Uykuda İnleme Hastalığıyla İle İlgili Soru Ve Cevaplar
 

Uykuda İnleme Hastalığıyla İle İlgili Soru ve Cevaplar

Onlar uykularında horlamıyor, inliyor. Hayatları da bu yüzden çoğunlukla mahvoluyor. 'Uykuda İnleme Hastalığı' diye tanımlanan ve nedeni tam olarak bilinemeyen rahatsızlık, eğer teşhis edilirse, CPAP tedavisiyle kısa sürede düzeltilebiliyor.



http://frmsinsi.net/images/frmsinsim...sinsi.net_.jpg


Celal Bayar Üniversitesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hikmet Yılmaz, 'Uykuda İnleme Hastalığıyla' ilgili sorularımızı yanıtladı.

'Uykuda İnleme Hastalığı' nedir?
İlk defa 1983 yılında Belçikalı bilim adamları De Roeck ve Van Hoof tarafından tanımlanmış bir parasomnidir. Özellikle rüyaların görüldüğü REM uykusu döneminde ortaya çıkan solunum düzensizliklerine, nefes verme sırasında monoton inler gibi ses çıkarma eşlik etmektedir.

BURUN MASKESİ ŞART!
Hastalığın neden oluştuğu biliniyor mu?
Hayır. Nedeni tam olarak bilemiyoruz. Ancak bazı hipotezler öne sürülüyor. Beyinde solunumu kontrol eden merkezlerin fonksiyonlarının bozulması, REM uykusunda gevşemiş olan boğaz yapılarının yerçekiminin de etkisi ile sarkarak, solunum yollarını daraltmasının bu hastalığa sebep olabileceğini düşünüyoruz.

Tedavisi var mı?
Evet. CPAP tedavisi ile bu hastalığın etkin tedavisi mümkün.

CPAP tedavisi nedir?
Uykuda solunum bozukluğu olan hastalar için ilk defa 1980'li yıllarda Avusturyalı araştırmacılar tarafından geliştirilmiş bir tedavi seçeneğidir. Özel olarak hastanın burnuna göre ayarlanan, oldukça rahat uygulanabilen oksijen maskesine benzer bir maskeyle basınçlı hava verilmesi esasına dayanır.

Peki bu CPAP isimli alet nasıl çalışır?
CPAP aleti özel bir burun maskesidir. Bu maskeye hava gelmesini sağlayan hortum ve devamlı pozitif basınç üreten bir kompresörden oluşur. Bir el çantasına sığacak kadar küçük hacimde olmaları nedeniyle her yere rahatlıkla taşınabilen cihazlardır. CPAP aleti, ağız içinde pozitif basınç yaratıp, dokuların gevşemesini engelleyerek etkisini gösterir. Basıncın etkisiyle gergin halde kalan üst soluk yolu dokuları, uyku sırasında havanın rahatlıkla geçmesine imkan verir.

Her hasta için tedavi yöntemi aynı mıdır?
Hayır. Hastalar, uyku laboratuvarlarında bir gece boyunca tetkik edilir ve aletin basıncı da her hasta için özel olarak belirlenir. Basınç gece boyunca artırılarak, önce solunum düzensizliklerini sonra da horlamayı tamamen ortadan kaldırır. Hasta böylece rahat ve sessiz nefes almaya başlar. Uykusu normale döner ve derinleşir. Kullanıldığı sürece etkili olan bu tedavi, bırakıldığında ve belirtiler tekrar başladığında hastalar her gece burun maskesi takmak zorundadır.

BELİRTİLERİ NELERDİR?
Nefes verirken inleme, kalp hızında azalma, takiben horlama ve buna eşlik eden çarpıntı şeklinde ortaya çıkar. Sıklıkla; diş gıcırdatma, uyurgezerlik, uykuda konuşma, uyku terörü, kabus gibi diğer parasomnilerle birlikte görülür.

LOHUSAYKEN İNLEMEYE BAŞLADI, EVLİLİĞİ BİTTİ!
Prof. Dr. Hikmet Yılmaz hastalarıyla ilgili anılarını anlatıyor: 40 yaşında obezite kriterlerine uyan bir kadın hastamın anlattıkları gerçekten çok üzücüydü. Kızının doğumuna kadar her şey çok güzelmiş. Uzaktan akrabası da olan eşi ile anlaşarak evlenmişler. Eşi özel bir dersanede matematik öğretmeni; kendisi de yaşadıkları şehirde kendilerine ait bir parfümeride çalışarak, hayatlarını kazanıyorlarmış. Evliliklerinin ilk yıllarında hamile kalmış ve yaklaşık 32 kilo almış. Doğum sonrası aldığı bu kiloları oa verememiş.

İŞİNDEN OLDU
Lohusalık döneminde başlayan ve sonrasında da artarak devam eden şiddetli horlamaları ve inlemeleri nedeni ile eşiyle sık sık tartışmaya başlamışlar. Horlama ve inlemeleri yan odalardan, hatta komşular tarafından da duyulacak kadar şiddetliymiş. Bu yakınması nedeni ile bir Kulak- Burun-Boğaz uzmanına da gitmişler; küçük dili ve yumuşak damağı operasyon ile alınmış, ancak bu operasyondan birkaç ay sonra yakınmaları daha da şiddetlenerek tekrarlamış. Bu horlama ve inlemeye; sabahları yorgun kalkma, halsizlik, gün içerisinde dayanılmaz uyuma isteği ve gece sık sık tuvalete kalkma gibi yakınmaları da eklenmiş. Sık sık yaşadıkları münakaşaların da katkısı ile cinsel arzu ve isteğinde de belirgin azalmalar olmuş. Şiddetli geçimsizlik nedeni ile eşinden boşanmış; yürütemediği için parfümeri dükkanını kapatmak zorunda kalmış. Bu dönemde hipertansiyon ve gizli şeker hastalığı teşhisleri konmuş. Geçen yıl, bir kalp krizi geçirmiş. Hastanede yatışı sırasında tetkiklerde pulmoner hipertansiyon da saptanmış. Biz uyku merkezindeki bulguları da göz önünde tutarak kendisine 'Uykuda İnleme Hastalığı' tanısı koyduk. CPAP tedavisi ile hastanın tüm yakınmaları ortadan kaldırıldı. 'Uykuda İnleme Hastalığı', tedavisi olan bir hastalıktır. Ama ne yazık ki, bu hastamız evliliği bittikten, işini yitirdikten sonra tedavi şansı bulabilmişti.

DERİN BİR UYKU İÇİN BUNLARI YAPIN!
Odanızı toparlayın: Yatak odasının gürültülü, çok eşyalı ve yatağın rahat olmaması uykuyu olumsuz etkiler. O nedenle odanızda fazla eşya bulundurmayın ve odanızı sadeleştirin.

Yatmaya gidin: 'Artık uyumak gerekiyor' düşüncesiyle değil de, uyuyacak derecede yorgun olduğunuz zaman yatmaya gidin.

Işıkları söndürün: Işık açıkken uyuma alışkanlığınız yoksa, yattıktan hemen sonra ışıkları söndürün.

Aynı saatte uyanın: Her gün yataktan aynı saatte kalkmaya özen gösterin.

Ayağı sıcak tutun: Ayak ve ellerinizi sıcak tutun. Gerekirse yatakta sıcak tutacak çorap veya eldiven giyin.

Uğraşmayın kalkın: Uykuya dalmak için fazla uğraşmayın. Uyuyamadığınızda yataktan çıkın ve tekrar uykunuz gelinceye kadar zaman geçirin.

Sabahları spor yapın: Kısa süreli bile olsa, her gün sabah saatlerinde düzenli egzersiz yapın. Düzenli egzersizin dinlendirici bir uyku sağlamaya yararı vardır.

Güneşe çıkın: Düzenli olarak doğaya ve güneş ışığına çıkın. Özellikle de öğleden sonraları...

Isıyı ayarlayın: Yatak odanızın ısısını rahat edeceğiniz şeklide ayarlayın.

Odanız sessiz olsun: Uyurken yatak odanızın sessiz olmasını sağlayın.

Karanlıkta uyuyun: Yatak odanızın uykuyu kolaylaştırmak için karanlık olmasına dikkat edin.

Uyku ve seks için: Yatağınızı yalnız uyku ve cinsel ilişki için kullanın. Okumak, televizyon izlemek ve yemek yemek için seçtiğiniz bir mekanda yatağınızı bulundurmayın.

Hayal edin: Hoş bir manzarayı gözünüzün önüne getirin veya birkaç saniyede bir içinizden aynı kelimeyi tekrarlayın. Buna bir çeşit meditasyon ya da zihnin odaklanması çalışması diyebiliriz.

Ilık banyo yapın: Akşamın ikinci yarısında yavaş yavaş gevşemeye başlayın. Yatakta gevşeme hareketleri uygulayın. Kaslarınızı gevşetin, hoşunuza giden bir yerde olduğunuzu hayal edin ya da ılık bir banyo yapın.

HEYECANLI FİLM İZLMEYİN
Dr. Nalan Kayrak, iyi bir uyku için ayrıca "Yatağa girmeden önce ne çok aç ne de tok olun. Heyecanlı filmler izlememeye özen gösterin. Yatmadan önce egzersiz yapmayın ve bilmediğiniz ilaçları kullanmayın" diyor.