Mimarlıkta Sütun
 

SÜTUN

Mimarlıkta,bir gövde ,bir başlık ve bir kaideden oluşan düzey taşıyıcı.Taşıyıcı bir işlev görmeden,yalnızca dekoratif amaçla kullanıldığı da olur.Gene düşey bir taşıyıcı olana ve taş ya da tuğla gibi malzemelerden örülerek yapılan ayaktan farkı,tek bir bloktan ya da ayne eksen boyunca üst üste getirilen parçalardan oluşmasıdır.

Eski Yunan ve Roma mimarlıklarında beş temel sütun düzeni (bak.düzen).uygulanırdı.Eski Mısır'da ve Yakındoğu da kütlesel yapılarda,özellikle kemer uygulamasına gidilmediği zaman,birbirlerine düz kirişlerle bağlanan büyük yuvarlak sütunlar hem taşıma,hem de bezeme amacıyla etkili bir biçimde kullanıldı.Uzakdoğu mimarlıklarında ise sütunlar daha basit biçimlerde oluyor ama çok zengin bir biçimde bezeniyordu.Gotik ve romaneks dönemlerin yapı ustaları taşıyıcı sütunların kaide ve başlıklarını karmaşık oyma ve kabartmalarla doldurdular.Barok tasarım anlayışı sarmallar yaparak yükselen burmalı sütunu ortaya çıkardı.

http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1389274913

Sütunlar kare,dikdörtgen ,daire ya da çokgen kesitli olabilir.Yukarıya doğru inceldiği gibi,hep aynı kesiti de koruyabilir.Eski Yunan mimarlığında sütunlar hem yukarıya doğru incelir.hem de ortaları hafifçe şişkin olurdu.Eski Roma mimarlığında sonra da klasikçi akımlarda çok karşılaşılan gömme ayak (pilastr),yarısı duvara gömülmüş olarak duvarla birlikte örülen sütundur.Bunlar dekoratif amaçla yapıldığı gibi,bulundukları noktada duvarı kalınlaştırarak taşıyıcı bir görevi de yerine getirirler.Demet sütun birçok ince sütunun bir araya getirilmesiyle oluşmuş gibi bir görünüm yaratırsada ,gerçekte dış yüzü bir anlamda düşey kanallarla hareketlendirilmiş tek bir büyük sütundur.

Kaynak;AnaBritannica cilt 29 sayfa 27 frmsinsi.net için yazılmıştır.