninden sonra iş bırakılabilir mi?


Doğum izni ya da analık izni; doğum yapan işçiye verilen bir izin türüdür. Bu izinde anne işçi çalışmamakta ve SGK’dan iş göremezlik ödeneği almaktadır. Doğumdan önce ve sonra verilen analık izninin bitiminde ise işçi işine döner ve çalışmaya başlar. Peki ama işçi, anne olduğu için artık çalışmak istemezse ne olur? Doğum izninden sonra işten ayrılma mümkün müdür?




Doğum izni ya da analık izni


Doğum izni olarak da bilinen analık izniyle ilgili daha önce bir yazı yazmıştım. Kısaca özetlemek gerekirse; kadın işçinin doğumdan önce 8 hafta ve doğumdan sonra 8 hafta analık izni kullanma hakkı vardır. Çoğul gebelik varsa doğum öncesi izin süresi 10 hafta olmaktadır. Ayrıca doktor onayı varsa, doğumdan önceki 3 haftaya kadar çalışılabilir ve izin kullanılmayan süreler de doğum sonrasına eklenir.


Haklı nedenle fesih


İşçi elbette dilediği zaman işi bırakabilir. Bunun önünde kanuni bir engel yoktur; ancak sebepsiz yere işi bırakmak başta kıdem tazminatı olmak üzere birçok hakkın yitirilmesine neden olmaktadır. O halde burada önemli olan işten ayrılıp ayrılmamak değil, nasıl ayrılmış olunduğudur. İşçinin haklı nedenle fesih haller ise İş Kanununun 24üncü maddesinde sayılmıştır. Bu maddeye baktığımızda ise analık izni sonrası ile ilgili bir hüküm görememekteyiz.


İş mahkemesi kararına karşı istinaf başvuru süresi






Doğum izni bitiminde kıdem tazminatı alarak işten çıkılabilir mi?


24üncü maddede buna ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır. İlk bakışta, doğum yapmış ve çocuğuna bakmak bir annenin bu isteğinin makul olduğu düşünülebilse de, İş Kanunu bakımından böyle bir haklı ayrılış gerekçesi yoktur. Doğum izni bittikten sonra işten ayrılacak olan işçi kıdem tazminatı hakkını yitireceğini bilmelidir.


Doğum izni sonrası işsizlik maaşı


İşsizlik maaşı almak için hangi şartların taşınması gerektiğini daha önce açıklamıştım. Bu şartlardan birisi de, işçinin işten ayrıldığı tarihten önceki son 120 gün boyunca kesintisi sigortalı olmasıydı. İlk bakışta, doğum nedeniyle analık izninde olan ve rapor parası alan işçinin, sigortası yatırılmadığı için bu 120 gün şartını taşımadığı düşünülebilir.
Ancak bir başka yazımda da anlattığım üzere, bazı hallerde işçinin sigorta primi yatırılmamış olsa da, son 120 gün açısından bunlar dikkate alınmamaktadır. İşte bu hallerden birisi de işçinin sağlık raporu almış olmasıdır. O halde, işsizlik maaşının aradığı diğer şartlara sahip olan ve analık izninde bulunan bir işçi işten ayrıldığında, son 120 gün sigorta primi yatırılmamış olsa da, sanki yatırılmış gibi değerlendirilecek ve bu işçiye işsizlik maaşı bağlanabilecektir.


Ama burada, işçinin analık izninin bitiminde kendi isteğiyle işten ayrılması; yani istifa etmesi halinde işsizlik maaşını hiçbir şekilde alamayacağını hatırlatmak isterim.




SONUÇ


Doğum izni bittikten sonra artık işyerinde çalışmak istemeyen bir anne, başka bir gerekçe göstermeksizin işe gitmezse kıdem tazminatını kaybedecektir. Hatta ihbar sürelerine uymazsa, ihbar tazminatı ödemek zorunda bile kalacaktır. Bu anne işsizlik maaşı da alamayacaktır. (İşveren tarafından çıkarılırsa alabilir.)


Doğumdan sonra çalışmak istemeyen annelere tavsiyem ise önce 6 aya kadar ücretsiz izin almalarıdır. İşveren bu izni vermek zorundadır. Sonrasında ise yarı zamanlı çalışma talebinde bulunulabilir ki bu talebin de kabul edilmesi zorunludur. Son olarak da, bu iki hakkın kullanımının ardından, çocuk ilkokul çağına gelene kadar kısmi süreli çalışma talebinde bulunulabilir.