İslami Sözlük B
 

İslami Sözlük B

BÂB Nedir?

1 Kapı

Mescîd-i Nebî'nin şimdi beş bâbı vardır İkisi batı duvarında olup, kıbleye yakın olana Bâb-üs-selâm, kuzey köşesine yakın olana Bâb-ür-rahme adı verilir

2 Bir kitâbın bölümlerinden her biri

Riyâd-un-nâsihîn kitâbı ikinci kısım ikinci bâbı birinci faslında diyor ki Nedir? Tövbe kalb ile, dil ile ve günâh işliyen âzâ ile olmalıdır Kalb pişmân olmalı, dil duâ etmeli ve yalvarmalı, âzâ da günâhtan çekilmelidir

3 Bozuk bir yol olan Bâbîliğin kurucusu Ali Muhammed'in kendisine verdiği ad (Bkz Bâbîlik)

El-Bâb Ali Muhammed kendisinin beklenen imâma açılan bir bâb (kapı) olduğunu söyledi, daha sonra da peygamberlik iddiâsında bulundu El-Bâb Ali Muhammed'in kendisine bâb demesi sebebiyle kurduğu bozuk yola Bâbîlik adı verildi (Muhammed Ebû Zühre)

İslami Sözlük B
 

Bâb-ı Cibrîl Nedir?

Peygamber efendimizin sallallahü aleyhi ve sellem Medîne-i münevverede yaptırdığı mescidinin doğu tarafındaki kıbleye yakın olan kapısı Bu kapıya, hazret-i Osman'ın evinin karşısında bulunması sebebiyle Bâb-ı Osmân; Resûlullah efendimiz hazret-i Osm an'ın evini ziyâret etmek üzere bu kapıdan girip çıkmayı âdet edindikleri için Bâb-ün-Nebî de denilmiştir

Peygamber efendimiz sallallahü aleyhi ve sellem Kureyzâ yahûdîleri üzerine sefer düzenlendiği zaman, Cebrâil aleyhisselâm Peygamber efendimize yardım için geldiğinde Bâb-ı Cibrîl önünde beklemişti (Eyyûb Sabri Paşa)

İslami Sözlük B
 

Bâb-ür-Rahme Nedir?

Rahmet kapısı Medîne-i münevverede Peygamber efendimizin yaptırdığı mescidin batı duvarındaki iki kapıdan biri Bâb-ül-Âtike ve Bâb-üs-Sûk diye de bilinir

Peygamber efendimiz sallallahü aleyhi ve sellem bir Cumâ günü hutbede iken batı tarafındaki kapıdan gelen bir kimse; "Yâ Resûlallah! Susuzluktan hayvanlarımız, âile ve çocuklarımız perişân oldu Bizim için cenâb-ı Hakk'a duâ edin de yağmur ihsân buyu rsun" deyince, Peygamber efendimiz mübârek ellerini kaldırıp duâ buyurdular Bu sırada Sel dağının üzerinde rahmet alâmetleri (bulutları) belirip yağmur yağdı Bu sebeple bu kapıya Bâb-ür-Rahme denildi (Ebû Abdullah Tilemsânî)

İslami Sözlük B
 

Bâb-üs-Selâm Nedir?

1 Mekke-i mükerremede bulunan Mescid-i Haram'ın doğu tarafına açılan kapı Bâb-ı Şeybe de denir

Peygamber efendimiz sallallahü aleyhi ve sellem otuz beş yaşında iken, yağan yağmur ve seller sebebiyle Kâbe-i muazzama tahrîb olmuştu Yeniden inşâ edilmesi sırasında Hacer-ül-Esved taşının yerine konulması husûsunda kabîleler arasında anlaşmazlık ç ıktı Nihayet Bâb-ı Şeybe kapısı tarafından ilk gelecek kimsenin hakemliğini kabûl etmek üzere anlaştılar O kapıdan ilk olarak Muhammed aleyhisselâmın geldiğini gördüler Peygamber efendimizin hükmüne râzı olup Hacer-ül-Esved'i yerine koydular Anla şmazlığa son veren Muhammed aleyhisselâm bu kapıdan Kâbe-i muazzamanın yanına geldiği için Bâb-üs-Selâm adı verildi (İbn-i Hişâm ve Abdülhak Dehlevî)

2 Peygamber efendimizin sallallahü aleyhi ve sellem Medîne-i münevverede yaptırdığı Mescid-i Nebî'nin batı duvarında kıbleye yakın olan kapısı Bâb-ı Mervân diye de bilinen bu kapı, Mescid-i Nebî'nin beş kapısından en büyüğü ve en zînetlisidir (süsl üsüdür)

Peygamber efendimiz sallallahü aleyhi ve sellem vefâtından önce Eshâb-ı kirâmın evlerinden mescide açılan kapıların kapatılmasını emir buyurduğunda, sâdece Ebû Bekr-i Sıddîk'in (ranh) kapısının açık kalmasını istemişti Bâb-üs-Sıddîk adıyla bilinen bu kapı, Bâb-üs-Selâmın sol tarafından üçüncü küçük kapıdır (Eyyûb Sabri Paşa ve Ahmed Cevdet Paşa)

İslami Sözlük B
 

Bâb-üt-Tevessül Nedir?

Peygamber efendimizin sallallahü aleyhi ve sellem Medîne-i münevverede yaptırdığı mescidin kuzeye açılan kapısı Bu kapı Osmanlı sultanlarından Abdülmecîd Han tarafından yeniden yaptırıldığından Bâb-ı Mecîdî diye de bilinir

Hicretin ikinci senesi Receb ayında, kıblenin Kudüs'ten Kâbe'ye dönmesi emr olununca, mescidin Mekke'ye karşı olan kapısı kapatılıp, karşısına, Şam tarafına yeni bir kapı açıldı Şimdi bu kapıya Bâb-üt-Tevessül denmektedir (Eyyûb Sabri Paşa)

İlk Mescid-i Nebî'nin üç kapısı vardı Mihrâbı Bâb-üt-Tevessül yerinde idi Şimdiki mihrâbın yerinde bulunan kapısından cemâat girer çıkardı (Eyyûb Sabri Paşa)

İslami Sözlük B
 

BÂBÎLİK Nedir?

On dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında İran'da el-Bâb Ali Muhammed isminde bir acem tarafından ortaya çıkarılan bozuk yol Kendisinin Mehdî olduğunu iddiâ eden, beklenen imâma açılan bir bâb (kapı) olduğunu söyleyen Ali Muhammed'e el-Bab, onun yoluna da Bâbîlik denildi Daha sonra Behâîlik adıyla devâm etti (Bkz Behâîlik)

İslami Sözlük B
 

BÂĞÎ Nedir?

Âsî Haksız olarak devlet başkanına isyân eden Çoğulu buğât'tır

Bâğîler başkaldırınca, devlet başkanı onların isyân etme sebeblerini araştırır Niçin isyân ettiklerini sorar ve kendisine itâate dâvet eder Şâyet bâğîler, yapılan dâveti kabûl etmeyip, harbe başlarsa, devlet başkanı, onların topluluklarını dağıtınc aya kadar harb eder (İbn-i Âbidîn)

Haksız olarak devlet başkanına baş kaldıran bâğîler döğüşürken öldürülünce, namazları kılınmaz Bunları yıkamak da câiz değildir (İbn-i Nüceym)

İslami Sözlük B
 

BAHÎL Nedir?

Cimri (Bkz Cimrilik)

BAHÎL Nedir? Bahîl, Allahü teâlâdan, Cennet'ten ve insanlardan uzaktır (Hadîs-i şerîf-Tirmizî)

Cömert olan câhil, Allahü teâlâya, bahîl olan âbidden (çok ibâdet edenden) daha sevimlidir (Hadîs-i şerîf-Tirmizî)

Allahü teâlâ kıyâmet günü, üç kimse ile konuşmayacak, hepsine çok acı azâb yapacaktır Zinâ eden ihtiyâr, başa kakan bahîl ve kibirli olan fakir (Hadîs-i şerîf-Tirmizî)

İslami Sözlük B
 

BAHT Nedir?

Tâlih, nasîb, kısmet

Bahtı açık olan ve işi rast gelen her kişi mutlu sayılmaz Bahtlı, ancak cenâb-ı Hakk'ın, emirlerine uymakta ve yasaklarından kaçınmakta muvaffak (başarılı) ettiği kalben huzûrlu kimsedir (Ahmed Rıfat)

İslami Sözlük B
 

BAHTİYÂR Nedir?

Tâlihli, mes'ûd, mutlu

Bahtiyâr kişi, her zaman bulunduğu hâlden memnun, dâimâ nasîbine râzı ve şükredici olup, kimseye ihtiyâcını arzetmez (Ahmed Rıfat)

Ey mes'ûd ve bahtiyâr kardeşim! Amel ve ibâdet, niyet ile dürüst ve doğru olur Kâfirlere karşı muhârebeye giderken, önce niyeti düzeltmelidir Ancak, bundan sonra sevâb kazanılır Muhârebeye gitmekten maksad; Allahü teâlânın ismini, dînini yaymak ve yükseltmek ve din düşmanlarını zayıflatmak ve bozguna uğratmak olmalıdır (İmâm-ı Rabbânî)

İslami Sözlük B
 

BÂİN Nedir?

1 Ayırıcı Talâk-ı bâin

2 Tasavvuf'ta bir terim İnsanlardan uzak olan (Bkz Kâin ve Bâin)

İslami Sözlük B
 

Bâin Talak Nedir?

Boşamada kullanılan sözleri söyler söylemez, evliliği sona erdiren boşama (Bkz Talâk)

İslami Sözlük B
 

BÂİS (El-Bâisü) Nedir?

Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden) Öldükten sonra, kabirlerinde çürümüş ve dağılmış olan cesedleri diriltip mahşere, (arasât meydanına) sevkeden, gönderen

Kim uyumazdan önce elini göğsüne koyar ve yüz kerre el-Bâisü ismi şerîfini söylerse, Allahü teâlâ onun kalbini nurlandırır, ilim ve hikmet ile doldurur (Yûsuf Nebhânî)

İslami Sözlük B
 

BÂKÎ (El-Bâkî) Nedir?

Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden) Devamlı, ebedî, sonsuz Varlığının sonu olmayan

(Ancak) celâl ve ikrâm sâhibi olan Rabbinin zâtı bâkîdir (Rahmân sûresi Nedir? 27)

Allahü teâlâ kadîmdir, ezelîdir Varlığından evvel yokluk olamaz Kadîm ve ezelî olan, öncesi, başlangıcı olmayan bâkî ve ebedî olur Hâdis ve mahlûk (sonradan yaratılmış) olan, fânî (yok olucu) ve muvakkat (geçici) olur (İmâm-ı Rabbânî)

El-Bâkî ismi şerîfini bin kerre söyleyen kimse, zarar ve kederden korunmuş olur (Yûsuf Nebhânî)

İslami Sözlük B
 

BÂLİĞ Nedir?

Bülûğa eren, ergenlik çağına gelen Cünüp olup, gusül (boy) abdesti almağa başlayan, evlenecek yaşa gelen erkek (Bkz Âkıl-Bâliğ)

İslami Sözlük B
 

BÂLİĞA Nedir?

Bülûğa eren, ergenlik çağına gelen Hayız (regl) görmeye başlayan, evlenecek yaşa gelen kız (Bkz Âkıl Bâliğ)

İslami Sözlük B
 

BÂRÎ (El-Bâri) Nedir?

Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden) Yaradan, yoktan var eden Yarattıklarını farklı şekiller ve özelliklerle birbirinden ayıran

Allahü teâlâ Bârî'dir (Haşr sûresi Nedir? 24)

Yedi gün arka arkaya yüz defâ el-Bârî ism-i şerîfine devam eden belâlardan selâmet bulur, kurtulur (Yûsuf Nebhânî)

İslami Sözlük B
 

BARNABAS İNCÎLİ Nedir?

Hazret-i Îsâ'nın havârîlerinden biri olan Barnabas'ın, Îsâ aleyhisselâmdan görüp işittiklerini doğru şekilde yazıp derlediği İncil

Îsâ aleyhisselâm, Allahü teâlâ tarafından göğe kaldırılınca, hakîkî İncil kaybolup İncil adıyla bir takım kitaplar yazıldı Bunun üzerine Barnabas, hazret-i Îsâ'dan görüp işittiklerini bir araya getirdi Barnabas İncîli denen bu kitap hazret-i Îsâ'da n sonra ilk üç yüz senede elden ele dolaşıp okundu Mîlâdî 325 senesinde İznik rûhânî meclisi, İbrânice yazılı İncillerin kaldırılmasına karar verince, Barnabas İncîli ve nüshaları yakıldı Pâkistan Kur'ân-ı kerîm Cemiyeti büyük bir gayretle imhâ edilmeyen bir İngilizce nüshasını bulup, tekrar basmaya muvaffak olmuştur (Müslimmerks Mecmûası-Pâkistan)

Barnabas İncîli'nden bir bölüm şöyledir Nedir?

"Ben bu dünyâya, cenâb-ı Hakk'ın dünyâya selâmet getirecek olan Resûlünün (Muhammed aleyhisselâmın) yolunu hazırlamak için geldim Fakat sizler dikkat ediniz O gelinceye kadar bir çok yalancı peygamberler çıkabilir Benim İncîl'im bozulabilir" ( 72 Bâb)

İslami Sözlük B
 

BA'S Nedir?

Dirilme, diriltme, diriltilme Kıyâmet koptuktan sonra Allahü teâlâ tarafından ölülerin diriltilmesi

Allahü teâlâ kabirlerde olanları elbette ba's eder (Hac sûresi Nedir? 7)

Ölüler, kefenleri ile ba's olunur (Hadîs-i şerîf-Beyhekî)

Ba'se inanmak lâzımdır Kemikler, etler çürüyüp toprak ve gaz olduktan sonra, hepsi bir araya gelecek, rûhlar bedenlerine girip, herkes mezârlarından kalkacaktır (Kemahlı Feyzullah Efendi)

Ba'se inanmıyan birini görürsen, ona de ki Nedir? "Ben inanıyorum Senin dediğin doğru çıkarsa, benim hiç zarârım olmaz Benim dediğim doğru olunca, sen sonsuz olarak ateşte yanacaksın!" (Hazret-i Ali)

İsrâfil aleyhisselâm, sûr'a (bizce nasıl olduğu bilinmeyen boruya) iki defâ üfürecektir Birincisinde; Allahü teâlâdan başka her diri (canlı) ölecektir İkincisinde; hepsi tekrar ba's olunacaktır (Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî)

İslami Sözlük B
 

BASAR Nedir?

Âletsiz ve şartsız olarak, gizli ve âşikâr (açık) her şeyi görmesi mânâsına, Allahü teâlânın sübûtî sıfatlarından biri

Allahü teâlânın Basar sıfatı ezelî ve ebedîdir Zâtı ile kâimdir O'nun basar sıfatı, göze, herhangi bir âlete ve ışığa bağlı değildir Karanlık bir gecede kara karıncanın siyah bir taş üzerinde yürüdüğünü görür (İmâm-ı Birgivî)

İslami Sözlük B
 

BASÎR (El-Basîr) Nedir?

Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden) Gizli ve açık her şeyi hakkıyle görücü (Bkz Basar)

Şüphesiz O, semî'dir (her şeyi hakkıyle işitendir) , Basîr'dir (İsrâ sûresi Nedir? 1)

Bir kimse Cumâ namazından sonra yüz kerre el-Basîr ism-i şerîfini söylerse, Allahü teâlâ onun kalb gözünü açar (Yûsuf Nebhânî)

İslami Sözlük B
 

BASÎRET Nedir?

İşlerin iç yüzünü görebilme; kalb gözü

Gözü âmâ (görmeyen) kimse kör değildir Asıl âmâ basîreti kör olan kişidir (Hadîs-i şerîf-Deylemî)

Allahü teâlâ mü'minlere basîretler ve nûrlar lütûf eylemiştir Onlar bu sâyede işlerin iç yüzünü anlarlar Resûlullah efendimizin sallallahü aleyhi ve sellem "Mü'min Allah'ın nûru ile nazar eder" hadîs-i şerîfi bu mânâda anlaşılmalıdır (İmâm-ı Kuşeyrî)

İslami Sözlük B
 

BÂSİT (El-Bâsit) Nedir?

Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden) Kullarından bâzısına rızkı az, bâzısına çok veren, sadakaları kabûl edip sevâb veren Bâzısının rûhunu kabzeden (alan) bâzısının ömrünü uzatan, bâzısının kalbini daraltıp hayırlara (iyiliklere) rağbetsiz, bâzısınınkini ise geniş yapıp, hayırlara arzulu kılan

Bir kimse ellerini açıp, el-Bâsit ismi şerîfini söylese geçimi genişler Bol rızka kavuşur (Yûsuf Nebhânî)

İslami Sözlük B
 

BAST Nedir?

Tasavvufta gönül ferahlığı, rûhen rahatlama Sıkıntı ve gönül darlığının zıddı

Kabz ve bastın ikisi de kalbe gelen hâllerdendir Sanki yolumuzun erkânından, şartlarındandırlar (İmâm-ı Rabbânî)

Kabz (Gönül darlığı) ve bast insanı uçuran iki kanat gibidir Kabz, sıkıntı hâsıl olunca, üzülmeyiniz Bast hâli gelince de sevinmeyiniz (İmâm-ı Rabbânî)

Güzel sesle, tecvîde uyarak okunan Kur'ân-ı kerîmi dinlemek, kalbdeki kabzı (sıkıntıyı) bast hâline çevirir (Muhammed bin Mahmûd)

İslami Sözlük B
 

BÂT SATIŞI Nedir?

Şartsız, kesin satış, alış-verişte şart koşmama

Bât satışında ikrah (zorlama), muhayyerlik gibi şartlar bulunmaz ve satın alınan mal geri verilmez (İbn-i Âbidîn)

İslami Sözlük B
 

Bâtıl Satış Nedir?

Sahîh olmayan, yâni dînen bulunması lâzım gelen şartların hepsi veya bir kısmı bulunmayan satış, alış-veriş Satılacak malın mütekavvim olması (kullanılmasına dînen izin verilmesi, kıymetli ve kullanılabilir olması) bu şartlardandır Buna göre; domuz , içki ve denizdeki balık mütekavvim değildir

Bâtıl satışlar câiz değildir, haramdır, günâhtır Bâtıl satışla müşteri malı teslim alsa bile mülkü olmaz (İbn-i Âbidîn)

Mülkü olmayan şeyi satmak bâtıldır Meselâ havadaki kuşu, denizdeki balığı yakalamadan satmak bâtıldır (Mecelle)

İslami Sözlük B
 

BÂTIN Nedir?

1 Allahü teâlânın Esmâ-i hüsnâsından (güzel isimlerinden) His (duyu) organları ile hissedilemiyen, hayâl gücü ile hayâl edilemiyen, akıl ile anlaşılamayan

Allahü teâlâ Bâtındır (Hadîd sûresi Nedir? 3)

2 Kalb ve rûh, iç âlem, gönül

Bütün âzâları (organları) İslâmiyet'in emirlerini yapmakla süsledikten sonra, bâtına teveccüh etmeli (yönelmeli), böylece yapılan ameli, ibâdeti gafletten, Allahü teâlâyı unutarak yapmaktan uzak tutmalıdır (İmâm-ı Rabbânî)

Bu dünyâda, amel, ibâdet lâzımdır Bu amellerin, bâtına çok yardımı vardır Bâtının ilerlemesi, zâhirin (görünüşün, bedenin) İslâmiyet'e uymasına bağlıdır O hâlde bu dünyâda her zaman, zâhir de bâtın da İslâmiyet'e muhtaçtır Bedenin işi İslâmiyet'e uymak, bâtının işi de, İslâmiyet'in (ona uymanın) meyvelerini toplamaktır (İmâm-ı Rabbânî)

Öyle yaşayınız ki, etrâfınızda bulunanların bâtınları toparlansın (İmâm-ı Rabbânî)

İslami Sözlük B
 

BÂTINİYYE Nedir?

Mecûsîlikteki ve çeşitli bâtıl dinlerdeki inanışları İslâm dînindenmiş gibi göstermeye çalışan İranlı Meymûn bin Deysân el-Kaddah tarafından kurulan bozuk yol

Bâtıniyye; "Kur'ân-ı kerîmin zâhirî, açık ve anlaşılır mânâsı olduğu gibi, bâtınî, gizli mânâsı da vardır Bâtınî mânâsı lazımdır Zâhirî, görünen mânâsı lazım değildir" derler Bu fırka, Seb'iyye, Hurremiyye, Muhammire, Ta'limiyye, Karamita, Bâbeki yye, Haşhâşiyye, İsmâiliyye isimleriyle de anılır (Şehristânî, Ebû Zühre)

Bâtıniyye fırkasında olanlar; Kur'ân-ı kerîmin zâhir mânâsını bırakıp bâtın dedikleri kendi uydurdukları şeylere inandılar Hâlbuki Peygamberimiz sallallahü aleyhi ve sellem, Kur'ân-ı kerîmin zâhir, açık mânâsını bildirdi Zâhir mânâyı bırakıp gizli mânâ uydurmak küfr olur (Şehristânî)

Kur'ân-ı kerîmin âyetlerine, kelimelerin açık, meşhûr mânâları verilir Bu mânâları değiştirerek bâtınîlere uyanlar, kâfir olur (İmâm-ı Birgivî, Nesefî)

İslami Sözlük B
 

BÂYİ' Nedir?

Satan, satıcı, dînimizce satış yapabilme ehliyetine sâhib kimse

Bâyi'in satış yapabilmesi için akıllı olması şarttır Bâyi', malın aybını müşteriden (alıcıdan) gizlememeli, hepsini olduğu gibi göstermelidir Resûlullah sallallahü aleyhi ve sellem, buğday satan birisinin buğdayına mübârek parmaklarını sokup içinin yaş olduğunu görünce; "Bu nedir?" buyurdu Buğday satan kimse; "Yağmur ıslatmıştır" deyince; "Niçin saklayıp göstermiyorsun? Hîle eden bizden değildir" buyurdu (İmâm-ı Gazâlî)

İslami Sözlük B
 

BAYRAM Nedir?

1 İslâm dîninin bildirdiği ve müslümanların neşelenip sevindikleri Fıtr (Ramazan) ve Kurban bayramı

Resûlullah efendimiz, Medînelilerin câhiliyye âdetlerinden kalma bayramları kutladıklarını görünce; "Allahü teâlâ size onlardan daha hayırlı iki bayram (Ramazan ve Kurban bayramı) ihsân buyurdu" diyerek, sevinç ve neş'e günlerini göstermiştir (Hadîs-i şerîf-Ebû Dâvûd)

Rahmet kapıları dört gece açılır Nedir? O gecelerde yapılan duâ, tövbe red olmaz Fıtr (Ramazan) ve Kurban bayramının birinci geceleri, Şâban (ayının) on beşinci (Berat) gecesi ve Arefe gecesi (Hadîs-i şerîf-Et-Tergîb vet-Terhîb)

Arabî aylardan Şevvâl ayının birinci günü Ramazan (Fıtr) bayramı, Zilhicce ayının onuncu günü Kurban bayramıdır Ramazan bayramı üç, Kurban bayramı ise dört gündür Bu günlere; günâhlar affedildiği ve müslümanların sevinçli, neş'eli günleri tekrar ge ri geldiği için (İyd) yâni bayram denildi (Seyyid Abdülhakîm bin Mustafâ)

2 Cumâ günü

Günlerin en kıymetlisi Cumâdır Cumâ günü, bayram günlerinden ve aşûre gününden daha kıymetlidir Cumâ, dünyâda ve Cenet'te mü'minlerin bayramıdır (Hadîs-i şerîf-Riyâd-un-Nâsıhîn)

Cumâ, mü'minlerin ve gök ehlinin bayramıdır, Cennet'te bayram günüdür (Hadîs-i şerîf-Huccet-ül-İslâm)

3 Allahü teâlânın emirlerine uyup, yasaklarından sakınarak, günâh işlemeden, haram lokma yemeden geçirilen günler

Hazret-i Ali bir kalabalığı eğlence içinde görüp böyle eğlenip neş'elenmelerinin sebebini sorduğunda onlar; "Bugün bayramımızdır" dediler Bunun üzerine hazret-i Ali de; "Günâh işlemediğimiz günler de bizim bayramımızdır" buyurdu (İmâm-ı Gazâlî) Bayram bineklere binenler için değildir Ancak hatâ ve isyânı bırakanlar içindir

(Behlül Dânâ)

4 Müslümanın rûhunu teslim (vefât) edeceği zaman rahmet meleklerini ve Cennet hûrîlerini görmenin zevkiyle can verme vakti

İslami Sözlük B
 

Bayram Namazı Nedir?

Fıtr (Ramazan) ve Kurban bayramının birinci günü güneş doğduktan yaklaşık 45 dakika sonra erkeklerin cemâat hâlinde kılmaları vâcib olan iki rek'atlik namaz

Bayram namazının şartları, Cumâ namazının şartları gibidir Burada namazdan sonra okunan hutbe sünnettir (İbrâhim Halebî)

İslami Sözlük B
 

BAYRAMİYYE Nedir?

Anadolu'da yetişen evliyânın büyüklerinden Hacı Bayram-ı Velî hazretlerinin tasavvuftaki yolu Bayramiyye yolu bir koldan Bâyezîd-i Bistâmî'ye diğer koldan Hasen-i Basrî'ye ulaşır

Hacı Bayram-ı Velî, ömrünün sonuna kadar İslâmiyet'i yaymak için çalıştı Vefâtından sonra Bayramiyye yolunu talebelerinden Akşemseddîn ile Bıçakçı Ömer Efendi devâm ettirdiler (Hüseyin Vassâf)

Bayramiyye yolunda esâs maksad, Allahü teâlâdan başka herşeyin sevgisini kalbden çıkarmak ve gönlü Allah sevgisi ile doldurmaktır Buna gönle varmak denir (Sâdık Vicdânî)

İslami Sözlük B
 

BÂZGEŞT Nedir?

Nakşibendiyye yolunda on bir temel esastan biri Sâlik'in (tasavvuf yolcusunun) Kelime-i tevîhdden sonra kalbinden; "İlâhî! Maksûdum Sensin Matlûbum (maksadım) Senin rızândır"demesi

Bâzgeşt, zikr (Kelime-i tevhîdi söylemek ile hâsıl olan kalb uyanıklığının devam etmesi, kalbin Allahü teâlâdan başkasına bağlılıktan kurtulması içindir Kelime-i tevhîd söylemek, kalbdeki her türlü düşünceyi giderir Yalnızca Allahü teâlâyı anmak ka lır Böylece kalb, Allahü teâlâyı anmaktan başka her şeyden boşalır (Şeyh Ali bin Vâiz Hirevî)

İslami Sözlük B
 

BEDBAHT Nedir?

Tâlihsiz Bahtıkara

Beş şey bedbahtlık alâmetidir Nedir?

Kalb katılığı, Allah korkusundan ve günâhlarını hatırlayarak ağlamamak, utanmamak, dünyâya fazla rağbet etmek, uzun emelli olmak (Fudayl bin Iyâd)

Evlâd, ana baba elinde bir emânettir Çocukların temiz kalbleri kıymetli bir cevher gibidir Mum gibi her şekli alabilir Küçük iken, hiç bir şekle girmemiştir Temiz bir toprak gibidir Temiz toprağa hangi tohum ekilirse, onun meyvesi hâsıl olur Ço cuklara îmân, Kur'ân ve Allahü teâlânın emirleri öğretilir ve yapmağa alıştırılırsa, din ve dünyâ seâdetine ererler Bu seâdette anaları, babaları ve hocaları da ortak olur Eğer bunlar öğretilmez ve alıştırılmaz ise, bedbaht olurlar (İmâm -ı Gazâlî)

Allahü teâlânın beğenmediği şeyleri isteyen ne kadar bedbaht ve zavallıdır (İmâm -ı Rabbânî)

İslami Sözlük B
 

BEDDUÂ Nedir?

Bir kimsenin aleyhine yapılan duâ

Kendinize, evlâdınıza, bedduâ etmeyiniz Allah'ın kaderine râzı olunuz Nîmetlerini artırması için duâ ediniz (Hadîs-i şerîf-Berîka)

Ananın, babanın çocuğuna olan ve mazlûmun zâlime olan bedduâları red olunmaz (Hadîs-i şerîf-Ebû Dâvûd, Tirmizî, İbn-i Mâce)

İslami Sözlük B
 

BEDEL Nedir?

Bir şeyin yerini tutan, yerine geçen; başkasının yerine iş yapan kimse

Hasta için hacca gitmek farz değildir Hac farz olduktan sonra gitmeyip de sonraki seneler hastalanan kimse, yerine başkasını kendi memleketinden bedel göndermesi veya bunun için vasiyyet etmesi lâzımdır Sonraki seneler iyi olup kendisi giderse, teh ir günâhı afv olur (İbn-i Hümâm)

İslami Sözlük B
 

BEDEVÎ Nedir?

Sahrada, çölde ve vahada göçebe halde yaşayanlar

Medîne-i münevvere çevresindeki Müzeyne, Cüheyne, Eslem, Eşca' kabîleleri bedevî idi Peygamber efendimiz Hudeybiye sulhünün yapıldığı sene umre için Mekke'ye gitmeye karar verdikleri sırada, Kureyş'in herhangi bir taarruz (saldırı) ihtimâline karşı bu kabîlelerin de berâberlerinde bulunmasını istediler Fakat bedevîler korkularından bu şerefli dâvete uymayıp özür dilediler Bu sebeple Allahü teâlâ Kur'ân-ı kerîmde meâlen şöyle buyurdu Nedir?

(Henüz kalplerinde îmân yerleşmemiş olan Kureyş müşriklerinden korkarak) geri kalan bâzı bedevîler sana; "Mallarımız ve âilelerimiz bizi (seninle gitmekten) alıkoydu Bu sebeple Allahü teâlâdan bizim için af ve mağfiret dileyiver" diyecekler Onlar kalblerinde olmayan şeyi dilleriyle söylerler (Yoksa, senin kendileri için istiğfâr etmene veya etmemene aldırmazlar) (Feth sûresi Nedir? 11) (Senâullah Dehlevî, Taberî)

İslami Sözlük B
 

BEDEVİYYE Nedir?

Evliyânın büyüklerinden Seyyid Ahmed Bedevî hazretlerinin tasavvuftaki yolu

Bedeviyye yolunun büyüğü Seyyid Ahmed Bedevî (raleyh) talebelerine buyurdu ki

Allahü teâlânın kullarından birine bir musîbet gelince, sakın sevinmeyin Gıybet ve dedikodu yapmayın İnsanlar arasında söz taşımayın Size eziyet vereni ve zulmedeni affedin Kötülük yapana iyilikle karşılık verin Size vermiyene siz verin (Abdülvehhâb-ı Şa'rânî)

İslami Sözlük B
 

Bedî' İlmi Nedir?

Lafz (söz) ve mânâ ile ilgili bâzı san'atlar ile sözün süslenmesini öğreten ilim

Kur'ân-ı kerîm Bedî', Meânî ve Belâğat ilimlerinin incelikleri ile doludur Arabî lisânın inceliklerini bilmiyen kimse, arabî okuyup yazsa bile Kur'ân-ı kerîmi anlıyamaz Bu incelikleri bilenler bile anlıyamamış, çok yerlerini onlara Peygamber efendi miz açıklamıştır (Abdülganî Nablüsî)

İslami Sözlük B
 

BEDR GAZVESİ Nedir?

Peygamber efendimizin Mekkeli müşriklerle yaptığı ilk savaş Bu muhârebede müslümanlar üç yüz on üç, müşrikler bin kişiydi

Bedr muhârebesinde düşmana nisbetle daha az ve zayıf olduğunuz hâlde, Allahü teâlâ size yardım etti, kesin zafer verdi Allah'tan korkun ki, şükretmiş olasınız (Âl-i İmrân sûresi Nedir? 123)

Bedr harbinde Eshâb-ı kirâm güç durumda kaldıkları sırada sevgili Peygamberimiz; "Yâ Rabbî! Bana vâdettiğin yardımı lütfet!" diye duâ ettiğinde, Enfâl sûresinin 9 âyet-i kerîmesi nâzil olup (inip), meleklerin müslümanlara yardım için gönderildikleri şöyle bildirilmiştir Nedir? "O vakit Rabbinizden yardım ve zafer istiyordunuz da O size; "Gerçekten ben arka arkaya bin melâike ile (meleklerle) imdâd ediyorum" diye duânızı kabûl buyurmuştu (İbni Abbâs, Taberî, Kurtubî)

Cebrâil (aleyhisselâm) bana gelip dedi ki Nedir? "Bedr Gazvesi'nde bulunanları nasıl sayarsınız?" Ben; "Onlar ümmetimin en hayırlıları (üstünleri) " dedim Cebrâil (aleyhisselâm) ; "Meleklerden (o muhârebede) hazır bulunanlar da bizim yanımızda aynen böyle olup, meleklerin en hayırlılarıdır" dedi (Hadîs-i şerîf-Buhârî)

Bedr Gazvesi'nde her birimiz bir müşrikin başına kılıcımızı salladığımız zaman, daha kılıç hedefine varmadan, kâfirin kellesinin bedeninden ayrılıp yere yuvarlandığını görüyorduk (Sehl radıyallahü anh