Aland Adaları, Tarihi ,ekonomisi,nüfusu,yüzölçümü
 

Aland adaları, tarihi ,ekonomisi,nüfusu

http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1362857823

Aland Adaları, Fince AHVENANMAA,Güneybatı Finlandiya'da Ahvenanmaa Özerk Bölgesini ( maakunta) oluşturan takımadalarl.Botni Körfezi girişinde ,Aland Denizinin doğusunda,İsveç kıyılarının 25 mil açığındadır.Yalnızca 80 ada üzerinde yerleşme vardır.bunun dışındaki 6 bin ada ıssızdır.Alçak kayalıklarla birlikte yüzölçümü 1.481 km2'dir.Temel olarak granitten oluşan kayaçlar,killi olmakla birlikte verimli topraklarla kaplıdır.

Gruptaki en büyük ada olan Aland yörede " anakara" olarak bilinir.Adanın kuzeyinde granit kayalıklar ,güneydoğusunda ise tarıma elverişli bitek topraklar vardır.Bölgenin merkezi ve en büyük limanı olan Mariehamn ile takımadalarının 129 m'ye ulaşan en yüksek noktası Orrdalksklint,Aland'da yer alır.Aland Adaları,ılıman iklimi ve verimli toprakları nedeniyle Finlandiya'nın birim alan başına en çok ürün veren bölgesidir.İsveççe konuşan Alandlılar denizcilik,balıkçılık ve çiftçilikle geçinirler.Mariehmn,1800'lerden II.Dünya Savaşına değin Avustralya ile tahıl ticareti yapın bir yelkenli filosunun merkeziydi.Bugün bu gemilerin pek azı işletilmektedir.Ama filonun parlak geçmişini yansıtan büyük bir denizcilik müzesi vardır.Bölgenin ekonomik bakımdan bağımlı olması,pek çok usta denizcinin yetişmesini sağlarken kıyı boyundaki karayolunun ihmal edilmesine yol açmıştır.Başlangıçta ,tarıma elverişsiz kıyıların yerleşime açılmasına neden olan balıkçılık,bir gelir kaynağı olarak günümüzde giderek önemini yitirmektedir.Küçük ama ileri ölçüde makineleşmiş olan çiftliklerde buğday,arpa,yulaf,yonca,salatalık,ve soğan yetiştirilir.Patates üretiminin ise hemen tümü Kökar Adasında yapılır.İklim elma,erik,armut üretiminde de elverişlidir.Bölgedeki çiftliklerde ağırlıklı olarak Ayrshire sığırı ve koyun yetiştirilir.Adaların İsveç ve Finlandiya anakarasıyla bağlantısı arabalı ve buharlı vapurlarla sağlanır.Ayrıca Mariehamn'da bir havaalanı vardır.

Tunç ve Demir çağlarında da adalarda yerleşme olduğuna ilişkin kanıtlar vardır.Ayrıca benzersiz Viking mezarları ve ortaçağdan kalma granit kiliseler görülür.Ada halkı 12.yüzyılda İsveçli misyonerlerce Hıristiyanlaştırılmıştır.İsveç'e karşı büyük bir deniz zaferi kazanan Rus Çarı I.Petro 1714'te adaları ele geçirdi.1809'da Fillandiya Büyük Düklüğü ile birlikte Aland Adaları da tahkim edilmemek koşuluyla Rusya'ya bırakıldı.Ama Ruslar 1830'larda Bomarsund garnizonunu inşa ederek adayı tahkime başladılar.Garnizon Kırım Savaşı sırasında 1854'te İngiliz-Fransız birlikleri tarafından yıkıldı.1856'da İngiltere,Fransa ve Rusya arasında yapılan Aland Andlaşması,adaların askerden arındırılmasını öngörüyordu.1917'de Finlandiya bağımsızlığını ilan edince,Aland halkı kendi kaderini tayin hakkı istedi.Alandlılar ,geçmişe dayalı kültürel ve ekonomik ilişkileri nedeniyle İsveç'e katılmak istiyorlardı.Finlandiya adaların özerkliğini kabul etmekle birlikte ayrılmalarına karşı çıktı.

Sorunun çözümü için İngiltere Milletler Cemiyeti’ne başvurdu.Finlandiya’nın ,sorunun kendi “münhasır yetki’sine girdiği iddiasına karşın soruna elkoyan Milletler Cemiyeti,üç hukukçudan oluşan bir komisyon kurdu.Komisyon,adaların halkına özerklik konusunda garanti verilmesi koşuluyla Finlandiya’nın egemenliğinin tanınmasını Milletler Cemiyeti tarafından da benimsenen bu karara göre,tarafsızlığı,hükme bağlanan Aland Adaları,hiçbir zaman silahlandırılmayacak,askeri üs olarak kullanılmayacaktı.Fillandiya 6 Mayıs 1920 tarihli bir yasayla Aland Adalarına özerklik tanıyarak kendi eyalet parlamentosunu kurma hakkı verdi.Ayrıca Uluslararası Cenevre Konferansı'ndan sonra 21 Ekim 1921'de yapılan antlaşmayla adaların tarafsızlık statüsü bir grup devletin garantisi altına alındı ve bu garanti 1947 Paris Antlaşmasıyla da yenilendi.Fin parlamentosu da 13 Ekim 1951'de statüyü onayladı.Aland Özerk Bölgesi (İsveççe Aland land skapet) bugün bir kongre,seçimle işbaşına gelen bir konsey,bir konsey başkanı (başbakan) tarafından yönetilmektedir.Ama Fin hükümetince atanan bölge valisi konsey kararlarını veto yetkisine sahiptir.Nüfus (1983 tah.) 23.329.


Kaynak;AnaBritannica cilt 1 sayfa 309 frmsinsi.net için derlenmiştir.