Sarajevo, Saraybosna ,başkenti,tarihi,ekonomisi,nüfusu Hakkında Bilgi
 

SARAJEVO

Sarajevo,SARAYBOSNA olarak da bilinir.Bosna-Hersek'in başkenti ve kültürel merkezi.Trebevic Dağının eteklerindeki Miljacka Irmağının dar vadisinde yer alır.Nüfusunun yarısı Müslüman olan kentteki çok sayıda cami,içleri süslemeli ahşap evler ve eski pazaryeri ( Bascarsija) İslami karakteri yansıtır.Belli başlı camileri Gazi Hüsrev Bey ( Begova) Camisi (1530) ile Ali Paşa Camisi'dir.Hüsrev Bey bir medrese,imaret ve hamam da yaptırmıştır.Begova Camisi'nin yanında 16.yüzyıldan kalma bir de saaat kulesi vardır.Müzeler arasında,Kent müzesinin bir parçası olan Mlada Bosna (Genç Bosna) ,Bosna Hersek'in 1878'den sonraki tarihini sergileyen Devrim Müzesi ve bir de Yahudi Müzesi bulunur.Sarajevo'da madencilik ve teknoloji fakülteleri olan bir üniversite,bilimler akademisi ve bir sanat okulu vardır.Eskiden ticareti yapılan 37 tür malın adı sokaklara verilmiş,bakırcılar çarşısı ( Kazandzviluk) özgün biçimiyle korunmuştur.

http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1366192410


Sarajevo yakınlarındaki Neolitik Çağ'dan kalma Butmir kültürü kalıntıları bulunmuştur.Romalıların Ilidza (Ilıca) yakınlarında kurdukları dinlenme yeri bugün de bir kükürtlü kaplıcadır.Gotlar ve onları izleyen Slavlar 7.yüzyıl dolayında yöreye yerleşmeye başladılar.1415'te kentin adı kayıtlarda Vrhbosna olarak geçer.15.yüzyıl sonlarında Osmanlıların eline geçen kent bir ticaret merkezi ve İSlam kültürünün kalesi oldu.Dubrovnikli tacirler Latin mahallesini (Latinluk),Bosna-Hersek'e göç eden Sefardi Yahudiler Cifuthani (Çıfıthane) denen mahallelerini kurdular.1697'de Eugenede Sovoie-Carignan kenti yaktı.Yangınlar ve veba salgınları nedeniyle 17.ve 18.yüzyıllarda kentin nüfusu azaldı.

Gerileme dönemine giren Osmanlı Devleti'nin 1850'de Sarajevo'yu Bosna Eyaletinin yönetim merkezi yapması,1851'de kanlı bir ayaklanmaya neden oldu.Avusturya-Macaristan İmparatorluğu 1878'de Osmanlılardan aldığı Bosna-Hersek'i 1908'de resmen topraklarına kattı.Avusturya-Macaristan'a karşı gelişen Mlada Bosna(Genç Bosna) hareketi ,Bosnalı bir Sırp olan Gavrilo Princip'in 28 Haziran 1914'te Avusturya-Macaristan veliahtı Arşidük Franz Ferdinand ve karısını öldürmesiyle doruk noktasına ulaştı.Sırbistan'a gözdağı vermek isteyen Avusturya-Macaristan 'ın seferberlik ilan etmesi ve Sırbistan'a saldırmasıyla I.Dünya Savaşı başladı.Kasım 1918'de Saraybosna Meclisi Yugoslavya birliğine katılma kararı verdi.II.Dünya Savaşında Alman işgali sırasında Saraybosnalı direnişçiler Almanlarla çarpıştı.Savaşın yol açtığı büyük yıkım hızla giderildi.Bosna-Hersek 1992'de bağımsızlığını ilan edince kent kanlı bir iç savaşa sahne oldu.Saraybosna'yı kuşatan Sırpların kenti bombalaması 1993 ortalarında hala sürüyordu.

Demiryoluyla Adriyatik'e bağlanan kent bir karayolları ağının merkezidir.Madeni eşya yapımı ve halı dokuma gibi eski zanaatlar günümüzde de yaşamaktadır.İç savaş öncesinde kentte şeker,içki,tütün,çorap fabrikaları,mobilya imalathaneleri,bir tarım kombinası ve gelişen bir otomobil sanayisi bulunuyordu.Ilıjas yakınlarında,kok kömürüne dönüştürülen linyit çıkarılır.Saraybosna'da pik demir üreten bir yüksek fırın bulunur.1984 Kış Olimpiyat Oyunları Sarajevo'da yapılmıştır.Nüfus (1981) kent,319.017 ; (1991) belediye,525.980.

Kaynak;AnaBritannica cilt 27 sayfa 167 frmsinsi.net için derlenmiştir.