Önyargılarınızı Yargılayın
 

Bir hikaye ile başlayalım.
-Bu dünyada en çok kimi seversiniz? diye sorarlar bilgeye.
-Terzimi diye cevap verir.
–Neden? denince
Yanıtı;
-Her gittiğimde ölçümü yeniden alır ve beni öyle değerlendirir. Diğerleri ise ilk kez gördüklerinde bir kez karar verirler ve beni her zaman öyle değerlendirirler şeklinde olur.

Hikaye hoşuma gitti.Hakikaten çevremizi dar kalıplar içinde görme ve baştaki bu kalıpları çoğu zaman yenilemeden çevremizi değerlendirme sıkıntımız var. Böylesi kolayımıza mı geliyor acaba. Aslında kalıplarla dünyaya bakmak bizim için kolaylaştırıcı da bir şey. Her zaman her şeyi yeniden değerlendirmek. düşününce yorucu oluyor ve ekonomik te değil.Bazen işimiz kolaylaşırken bazen de bazı noktaları atlamamıza neden olabilir.

O zaman. önyargı nereye kadar olmalı? Sorusuyla karşılaşıyoruz. Önyargılarımız olabilir ve bu doğaldır da. İlk yargılar zaman zaman revize edildiği sürece sağlıklıdır.Her şeye dar kalıplarla bakarsak bu patolojik olabilir. Önyargı iki ucu keskin bıçak gibi . hoşgörüsüz yada aleyhte bir görüştür.İnançlar. duygular ve davranışsal eğilimleri içerir.

Önyargıya dayalı tutumlar genellikle hoşnutsuzluk. korku. kin veya nefret gibi katı duygularla yüklüdür.

Engellenme ve saldırganlık kuramına göre.önyargılar sosyal statüsü düşük olan grupların yaşadığı engellemelerden kaynaklanır.Bu kişiler öfke ve düşmanlık duygularını başkalarına hatta kendilerinden daha düşük statüde kişilere karşı önyargılı tutumlar şeklinde gösterirler.

Önyargının temel kaynağı bazı kişilik özellikleridir. Körü körüne. tartışmadan sorgulamadan gelenek ve kurallara uymayı yeğleyen bunlara uymayanlara da düşmanlık besleyen aşırı tutucu kişiler de önyargı daha baskındır.

Önyargıların neredeyse tamamı öğrenilerek kazanılır. insanları ve diğer şeyleri kolayca sınıflandırmaya çalışmak çoğu zaman gerekli ama bazen gözümüzü kör edebiliyor.

Önyargının içerikleri değişik olabilir. Örneğin; cinsiyete ilişkin . ev işi yapan insanlardır yargısı olabilir. Bu ön yargı ile kadınlar bu çerçevede değerlendirilir. Engelli insanlara karşı önyargı da özürlü ise deli yakıştırması yapılır.

Bazı gruplar da. Kayserililer yada Yahudiler ticari alanda başarılı ile ilişkilendirilir.

Önyargılara ilişkin alt kategoriler de bulunur.Kadın kategorisinin altında ev kadını. anne.iş kadını gibi alt kategoriler söz konusudur.Şefkatli.zayıf. naif özelliklerden oluşan kadın ön yargısına sahip biri. savaşan asker kadını “amazon “alt kategorisine yerleştirir.

Önyargıları yok etmek. atom çekirdeğini parçalamaktan daha zordur.( Albert Einstein) tezini sosyal bilimlerde destekleyen çalışmalar yapmıştır. Önyargıları yok etmenin zor olduğu tecrübe edilmiş bir durumdur. Ancak. önyargıları azaltmamız mümkün mü?

İnsanlar arasında ortak özelliklerin ön plana çıkarılması. benzerliklerin işlenmesi önyargıyı azaltılabilir. Grupların bir araya getirilmeleri. ancak yarışmak için değil işbirliği için bir araya gelmeleri de önyargıyı azaltır. Bireyler diğer grup üyeleriyle birebir ilişki kurmalıdırlar.

Önyargılar istenmeyen sonuçlar doğurabilir.Önyargı iki ucu keskin bıçak gibi . kocası. çocuğu doğmadan ölmüş. tek başına yaşayan hamile bir kadın kendisine arkadaş olması açısından dağda yaralı olarak bulduğu bir gelinciği evinde beslemeye baslar. Gelincik kadının yanından bir an bile ayrılmaz. Her ne kadar evcil bir hayvan olmasa da. oldukça uysallaşır. Bir kaç ay sonra kadının çocuğu doğar. Tek başına tüm zorluklara göğüs germek ve yavrusuna bakmak zorundadır. Günler geçer ve kadın bir gün bir kaç dakikalığına da olsa evden ayrılmak ve yavrusunu evde bırakmak zorunda kalır. gelinciği ve kanlı ağzını görür. Anne çıldırmışçasına gelinciğe saldırır ve oracıkta öldürür hayvanı. Tam o sırada içerdeki odadan bir bebek sesi duyulur.Anne odaya yönelir. beşiğin içindeki bebeği ve bebeğin yanında duran parçalanmış bir yılanı görür..

Önyargılarınızı yargılamayı deneyin...

Psk. Ayşe GÜMÜŞÇÜ

Kaynak

***

Önyargılara ilişkin sevdiğim bir soruyu da sizlerle paylaşmak isterim; lütfen önce soruya yanıt verin daha sonra sorunun yanıtına bakın:

bir dünya lideri seçme zamanı ve sizin oyunuz da sonucu etkileyecek. işte üç aday

1. aday: sahtekar siyasetçilerle işbirliği içinde ve falcılara danışıyor. iki metresi olmuş. paket paket sigara ve günde 8 ile 10 bardak martini içiyor.

2. aday: iki kere işten atılmış. öğlene kadar uyur. üniversitedeyken uyuşturucu kullanmış ve her gece 1 litre viski içiyor.

3. aday: madalya almış bir savaş kahramanı. vejetaryen. sigara içmiyor nadiren bira içer ve evlilik dışı hiç bir ilişkisi olmamış.

tercihinizi yaptıktan sonra alt bölüme geçiniz.

1. aday franklin d roosvelt

2. aday winston churchill

3. aday adolf hitler

Hiçbir şey göründüğü gibi değildir.